Dr Greiner: Gdzie są akta powstańców śląskich? W kilku miejscach

CZYTAJ KONIECZNIE:
List do DZ: Gdzie są akta dotyczące powstańców śląskich?

Polskie archiwalia dotyczące powstań i powstańców śląskich w wyniku dramatycznych wydarzeń XX wieku uległy rozproszeniu. Te wytworzone przez polskie władze wojskowe - a przecież oddziały powstańcze były formacjami wojskowymi, a powstańcy śląscy uzyskali po 1922 roku status kombatantów - w okresie międzywojennym zostały przekazane do Archiwum Wojskowego w Warszawie.

Część z nich, przede wszystkim dotycząca personaliów, a więc tych, które interesują Pana Henryka Stebla, została ewakuowana we wrześniu 1939 roku w obawie, aby nie dostała się w ręce niemieckie. Przez Rumunię, Francję i Portugalię dokumenty dotarły do Stanów Zjednoczonych i obecnie znajdują się w zasobie Instytutu im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku pod nazwą "Powstania Śląskie".

Pozostała w Polsce część szczęśliwie ocalała w czasie II wojny światowej i weszła w skład zasobu Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie pod nazwą "Powstania Górnośląskie".

Archiwalia wytworzone przez polskie cywilne instytucje i władze na Górnym Śląsku w latach 1919-1922, jak Polski Komisariat Plebiscytowy i Naczelna Rada Ludowa, miały mniej szczęścia niż akta władz wojskowych i tylko ich niewielkie resztki przetrwały do 1945 roku i są przechowywane w Archiwum Państwowym w Katowicach.

W 2011 roku katowickie archiwum wydało przewodnik po tych materiałach pod tytułem "Zespoły akt do dziejów powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku z lat 1918-1950 w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach" w opracowaniu Edwarda Długajczyka, Piotra Greinera i Sławomira Krupy.

Przez prawie 6 lat, staraniem i wysiłkiem Archiwum Państwowego w Katowicach, trwał proces digitalizacji akt powstańczych, zarówno tych cywilnych, jak i wojskowych, który został sfinansowany przez władze wojskowe, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych oraz Sejmik Województwa Śląskiego.

Proces ten został zakończony w bieżącym roku i w tej chwili zeskanowane dokumenty zostały już umieszczone w tzw. internecie lub trwa ich publikowanie.

Jest to skomplikowana operacja techniczna, bowiem zeskanowano prawie 588 tysięcy dokumentów, z czego z Instytutu im. Józefa Piłsudskiego - ponad 90 tysięcy, z Centralnego Archiwum Wojskowego - ponad 428 tysięcy i z Archiwum Państwowego w Katowicach - ponad 68 tysięcy.

Zeskanowane dokumenty są już - lub wkrótce będą - dostępne na stronach internetowych:
- Instytutu im. Józefa Piłsudskiego (www.pilsudski.org) - cały zasób "Powstań Śląskich" został już opublikowany,
- Centralnego Archiwum Wojskowego (www.caw.wp.mil.pl) - w części zasób "Powstań Górnośląskich" - trwa proces ich publikowania,
- archiwów państwowych (www.szukajwarchiwach.pl) - akta z Archiwum Państwowego w Katowicach zostaną opublikowane w najbliższym czasie.

Niezależnie od tego, wszystkie zeskanowane dokumenty z Nowego Jorku, Warszawy i Katowic są udostępnione w Pracowni Naukowej Archiwum Państwowego w Katowicach przy ul. Józefowskiej 104; bliższe dane można znaleźć na stronie:
www.katowice.ap.gov.pl.

Kwestia naukowego opracowania tych materiałów, czego podjął się prof. dr hab. Edward Długajczyk, kierujący Pracownią Powstań Śląskich w Muzeum Śląskim w Katowicach, jest zupełnie innym zagadnieniem, które nie leży w moich kompetencjach.
Tak więc zapraszam Pana Henryka Stebla i wszystkich zainteresowanych na podane strony internetowe i do Archiwum Państwowego w Katowicach.

dr Piotr Greiner,
dyrektor Archiwum
Państwowego w Katowicach

*Niesamowity Dreamliner w Pyrzowicach ZOBACZ ZDJĘCIA i WIDEO
*Zniewalający wystrój restauracji Kryształowa Magdy Gessler ZOBACZ ZDJĘCIA i WIDEO
*HC GKS Katowice od szatni ZOBACZ ZDJĘCIA TYLKO W DZ
*Ślązacy zazdroszczą Katalończykom autonomii: prawda czy fałsz? [CZYTAJ I SKOMENTUJ]