Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu niszczeje. Prokuratura wszczęła śledztwo na wniosek prezydenta Mariusza Wołosza

EC Szombierki w prokuraturze

W ubiegłym roku minęła setna rocznica uruchomienia Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu. Katedra Industrialna - niestety - popada w ostatnich latach w ruinę.

"Brak pomysłu i środków na jej dalsze zachowanie powoduje, że to dzieło kultury technicznej jest zagrożone. Bez wspólnego zaangażowania właściciela, miasta Bytom, na terenie którego znajduje się Elektrociepłownia, oraz władz regionu tak wspaniały europejski zabytek techniki wkrótce może przestać istnieć" - to fragment komunikatu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska.

Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu znalazła się zresztą na liście najbardziej zagrożonych obiektów europejskiego dziedzictwa 2020 roku, obok sześciu innych zabytków na Starym Kontynencie.

Miasto próbuje odzyskać obiekt - na razie jednak bezskutecznie. - Dotychczasowe próby nieodpłatnego przejęcia Elektrociepłowni nie powiodły się, dlatego w trosce o zachowanie zabytku zaproponowaliśmy właścicielowi [jest nim spółka Rezonator SA] odkupienie obiektu po cenie, jaką nabył ją w 2016 roku, czyli 814 tys. zł – mówił w ubiegłym roku Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.

Jak poinformował Urząd Miejski, 22 stycznia odbyło się spotkanie władz z przedstawicielami spółki, aby omówić szczegółowo złożoną pod koniec ubiegłego roku ofertę odkupu. Sprawa jednak stoi w miejscu, gdyż spółka dodała, że obecnie prowadzi rozmowy z innym, potencjalnym nabywcą. Propozycja miasta "zostanie [...] rozpatrzona po ewentualnym negatywnym zakończeniu negocjacji".

Czas więc ucieka, a Katedra Industrialna, zamiast odzyskiwać należny blask, niszczeje. Dlatego też prezydent Mariusz Wołosz postanowił zawiadomić organy ścigania. Prokuratura Rejonowa w Bytomiu wszczęła właśnie śledztwo "w sprawie doprowadzenia w ciągu ostatnich 5 lat do uszkodzenia zabytku, jakim jest EC Szombierki".

- Jestem zaniepokojony złym stanem technicznym EC Szombierki. Dlatego wnioskowałem o kontrolę do PINB i Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Prowadzone kontrole wykazały nieprawidłowości, których mimo wezwań, właściciel nie usunął - napisał w połowie marca w mediach społecznościowych Mariusz Wołosz.

W Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami możemy przeczytać, że "kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8".

Krótka historia Elektrociepłowni w Szombierkach

Zespół Elektrociepłowni Szombierki to jeden z największych w Polsce, a nawet w Europie obiektów pochodzących z czasów rozwoju przemysłu z początku ubiegłego wieku, a także największy pod względem kubatury zabytkowy obiekt techniczny w kraju.

Budowę rozpoczęto w 1917 roku. Całość - według projektu braci Zillmanów, którzy odpowiadają również za osiedle robotnicze Nikoszowiec w Szopienicach - była gotowa trzy lata później. Działalność ruszyła dokładnie 29 listopada 1920.

W latach siedemdziesiątych XX wieku zakład rozbudowano i następnie przekształcono w elektrociepłownię. W 2010 roku trafiła ona natomiast na Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. W 2014 została z kolei objęta ochroną prawną.