Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

HISTORIA DZ Marzec 1968 roku we wspomnieniach mieszkańców naszego regionu

Teresa Semik
Dr Jacek Jaff Schatz, socjolog, były katowiczanin mieszkający w Szwecji od 1969 roku mówi, że bez dowodu i obywatelstwa wyjeżdżał z Polski jako bezpaństwowiec. Odebrano mu nawet maszynę do pisania, jego narzędzie pracy, jako strategicznie ważne dla socjalistycznej Polski.

Studenci musieli oddać pieniądze za pobrane stypendia. Najwięcej osób przerwało naukę z Politechniki Śląskiej, a także uczelni muzycznej i medycznej.

Rozmiar antysemickiej czystki w latach 1968-1974 jest ciągle nie zbadany i to też wstyd. Z terenów obecnego woj. śląskiego właściwie zniknęli polscy Żydzi.

Prokurator Zbigniew Woźniak z katowickiego IPN, który od 2007 roku prowadzi w tej sprawie śledztwo, ustalił dotąd ponad 1400 mieszkańców naszego regionu, którzy wówczas opuścili Polskę. Byli z różnych środowisk, w tym wielu naukowców, pracowników telewizji, radia, sędziów, prokuratorów, a także funkcjonariusze bezpieki. Opuszczali głównie Bytom, Gliwice, Katowice, Bielsko.

"Siostra Hanna była absolwentką Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach i pracowała w Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego. Zbierała dane o wielkości wydobycia. Krótko po tzw. wydarzeniach marcowych w 1968 roku zwolniono ją z pracy, bo praca tej komórki jest tajna i ona, jako osoba narodowości żydowskiej, nie może tam pracować. Zaraz po tym podjęła decyzję, że wyjeżdża z Polski. Nie chce być obywatelem drugiej kategorii" - to są zeznania jednego ze świadków. Studentom nie wydawano indeksów, zmuszając ich w ten sposób do wyjazdu z kraju.

Dr. Schatzowi, gdy już dostał pracę po długich staraniach, dyrektor radził z dobrocią: "Jedź pan, bo będzie źle". Przekonał go dopiero znajomy milicjant, który ujawnił, że z dokumentów wynika, jakoby z żoną prowadził w Katowicach komórkę rewizjonistyczną na cały obszar Śląska. Dlatego przekonywał Schatza: "Jedź, bo pójdziesz siedzieć".

Najgroźniej brzmiała plotka, że we wschodniej Polsce budowane są obozy koncentracyjne dla Żydów... Prokurator Woźniak sięga do materiałów bezpieki. Osoba narodowości żydowskiej, która została zmuszona do wyjazdu z Polski bądź nie pozostawiono jej innego wyboru, ma swoją teczkę. Nie tylko z okresu, kiedy starała się o paszport. Także z pobytu za granicą. Te osoby nie przestawały być inwigilowane.- Stawaliśmy się bankrutami materialnymi i duchowymi - mówi dr Schatz. - Mam nielicznych znajomych, którzy nie chcą tych krzywd wybaczyć. Ja nie mam komu wybaczyć. Tamtej Polski już nie ma.
Jedno śledztwo, dotyczące wydarzeń z 14 marca 1968 roku w Katowicach, zostało już umorzone. Na ten dzień studenci zaplanowali solidarnościowy wiec z kolegami z Krakowa i Warszawy. Środowiska studenckie zostały sprowokowane przez milicję już nocą z 11 na 12 marca, kiedy to przeprowadzono rewizję w akademikach w Katowicach-Ligocie.

Szukano emisariuszy studenckich z Warszawy i Krakowa oraz ulotek. Wiec potępiający akcję milicji ruszył spod uczelni przy ul. Bankowej na plac Wolności, gdzie ktoś obrzucił prowokacyjnie znajdujący się tam obelisk ku czci żołnierzy radzieckich i gdzie na studentów czekała milicja. Pobity został także sędzia sądu rejonowego, który próbował powstrzymać milicjantów atakujących dziewczynę. Od jego doniesienia zaczęło się śledztwo IPN. Sprawców pobicia nie udało się ustalić.

Poirytowany długim śledztwem w sprawie zmuszania ludności narodowości żydowskiej do wyjazdu z Polski jest Włodzimierz Kac, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach. - Ktoś przecież sporządzał listy osób, które muszą opuścić Polskę - mówi.

Polscy Żydzi, zmuszeni do wyjazdu z kraju po Marcu 1968 roku, musieli zrzec się obywatelstwa i oddać dowód osobisty. Musieli też zrzec się mieszkania i wielu osobistych dóbr.

Mogli zabrać ich ograniczoną ilość. Na drogę dostawali tzw. dokument podróży, ważny tylko w jedną stronę. Nikt za te haniebne czyny nie odpowiedział.


*Ranking szkół nauki jazdy 2013
*Restauracja Rączka gotuje otwarta ZOBACZ ZDJĘCIA
*Granica polsko-niemiecka 1922 na Górnym Śląsku [SENSACYJNE ZDJĘCIA]
*Podziemny dworzec autobusowy w Katowicach działa! [ZDJĘCIA]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!