Koronawirus rujnuje budżety miast. Ile na pandemii tracą m.in. Gliwice, Chorzów, Rybnik, Częstochowa, Ruda Śląska, Sosnowiec

Na początku kwietnia do kas polskich miast wpłynęły z urzędów skarbowych pieniądze wynikające z udziału w podatku dochodowym. Wszystkie samorządy, do których wystąpiliśmy o przygotowanie zestawienia: ile z tytułu PIT otrzymały w marcu 2020 i 2019 roku - są na minusie. Bielsku-Białej wpływy zmalały w porównaniu do minionego roku o ponad 2,3 mln zł, Rybnikowi - o 1,3 mln, Gliwicom - o 2,4 mln, Częstochowie - o 2,6 mln.

Jeśli do tego dodamy spadek innych dochodów własnych, pakiety pomocowe dla przedsiębiorców, nieprzewidziane wcześniej wydatki na dodatkowy sprzęt dla szpitali i środki dezynfekcyjne, to straty rosną o kolejne miliony.

- Na niskie wpływy z podatku PIT złożyły się wprowadzone w 2019 ulgi i obniżka skali podatkowej oraz zamrożenie gospodarki w związku z epidemią - mówi Włodzimierz Tutaj z UM w Częstochowie. I choć na początku roku dochody z tytułu PIT zwykle są niższe (urzędy skarbowe dokonują zwrotów w związku z rozliczeniami podatkowymi za poprzedni rok), to władze Częstochowy już oszacowały, że zastój w gospodarce kosztował będzie w najlepszym wypadku budżet miejski nawet 100 mln zł.

Chorzów będzie ciął inwestycje. Ruda Śląska - wyłączy latarnie

Chorzów mówi o 50 mln zł straty. To ok. 8 proc. budżetu. I już zapowiada cięcie inwestycji. Na początek gmina zrezygnowała ze stworzenia pracowni warsztatowej w Zespole Szkół Budowlanych. Inwestycja była rozpisana na trzy lata i miała kosztować 5 mln zł (1,4 mln - w tym roku).

Ścinanie inwestycji zapowiadają także w Rudzie Śląskiej. Choć tu za wiele nie będzie z czego ciąć, bo gmina realizuje już tylko inwestycje dofinansowane ze środków unijnych, ministerialnych i metropolii, nakazane przez inspekcję budowlaną i zadania z budżetu obywatelskiego.

Wiceprezydent Krzysztof Mejer zapowiedział nawet, że gmina wyłączy co trzecią lampę uliczną w mieście i zrezygnuje z nocnego oświetlania kościołów, co ma dać około 750 tys. zł oszczędności.

Rybnik na samym zawieszeniu pobierania opłat za parkowanie stracił w marcu ponad 77 tys. zł i z każdym kolejnym miesiącem będzie tracił następnych 218tys. Na samą walkę z pandemią wydał natomiast blisko milion zł. Z budżetu miasta władze Rybnika przekazały 816 tysięcy zł dla Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 na aparaturę do przeprowadzenia testów na obecność wirusa. Prezydent Piotr Kuczera przekazał też 50 tysięcy złotych na wymazobus. Z kolei na sesji rady miejskiej z 23 kwietnia radni zgodzili się wesprzeć w kwocie 50 tys. zł szpital zakaźny w Raciborzu. Miasto zakupiło też za prawie 150 tysięcy zł. 125 laptopów dla szkół, aby umożliwić uczniom cyfrową edukację.

Chorzów pieniądze z odwołanych imprez - Święta Miasta, Vinyl Festival i turnieju rycerskiego - przekazał Zespołowi Szpitali Miejskich na zakup sprzętu do badań, testów i środków ochrony osobistej.

Sporo kosztuje miasta także pomoc przedsiębiorcom. Przykładowo katowicki pakiet pomocowy opiewa na 25 mln zł.

- Samorządy zostały pozostawione samym sobie. Mówi się o zwolnieniach z podatków lub czynszów. Chcemy to robić, ale tarcza rządowa nie ma żadnego wsparcia dla samorządów - mówił kilka dni temu w Rozmowie Dnia Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

Rządowa Tarcza 3.0 to mniej niż zero dla samorządów
Rząd dopiero w Tarczy 3.0 przewiduje rozwiązania dla samorządów. Z ustaleń dziennikarzy Rzeczpospolitej wynika jednak, że daje im głównie możliwość zadłużania się w większym stopniu niż dotąd, obiecuje szybszą wypłatę subwencji ogólnej i pozwala gminom dowolnie dysponować dochodami ze sprzedaży koncesji na alkohol czy później wypłacić ratę „janosikowego”.

- To nie Tarcza 3.0, tylko mniej niż zero, jeśli chodzi o samorządy - komentuje Chęciński. - Nie ma w niej nic, co dawałoby samorządom wprost jakiekolwiek środki na funkcjonowanie. Z jednej strony jest mowa, że samorządy mogą przeznaczyć fundusze alkoholowe na walkę z Covid-19, ale z drugiej - sugeruje się możliwość odliczenia przedsiębiorcom tej opłaty alkoholowej - ocenia.

Tymczasem - jak tłumaczy prezydent Sosnowca - realną pomocą byłoby zwiększenie udziału samorządów w podatku PIT, o co zresztą postuluje od jakiegoś już czasu Związek Miast Polskich.