Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Co powinien wiedzieć nauczyciel, gdy przechodzi na emeryturę? Sprawdź, co radzą eksperci ZUS

Monika Krężel
slawomir mielnik
Wszyscy doskonale wiedzą, że już 1 października 2017 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące obniżenia wieku emerytalnego. Wiek emerytalny kobiet wyniesie 60 lat, a mężczyzn 65 lat. Nowe przepisy emerytalne dotyczą także nauczycieli.

Dlatego dla naszych Czytelników przygotowaliśmy wraz z ekspertami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych specjalny poradnik - warto sprawdzić m.in., na jakich zasadach mogą przechodzić na emerytury nauczyciele. Wszystkie ważne kwestie wyjaśnia dla „Forum Seniora” Leonila Grzesiak, zastępca dyrektora ds. świadczeń Oddziału ZUS w Częstochowie. Oto najważniejsze z nich.

1. Kiedy nauczyciel spełnia warunki, aby przejść na emeryturę? Na podstawie jakich przepisów się to odbywa?

Nauczyciele chcący skorzystać z prawa do emerytury muszą spełniać odpowiednie warunki.
Przejście na emeryturę może się odbyć na podstawie jednego z kilku wariantów.

Podstawową emeryturą przysługującą nauczycielom jest emerytura powszechna przyznawana na podstawie art. 24 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016, poz. 887). Jedynym warunkiem jej przyznania jest osiągnięcie odpowiedniego wieku. Staż emerytalny pozostaje bez znaczenia dla jej przyznania. Nie jest konieczne rozwiązywanie stosunku pracy, choć kontynuacja zatrudnienia spowoduje zawieszenie przyznanej emerytury. W obecnym stanie prawnym wiek emerytalny zależy od płci i daty urodzenia nauczyciela. Jednak począwszy od 1 października 2017 r. wiek emerytalny będzie kształtował się następująco: mężczyźni - 65 lat, kobiety - 60 lat.

Podstawę obliczenia tej emerytury stanowi kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie.
Sumę tych kwot dzieli się przez parametr średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

W podobny sposób obliczane jest nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przyznawane na podstawie art. 4 ustawy z 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, a wymagane warunki to odpowiedni wiek (określony w ust. 3) oraz okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach (o których mowa w art. 2 pkt 1 - przedszkola publiczne i niepubliczne, szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego) w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, rozwiązanie stosunku pracy.

Kolejną emeryturą przysługującą nauczycielom jest emerytura przyznawana w oparciu o przepis art. 88 Karty Nauczyciela bez względu na wiek, a w zależności od osiągnięcia określonego stażu. Z tej emerytury skorzystać może coraz mniejsza liczba nauczycieli. Dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. przysługuje w razie spełnienia następujących przesłanek: posiadanie co najmniej 30-letniego ogólnego stażu emerytalnego - do 31 grudnia 2008 r. (w przypadku nauczycieli w szkolnictwie specjalnym wystarczy 25 lat), posiadanie co najmniej 20-letniego stażu pracy na stanowisku nauczyciela - osiągniętego do 31 grudnia 2008 r., rozwiązanie stosunku pracy, brak członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Warto jednak pamiętać, że nauczycielom urodzonym po 31 grudnia 1968 r. emerytura ta nie będzie już przysługiwała.

2. Jaki wpływ ma wejście w życie nowych przepisów (dotyczących obniżenia wieku emerytalnego) na sytuację nauczycieli, jeśli chodzi o przechodzenie na emeryturę? Czy przepisy przejściowe zawarte w nowelizacji także dotyczą nauczycieli? Co to dla nich oznacza?

Obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn uzasadnia zmiany w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych polegające na tym, iż prawo do tego świadczenia ustaje w dniu poprzedzającym dzień osiągnięcia wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę.

Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne przyznawane na wnioski zgłoszone po 30 września 2017 r. (lub na wnioski zgłoszone przed 1 października 2017 r., jeżeli prawo do świadczenia powstało po 30 września 2017 r.) przysługują do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

W przypadku jednak, gdy osoby, które przed dniem 1 października 2017 r. osiągnęły wiek 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna) oraz spełniły wszystkie warunki wymagane do przyznania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a nie osiągnęły przed tym dniem podwyższonego wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy emerytalnej, w brzmieniu obowiązującym w dniu 30 września 2017 r. wystąpią z wnioskiem o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne po dniu 30 września 2017 r. - należy ustalić prawo do wnioskowanego świadczenia.

Trzeba pamiętać, że przysługuje ono do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego, obowiązującego do dnia 30 września 2017 roku.

3. Co to oznacza, że nauczyciele mogą przejść na emeryturę na tzw. starych zasadach?

Zagwarantowano możliwość uzyskania emerytury wcześniejszej - obliczonej na tzw. starych zasadach nauczycielom, którzy: spełnili do dnia 31 grudnia 2008 r. warunki do emerytury określone w art. 88 Karty Nauczyciela (tj. udowodnili 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 20-letni okres pracy nauczycielskiej, a jeżeli pracują w szkolnictwie specjalnym - co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 20-letni okres pracy w szkolnictwie specjalnym), wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn osiągnęli przed 1 października 2017 r., a nie osiągnęli przed tym dniem podwyższonego wieku emerytalnego, albo od dnia 1 października 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2018 r. osiągną wiek 60 dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Warunkiem ustalenia prawa do tej emerytury jest rozwiązanie stosunku pracy oraz zgłoszenie wniosku o emeryturę do dnia 31 sierpnia 2018 r.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Co powinien wiedzieć nauczyciel, gdy przechodzi na emeryturę? Sprawdź, co radzą eksperci ZUS - Dziennik Zachodni