Kiedyś zachwycał, dzisiaj to ruina. Jak pałac w Sławikowie zmieniał się na przestrzeni lat? ZDJĘCIA

Według różnych źródeł, datowanie powstania pałacu waha się między końcem XIX wieku a III ćwierćwieczem tego stulecia. Historycy, tacy jak Edward Wieczorek czy Tadeusz Chrzanowski, w swoich badaniach próbowali ustalić tę kluczową datę, jednocześnie podkreślając brak jednoznacznej odpowiedzi.

Opracowanie Henryka Tanerowicza mówi, że pałac w Sławikowie ma korzenie sięgające pierwszej połowy XVIII wieku, kiedy to prawdopodobnie powstał za czasów rycerza Fryderyka von Lautensac. Jednak to era hrabiego Ernsta von Eickstedta, panującego w Sławikowie od lat 30. XIX wieku, przyniosła istotne zmiany w obliczu tego historycznego kompleksu.

Eickstedt, będący istotną postacią w dziejach pałacu, zainicjował dwie znaczące przebudowy. Pierwsza obejmowała oranżerię parkowo-ogrodową, a druga, datowana na lata 60. XIX wieku, przyniosła konstrukcyjno-dekoracyjne zmiany w pałacu. Barokową bryłę zamieniono w styl klasycystyczny, wykorzystując elementy architektoniczne zaczerpnięte zarówno z antyku, jak i nowożytności.

Niestety, historia pałacu splata się z tragicznymi wydarzeniami. Walki o przyczółek łubowicki pod koniec II wojny światowej przyniosły zniszczenia, w okresie PRL-u, wyposażenie pałacu padło łupem złodziei, a on sam popadł w ruinę.

Obecnie otoczony parkiem o powierzchni 6 ha, pałac jawi się jako romantyczna ruina, świadectwo przeszłości otoczonej drzewami liściastymi i pozostałościami po oranżerii i spichlerzu. Majestatyczna kaplica nagrobna von Eikstedtów, choć w ruinie, wciąż emanuje neogotyckim pięknem.

Po zmianach ustrojowych pałac przeszedł przez różne ręce, aż w 2006 roku znalazł się we władaniu gminy Rudnik. Niestety, brak funduszy na utrzymanie tego zabytku doprowadził do długotrwałego stanu zaniedbania. W 2018 roku gmina zdecydowała się zabezpieczyć pałac przed dalszą degradacją, rezygnując z planów jego sprzedaży. Obecnie trwa renowacja dachu w przypałacowym, zabytkowym spichlerzu, a planów remontowych jest więcej.

Dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków Michał Laszczkowski zapewnił, że pałac w Sławikowie zostanie odbudowany. Odrestaurowany pałac znajdzie się na Szlaku Zamków i Pałaców Ziemi Raciborskiej. To jedno z przedsięwzięć, które ma przywrócić do dawnej świetności te wspaniałe budowle, a dzięki temu przyciągnąć turystów.

Dzisiaj pałac w Sławikowie, choć w ruinie, wciąż opowiada historię przeszłości, jednocześnie stanowiąc wyzwanie dla społeczności lokalnej, aby zachować i docenić dziedzictwo, które nosi znamiona zarówno blasku, jak i upadku.