Katowice: Zamiast górników - muzycy i muzealnicy. Na miejscu kopalni rośnie Strefa Kultury

1 października 2014 roku w nowym budynku Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia wystąpi sam Krystian Zimerman, wybitny pianista rodem z Zabrza. Będzie to uroczyste otwarcie pierwszego gmachu katowickiej Strefy Kultury. Sala NOSPR powstaje za 265 mln zł (dofinansowanie z Unii Europejskiej to 122 mln zł) na 4-hektarowym terenie po dawnym placu drzewnym kopalni Katowice. Pod koniec kwietnia mają odbyć się odbiory techniczne budynku.

Obok budynku z czerwonej cegły, zaprojektowanego przez pracownię Tomasza Koniora, na szczycie skarpy z pięknym widokiem na Katowice pysznią się już nieduże, jasne kostki ulokowane wokół szybu wyciągowego Warszawa. To tylko niewielka część nowego Muzeum Śląskiego. Jego większość jest ukryta pod ziemią. Otwarcie Muzeum jest planowane na 2015 rok.

Budowane jest jeszcze Międzynarodowe Centrum Kongresowe, już bliżej Spodka. Między tymi instytucjami powstanie park, będzie można swobodnie się przemieszczać z jednej do drugiej.

Ktokolwiek pamięta ten teren, gdy jeszcze fedrowała tu kopalnia Katowice, dziś pewnie przeciera oczy ze zdumienia. Wreszcie widać, jak wielki teren w samym centrum miasta zajmowała kopalnia. Ten zakład działał w latach 1823-1999. Przez ten czas wydobyto tu ponad 120 milionów ton węgla.

Katowicka Strefa Kultury to niejedyny, choć najbardziej spektakularny przykład rewitalizacji terenów i obiektów poprzemysłowych na cele kulturalne.

Nowe życie zyskały też m.in. teren dawnej kopalni Prezydent w Chorzowie (teraz znajduje się tu kompleks Sztygarka z restauracją, klubem muzycznym, pensjonatem i pięknie odnowioną wieżą wyciągową), budynki kopalni Michał w Siemianowicach Śląskich (teraz jest tu Park Tradycji, w którym odbywają się koncerty, również plenerowe), Szyb Wilson przy KWK Wieczorek w Katowicach (obecnie galeria sztuki i biurowiec w jednym).

W odnowionych budynkach starej cechowni zamkniętej 10 lat temu kopalni Rozbark w Bytomu działa od niedawana Bytomski Teatr Tańca i Ruchu "Rozbark". Sporo w tej materii dzieje się w Zabrzu, tu prym wiedzie Zabytkowa Kopalnia Węgla Guido, w której powstały podziemny pub i sala koncertowa, a już na powierzchni niedługo zacznie działać hotel.

Te budynki mają wręcz religijne elementy

Stephan Stroux, reżyser teatralny. W ubiegłym roku był kuratorem wystawy multimedialnej w Walcowni Cynku w Szopienicach:

Śląsk teraz doświadcza tego, co zdarzyło się jakiś czas temu w Nadrenii Północnej - Westfalii w Niemczech. Wtedy też myśleliśmy, że takie budynki jak Walcownia Cynku są bezużyteczne, że nie ma z nimi co zrobić. Ale udało się stworzyć takie warunki, że te wielkie przestrzenie zaistniały jako świetne miejsce na realizowanie potrzeb kulturalnych.

Ważne, by szanować historię takich miejsc i znaleźć sposób, by uczynić je przydatnymi dla następnych generacji. Połączyć ich historię z przyszłością to wielkie zadanie, ale spójrzmy na nie z innej perspektywy. One mają wręcz religijne elementy, są prawie jak katedry, nawet Walcownia Cynku ma rozetę.

One wyrażały nie tylko wagę pracy, ale też wagę życia. Te budynki opowiadają historię, tego się nigdy nie znajdzie w nowoczesnych biurowcach. Przez 100 czy więcej lat były ważne dla ludzi tu pracujących. Trzeba z powrotem odkryć, jak połączyć je z życiem, póki jeszcze istnieją.

*Eurowybory 2014: Sprawdź, kogo naprawdę popierasz [TEST WYBORCZY]
*Egzamin gimnazjalny 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI
*Wielkanoc 2014: Tradycje i zwyczaje wielkanocne, które musisz znać
*Gala 50 wpływowych kobiet woj. śląskiego [ZOBACZ ZDJĘCIA Z GALI]