Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak należy wyrażać zgodę na przetwarzanie danych osobowych?

Monika Krężel
Coraz więcej urzędów, instytucji, firm prywatnych zna nasze dane osobowe. Zdarza się, że ważne dla nas informacje, w tym imię, nazwisko i adres zamieszkania znają osoby zapraszające nas telefonicznie na - przykładowo - promocje garnków, kołder, spotkania z medycyną naturalną, sprzętu rehabilitacyjnego.

Oprócz tego często - podpisując umowy - jesteśmy proszeni o wyrażenie zgody na przetwarzanie naszych danych osobowych. Czy dzieje się to zgodnie z prawem?

Wątpliwości w tej sprawie ma także nasz czytelnik. Pan Roman z Katowic jest członkiem jednego ze stowarzyszeń. - Ostatnio nasz prezes zażądał, abyśmy podpisali pismo, że wyrażamy zgodę na przetwarzanie naszych danych osobowych. Do dzisiaj się zastanawiam, czy prezes postąpił zgodnie z prawem? Czy może powinienem odmówić? - spytał.

O wyjaśnienia poprosiliśmy urzędników Generalnego Inspektora Danych Osobowych w Warszawie. Przedstawiamy je poniżej.

Małgorzata Kałużyńska - Jasak, rzecznik prasowy Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych:
Nie znając szczegółów sprawy, m.in. tego, w jakim celu miałaby być wyrażona zgoda na przetwarzanie danych osobowych (czy tylko w celach związanych z uczestnictwem w stowarzyszeniu, czy także w innych celach), trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi.

Dlatego jedynie informacyjnie wskazuję, że ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych wymaga, aby każde przetwarzanie (w tym pozyskiwanie, udostępnianie) danych odbywało się na podstawie prawnej. Podstawy te wymieniane są w art. 23 ust. 1 - jeśli chodzi o tzw. dane zwykłe, jak np. imię, nazwisko, adres, numer PESEL oraz w art. 27 ust. 2 - gdy mamy do czynienia także z danymi wrażliwymi (jak np. z danymi m.in. o stanie zdrowia, o przynależności wyznaniowej, o orzeczeniach sądowych czy administracyjnych).

Zgoda osoby, której te dane dotyczą jest jedną z wymienionych podstaw (art. 23 ust. 1 pkt 1 lub art. 27 ust. 2 pkt 1). Zwrócić jednak należy uwagę, iż przesłanki przewidziane w tych przepisach - warunkujące zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych - mają charakter równoprawny, co oznacza, że dla wykazania legalności zebrania danych przez określony podmiot wystarcza spełnienie jednej z nich. A zatem zgoda jest jednym z możliwych, ale nie jedynym warunkiem legalizującym przetwarzanie danych osobowych. Pozyskiwanie zgody jest zbędne, o ile administrator danych legitymuje się inną przesłanką wskazaną w tych przepisach.

PAMIĘTAJ! Nikt nie może nas zmusić do podpisu

Jeśli chodzi o kwestię zgody na przetwarzanie danych osobowych, wskazać trzeba na art. 7 pkt 5 ustawy. Według niego, przez zgodę osoby, której dane dotyczą rozumie się oświadczenie woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie. Zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści; zgoda może być odwołana w każdym czasie.
Z definicji tej nie wynikają szczegółowe zasady formułowania klauzuli zgody, ale warto podkreślić, że, zgodnie z tą definicją, z treści zgody na przetwarzanie danych osobowych powinno w sposób nie budzący wątpliwości wynikać, w jakim celu, w jakim zakresie i przez kogo dane osobowe będą przetwarzane. Wyrażający zgodę musi mieć pełną świadomość tego, na co się godzi.
Jednocześnie, trzeba zwrócić uwagę na czynnik woli osoby wyrażającej zgodę. Oświadczenie o wyrażeniu zgody musi być zgodne z zamiarem osoby. Nie może ona czuć się zmuszona do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody.

WAŻNE! Musisz wiedzieć, na co się godzisz

W wyroku z dnia 4 kwietnia 2003 r. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: „Zgoda musi mieć charakter wyraźny, a jej wszystkie aspekty muszą być jasne w momencie jej wyrażania". Ważne jest więc, by oświadczenie zawierające zgodę na przetwarzanie danych osobowych złożone zostało w taki sposób, by zgoda ta była wyraźna i dotyczyła przetwarzania danych w konkretnym, wskazanym przez administratora danych celu. W literaturze przedmiotu podkreśla się, iż zgoda nie powinna mieć charakteru abstrakcyjnego, nie może dotyczyć przetwarzania danych osobowych „w ogóle”. Chodzi więc o to, by odnosiła się do konkretnego stanu faktycznego, obejmowała tylko określone dane oraz sprecyzowany sposób i cel ich przetwarzania (J. Barta, P. Fajgielski, R. Markiewicz, „Ochrona Danych Osobowych. Komentarz”, Zakamycze 2004, s. 420). Poza tym, z treści klauzuli zgody, poza tymi wskazanymi elementami, powinno w sposób nie budzący wątpliwości wynikać przez jakie podmioty dane osobowe będą przetwarzane oraz czy i komu te dane zostaną ewentualnie dalej przekazane.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!