Odkryj Śląskie: Zamek w Toszku

Historia toszeckich zabudowań obronnych sięga X wieku, w którym to powstał pierwszy drewniany gród na tych ziemiach. Przez kolejne stulecia gród, wraz z okolicznymi terenami, stawał się własnością różnych śląskich rodów, które stopniowo powiększały jego znaczenie oraz wprowadzały mniejsze bądź większe zmiany architektoniczne. Ważną rolę w historii obiektu odegrał książę Przemysław Toszecki, z którego inicjatywy podjęto odbudowę warowni po zniszczeniach spowodowanych najazdami husyckimi, mającymi miejsce w XV wieku.

Wraz z upływem lat toszecki zamek stał się własnością rodziny Redernów, która podjęła się jego renowacji po pożarze z 1570 roku. Zamek został odnowiony w stylu renesansowym, a dodatkowo w części bramnej dobudowano pomieszczenia mieszkalne.
W latach 1650-1666 zamek został po raz kolejny gruntownie przebudowany, a wszystko za sprawą jego ówczesnego właściciela - Caspera Colonny. W wyniku prac modernizacyjnych oraz w efekcie dobudowy nowych fragmentów mieszkalnych, zamek obronny przemienił się w przepiękną i okazałą rezydencję magnacką, niemającą sobie równych pośród innych posiadłości w tej części Górnego Śląska. Bez wątpienia był to najwspanialszy okres w dziejach toszeckiego grodu.

Niestety, w roku 1811 miał miejsce kolejny pożar zamku, który doszczętnie strawił między innymi pomieszczenia mieszkalne. W wyniku tego zdarzenia zamek obrócił się w ruinę, a jego ówcześni gospodarze - rodzina Gaschinów - przeniosła się do nowo powstałego pałacu, odsprzedając pozostałości spalonego grodu Abrahamowi Guradze, którego rodzina była właścicielem toszeckiego zamku aż do II wojny światowej.

Ze wspomnianą wcześniej rodziną Gaschinów wiąże się także najbardziej znana legenda dotycząca zamku. Podczas wspomnianego wcześniej pożaru z roku 1811, hrabina Gizela Gaschin, żona ówczesnego właściciela, zabrała znajdującą się w zamku złotą kaczkę i ukryła ją głęboko w podziemiach grodu. Niestety, hrabina zmarła zanim zdołała komukolwiek wyjawić, gdzie dokładnie ukryła złotą kaczkę, która zgodnie z legendą ciągle znajduje się w podziemiach toszeckiej warowni i czeka na śmiałka, który zdoła ją odnaleźć.
Kolejne lata także nie były łaskawe dla zamku i dopiero w roku 1957 podjęto prace mające na celu częściową odbudowę zrujnowanego już kompletnie obiektu. Od tego też momentu siedzibę w nim mają różne toszeckie placówki kulturalne, a obecnie mieści się w nim Centrum Kultury "Zamek w Toszku", które ma na celu przede wszystkim promocję lokalnej kultury, jak i osób z nią związanych, oraz dbanie o niezwykły zabytek, w którym się mieści. Zdecydowanie warto wybrać się na wycieczkę i samemu poznać historię tego interesującego miejsca. Z wieży można podziwiać np. panoramę Góry św. Anny.

Szlak "Odkryj Śląskie!"

Nasza akcja trwa. Wakacje ostatecznie dla wszystkich już dobiegły końca. Pora wrócić do rzeczywistości. Ja natomiast zachęcam do udziału w akcji - im więcej mieszkańców województwa śląskiego wskaże swój typ, tym ciekawszy i bardziej niepowtarzalny Szlak "Odkryj Śląskie!" uda się stworzyć!

Propozycji, sugestii cały czas niewiele. Liczymy, że będzie się to z biegiem czasu zmieniać. Cieszymy się z każdej propozycji.
Zachęcam do wskazywania wszystkich ciekawych obiektów, jakie wpadną Wam do głowy. Mogą to być ciekawe, zabytkowe osiedla, interesujące gmachy i budowle, obiekty sakralne czy przemysłowe - wszystko, co według Was jest warte pokazania!
Szlak "Odkryj Śląskie!" - to akcja skierowana głównie do mieszkańców województwa śląskiego. Jesteśmy przekonani, że efektów naszego wspólnego przedsięwzięcia - jego skali i wyjątkowości - inne województwa będą mogły Śląskowi jedynie pozazdrościć!
Serdecznie zapraszam wszystkich zainteresowanych do aktywnego uczestnictwa. Wciąż czekamy na Wasze propozycje do umieszczenia na Szlaku.

Obiekty można dodawać pod adresem odkryjslaskie.org/szlak

Tomasz Szklarski, założyciel portalu odkryjslaskie.org