Kiedy nasz Śląsk będzie czysty?

- Mam nadzieję, że ta dzisiejsza debata będzie ważnym elementem dyskusji o stanie środowiska w regionie - mówił podczas rozpoczęcia spotkania Zenon Nowak, prezes Polska Press Grupa Oddział Śląsk.

Niska emisja to też bomba ekologiczna
Mówiąc o środowisku, powinniśmy rozmawiać całościowo, dlatego do wczorajszej dyskusji zaproszono różnych ekspertów - od ekologii i zdrowia po węgiel i samorządy.

Głównym tematem rozmowy były bomby ekologiczne, jednak większość dyskusji zdominował temat niskiej emisji, który jest jedną z bolączek środowiska. - Mówiąc o jakości powietrza, musimy mówić o działaniach długofalowych. Trzeba też mieć w pamięci poziom jego jakości, z jakiego startowaliśmy - zauważył Roman Kupka z katowickiego Urzędu Miasta.

- Problem czystego powietrza to nie jest tylko kwestia odpadów, ale także transportu. Samochody przerabiane na gaz są zbawianiem dla naszego regionu - stare auta stworzą problem. Najważniejszym aspektem podczas walki z niską emisją, o którym nie można zapomnieć, jest zamożność społeczeństwa. Czasem jej nie dostrzegamy, ale to ona determinuje działania. Gdy człowiekowi jest zimno, jest mu wszystko jedno, czym się ogrzeje - zauważył Maciej Thorz z Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Skoro na panelu wywołany został temat niskiej emisji, nie można było pominąć tematu węgla i jego wpływu na jakość powietrza.

- Uroda węgla jest taka, a nie inna, nikt jej nie zmieni. Powinniśmy rozmawiać o edukacji, profilaktyce, czy też promowaniu paliw dobrej jakości. Dziś popełniliśmy błąd, nie podejmując działań służących do eliminacji węgla złej jakości - mówi Zygmunt Łukasz-czyk, prezes Katowickiego Holdingu Węglowego. - Tworzone rozwiązania muszą być systemowe, a nie punktowe. Co z tego, że ja palę gazem, a sąsiad ma piec ekologiczny, skoro kolejny mieszkaniec osiedla, jeśli zadymi, to nie widać połowy dzielnicy - dodał Łukaszczyk.

- Reagujemy na to, co ludzie spalają w piecach, jednak kontrolowanie domowych palenisk jest niejednokrotnie problematyczne. Wiele ustaw nie pozwala nam prowadzić skutecznych działań. Moim zdaniem, można zorganizować prostą rzecz. Wystarczy rozporządzenie ministra o wprowadzeniu opłaty produktowej. Niech to będzie 50 groszy za plastikową butelkę. Dzięki temu nie znajdą się one w palenisku, a w skupie. To poprawi jakość powietrza - proponował Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór.

Niektóre bomby zwalcza się latami
Podczas debaty nie mówiono tylko o teorii. Do rozmowy w gronie eksperckim zaproszono przedstawicieli trzech samorządów - Katowic, Tarnowskich Gór i Zabrza. Opisali oni, jak wygląda problem bomb ekologicznych w ich miastach. Walka z nimi, jak się okazuje niejednokrotnie, trwa nie miesiące, a lata.

- Swoją bombę ekologiczną w Katowicach rozbrajam długo, bo 20 lat - mówił Kupka.

- W Zabrzu zrekultywowaliśmy 160 hektarów terenów zanieczyszczonych. Najwięcej po Koksowni Concordia w centrum miasta. Tereny te są dziś przywrócone mieszkańcom. Powstały na nich m.in. ścieżki rowerowe - relacjonowała Katarzyna Dzióba, zastępca prezydent Zabrza.

Jakość środowiska ma wpływ na nas
Temat bomb ekologicznych powinien być dla nas ważny szczególnie ze względu na fakt, że zanieczyszczenia środowiska wpływają bezpośrednio na zdrowie. Warto pamiętać, że skażenie nie dotyczy tylko powietrza, ale też wody i gleby.

- Nawet jeśli metr sześcienny zanieczyszczenia zostanie w ziemi, ta bomba będzie dalej tykać - zauważył Andrzej Pilot, prezes WFOŚiGW w Katowicach.

- Musimy budzić świadomość ludzi, bo jej często brakuje. Zależy nam wszystkim na tym, by żyć w zdrowym i czystym środowisku. By tak się stało, musimy o nie dbać i wydawać na to pieniądze. Inaczej za jakiś czas okaże się, że mamy schorowane społeczeństwo - zauważył Paweł Buszman, prezes Polsko-Amerykańskich Klinik Serca.

Podczas debaty słusznie zauważono, że dobrnęliśmy do etapu wyższej świadomości ekologicznej. Mamy zapewnioną infrastrukturę i zaczynamy rozmawiać o wspólnym działaniu na rzecz poprawienia jakości środowiska. Tak, byśmy w końcu mogli powiedzieć: ,,mamy czysty Śląsk”.

Mieszkańcy Śląska żyją krócej
Paweł Buszman
W każdym nowoczesnym mieście monitoring stanu powietrza jest i musi być. Moim zdaniem, w Katowicach jest ich zdecydowanie za mało. W tzw. zielonych dzielnicach jest najgorsze powietrze, tam wieczorami słychać jeżdżące karetki. Wart uwagi jest też fakt, że mieszkańcy województwa śląskiego żyją kilka lat krócej niż np. mieszkańcy województwa podkarpackiego. Moim zdaniem, miejscowe społeczności powinny się organizować w zakresie czystości powietrza i piętnować tych, którzy zanieczyszczają je spalinami i pyłem.

Trzeba eliminować zagrożenia
Beata Małecka-Libera
Wskaźniki zdrowotności się nie poprawiły, jednak przestaliśmy tylko i wyłącznie rozmawiać o chorobach cywilizacyjnych. Zaczęliśmy też zastanawiać się, jak im zapobiegać. Wyzwaniem jest redukcja zagrożeń, które powodują zachorowania. Osoby zajmujące się zdrowiem publicznym widzą w tej kwestii potrzebę współpracy między różnymi resortami zajmującymi się m.in. ekologią, infrastrukturą czy rolnictwem. Moim zdaniem, potrzebujemy ustawicznej edukacji społeczeństwa - tego nam wciąż brakuje.

Musimy mobilizować do działania
Andrzej Pilot
Jeżeli chcemy mówić o czystym Śląsku, to musimy rozmawiać o powietrzu, wodzie i glebie. Być może właśnie poprzez akcje, ale częste, powtarzane do bólu, uda nam się zmobilizować zainteresowanych do działań. Podczas pierwszej debaty zauważyłem, że fundamentem są pieniądze, edukacja i system zachęt. Dalej idę w tym kierunku. Tej kampanii nie można odpuszczać, my dopiero zaczynamy. Prawda jest taka, że jeśli nie zaczniemy się dobijać do drzwi ministerstw, to nie porozwiązujemy dużych problemów.