Gliwice w latach 30. XX wieku. Zobacz na zdjęciach w kolorze, jak miasto wyglądało niemal sto lat temu!

Po I wojnie światowej, w przeprowadzonym na Górnym Śląsku plebiscycie, ponad 78 proc. głosujących opowiedziało się za tym, by Gliwice pozostały w granicach Niemiec. Tak się stało, a Gleiwitz zostały miastem przygranicznym – pobliski Knurów położony był już po stronie polskiej.

W 1927 roku do miasta przyłączono Sośnicę i Ligotę Zabrską, a także Wójtową Wieś, Szobiszowice i Żerniki. W dwudziestoleciu międzywojennym pojawił się pomysł, by Gliwice (Gleiwitz), Zabrze (Hindenburg) i Bytom (Beuthen) połączyć w jeden ośrodek miejski, który miałby funkcjonować pod nazwami Dreistädteeinheit Gleiwitz-Hindenburg-Beuthen lub Tripolis.

Z planów ostatecznie nic nie wyszło, jednak o pomyśle do dziś przypomina nam fontanna z trzema faunami, nazywana przez gliwiczan Diabełkami. Według jednej z krążących wokół fontanny legend, ma ona przedstawiać prezydentów trzech miast, którzy nie potrafili dojść do porozumienia w kwestii utworzenia Tripolis. Inna opowieść związana z Diabełkami mówi o właścicielach trzech firm budowlanych, którzy mieli wybudować w Gliwicach nowoczesny jak na lata 30. XX wieku Haus Oberschlesien (Haus Oberschlesien). Podmokły, bagienny grunt sprawił, że wszystkie trzy firmy splajtowały, a ich właściciele do dziś tańczą wokół studni szukając pieniędzy utopionych w nieudanej inwestycji.

W latach 1934–1939 powstał Kanał Gliwicki, który funkcjonuje do dziś. Również cały czas korzystamy z wybudowanego w 1936 roku gliwickiego odcinka autostrady Rzeszy RAB 29 z Wrocławia do Bytomia. Trasa jest obecnie północną obwodnicą Gliwic.

31 sierpnia 1939 Gliwice stały się areną akcji przeprowadzonej przez niemieckie grupy dywersyjne.

- Była to operacja, która miała na celu przygotowanie podłoża do rozpoczęcia II Wojny Światowej, zamierzeniem było udowodnienie, że to Polacy rozpoczęli działania wojenne – mówi Zbigniew Gołasz, historyk Muzeum w Gliwicach.

Więcej o Prowokacji Gliwickiej piszemy w artykule poniżej.