Karwat: Śląsk, którego nie było

Pomysł red. Marcina Zasady, by gromadzić projekty obiektów architektonicznych, które nigdy nie powstały, a mogły zmienić oblicze niejednego śląskiego miasta, wydaje się tak prosty, że aż dziw bierze, że wcześniej nikt na niego nie wpadł. No, może niezupełnie. Bo okazuje się, że na przykład Ryszard Nakonieczny z Politechniki Śląskiej też od lat gromadzi projekty, będące efektem rozmaitych konkursów lub zleceń, na ogół wydawanych przez władze publiczne. Jedno jest zaskakujące: te zbiory układają się w ogromny katalog prac.

Żal, że pozostały na papierze. Ale bynajmniej nie w każdym przypadku! Nieraz można odetchnąć z ulgą, że niedoszłym inwestorom zabrakło determinacji albo pieniędzy. A może zawsze ktoś przytomny budził się i skutecznie wykrzykiwał "nie"?

Różnie bywało... Nie zawsze wiemy, dlaczego ta czy inna budowla nie powstała. I niewielka to pociecha, że także za czasów niemieckich - a nie tylko w epoce socrealizmu - kreowano rozwiązania nierealne lub absurdalne. Na przykład - na szczęście - nie udało się przebudować bytomskiego kościółka św. Ducha, jednej z najstarszych murowanych świątyń przemysłowej części Górnego Śląska. Albo wstawić w bytomski Rynek monumentalnego ratusza, naruszającego konstrukcję i harmonię całej dookolnej przestrzeni (inna rzecz, że Armia Czerwona i tak poniekąd unieważniła, oszpeciła największy plac tego miasta). Na papierze pozostała także koncepcja stworzenia górnośląskiego trójmiasta: Gliwice-Zabrze-Bytom, połączonego fantazyjnie zawieszoną nad ziemią kolejką.

ZOBACZ KONIECZNIE:
ŚLĄSK, KTÓREGO NIE BYŁO: OTO KOŚCIOŁY, KTÓRE NIE POWSTAŁY NIGDY

A w Zabrzu? Kościół św. Józefa - modernistyczne arcydzieło Dominikusa Böhma - należy do najciekawszych, choć w latach 30. świątynia budziła opór i protesty. Kto pamięta, że ten sam architekt miał w Gliwicach postawić kościół Chrystusa Króla? Szkoda, że do tego nie doszło.

ZOBACZ KONIECZNIE:
OTO ŚLĄSK, KTÓREGO NIE BYŁO, A MÓGŁ WYGLĄDAĆ TAK

Inaczej w Katowicach. Katedra - wymyślona już za polskich czasów - nie budzi entuzjamu historyków i krytyków sztuki. Chyba nie tylko dlatego, że po wojnie nie pozwolono jej dokończyć w pełnym wymiarze, ze znacznie podwyższoną kopułą nad nawą główną. Kiedy oglądamy inne propozycje konkursowe, to wydaje sie, że można było wybrać lepiej. A inny symbol tego miasta, czyli Spodek? Ach, to był strzał w dziesiątkę. Światowa klasa. Kto wie, czy to nie najlepsze polskie dzieło architektoniczne z epoki "wczesnego Gierka"? I pomyśleć, że mogło stanąć w innym miejscu. Rozwiązań na śródmieście było zresztą więcej.

Dziś o godz. 19.30 w chorzowskim Teatrze Rozrywki wieczór z cyklu "Górny Śląsk - świat najmniejszy", zatytułowany "Śląsk, którego nie było". Gośćmi Krzysztofa Karwata będą: dr Ryszard Nakonieczny - Wydział Architektury Politechniki Śląskiej oraz red. Marcin Zasada z "DZ". "Dziennik Zachodni" jest partnerem dzisiejszej imprezy. Dwa podwójne zaproszenia czekają na Czytelników, którzy zadzwonią do Biura Obsługi Widzów: (32) 346-19-31 do 4.

Krzysztof Karwat

*Miss Studniówki 2015 ZDJĘCIA Najpiękniejsze dziewczyny studniówki
*Abonament RTV 2015 droższy! [ILE WYNOSI ABONAMENT + ZWOLNIENIA] Kto nie musi płacić abonamentu?
*Poszukiwani przestępcy z woj. śląskiego. Czy widziałeś te osoby? [TOPLISTA POSZUKIWANYCH]
*Aneta Zając nago w Playboyu [PIKANTNE ZDJĘCIA + WIDEO]
*Strajk w Kopalni Węglowej. Górnicy nie odpuszczają![NAJNOWSZE INFORMACJE]
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku