Dwór Kossaków w Górkach Wielkich znów tętni kulturą

Odnowiony na cele kulturalne dwór Kossaków w Górkach Wielkich zdobył najwięcej głosów internautów w IV edycji konkursu "Polska pięknieje - 7 cudów funduszy europejskich".

Słynna dziś Kossakówka, powstała w 1734 r., kiedy to "Hieronim Marklowski, starosta ziemski, dziedzic górecki, nowy wymurowany dwór w miejsce dawnego modrzewiowego wystawił" (Zofia Kossak "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata"). Rodzice Zofii Kossak-Szczuckiej (wnuczki Juliusza Kossaka) Tadeusz i Anna z domu Kisielnicka zamieszkali we dworze w 1922 r. Rok później dołączyła do nich córka Zofia wraz z synkami. Przeprowadziła się tutaj z Wołynia po śmierci męża w 1921 r. Tutaj też wyszła drugi raz za mąż za Zygmunta Szatkowskiego.

Dwór w Górkach Wielkich koło Skoczowa był magnesem przyciągającym niepospolitych ludzi z odległych stron. U Kossaków gościli pisarze: m.in. Maria Dąbrowska, Jan Sztaudynger, Melchior Wańkowicz. Z Krakowa przyjeżdżał sławny brat bliźniak Wojciech Kossak oraz jego dzieci (Jerzy Kossak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Magdalena Samozwaniec). Bywała kuzynka Zofii Jadwiga Unrug z mężem Stanisławem Ignacym Witkiewiczem. To tutaj powstały jedne z najsłynniejszych powieści Zofii Kossak. Gdy wybuchła II wojna światowa, rodzina została zmuszona do opuszczenia domu. Po zakończeniu działań wojennych, pod nieobecność właścicieli, dwór został niemal doszczętnie spalony. Zachowały się tylko mury, które z roku na rok były w coraz gorszym stanie. Na ich renowację nigdy nie było pieniędzy.

Działania fundacji
Dwór popadał w coraz większą ruinę. Za PRL udało się jednak Zygmuntowi Szatkowskiemu doprowadzić do wpisania go w 1968 r. do rejestru zabytków województwa katowickiego jako "obiektu, który ma poważne znaczenie dla historii i charakterystyki regionu". W 1998 r. dzieci Zofii Kossak postanowiły założyć fundację i zająć się ratowaniem cennego majątku. Pomogła też gmina Brenna. 100 tys. zł dotacji dał minister kultury i dziedzictwa narodowego na przeprowadzenie prac remontowo-konserwatorskich. Udało się zabezpieczyć ruiny przed dalszym niszczeniem, usunąć porastającą je roślinność i uzupełnić ubytki. Zmodernizowano też folwark obok ruin, w którym uruchomiono hostel. Pokoje gościnne urządzono w dawnej stajni, a jadalnię i świetlicę w lodowni.

Centrum Kultury i Sztuki
Dopiero jednak dofinansowanie w wysokości 1,5 mln zł z funduszy unijnych sprawiło, że dwór w Górkach Wielkich znów tętni życiem. To niezwykłe miejsce tak jak niegdyś przyciąga wyjątkowych ludzi. Oficjalnie od stycznia br. działa tam Centrum Kultury i Sztuki "Dwór Kossaków". Głównym przesłaniem centrum jest ożywienie dokonań Zofii Kossak oraz fascynującej przeszłości dworu poprzez nowoczesne środki przekazu (monitory multimedialne wyświetlające zdjęcia, audioplayery umożliwiające odsłuchiwanie nagrań) zakupione dzięki unijnym środkom. Prawdziwy raj czeka najmłodsze dzieci. W jednej z komnat urządzona została bajkowa kraina Kacperka (bohatera jednej z legend Zofii Kossak), do której wchodzi się przez dziurkę od klucza. Maluchy znajdą tam m.in. kartki i kredki do natychmiastowego wykorzystania. I wielkoformatowe fotografie skrzata Kacperka. Turyści ściągają tu tłumnie zwłaszcza w wakacje na "Artystyczne lato u Kossaków", w ramach którego odbywają się m.in. warsztaty literackie, malarskie, muzyczne, przedstawienia teatralne, plenery rzeźbiarskie, koncerty.
Fundacja zamierza się starać o kolejne środki z Funduszy Europejskich. W planach jest między innymi rewitalizacja stojącego obok dworu spichlerza z XVIII wieku. Świetnie nadaje się na pracownie artystyczne i rzemieślnicze. Dworek w Górkach od października 2010 roku odwiedziło już ponad 15 tys. osób.

Adaptacja zabytkowych ruin dworu Kossaków wraz z otoczeniem na Centrum Kultury i Sztuki "Dwór Kossaków" w Górkach Wielkich
Beneficjent: Fundacja im. Zofii Kossak
Miejsce realizacji: Górki Wielkie koło Skoczowa

CZYTAJ WIĘCEJ NA DOTACJE.NASZEMIASTO.PL

*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera