Paweł Smolorz: Plebejskość na Śląsku wychodzi nam najlepiej

Megalomani śląskiej kultury mogą się obruszać. Ich cała syzyfowa robota polega na tym, by z krupnioka zrobić sushi. Ale nawet ten krupniok nie jest nasz, to pruski spadek (blutwurst), podobnie jak wodzionka (brotsuppe), na temat której spłodziliśmy nawet psalm dziękczynny.

Jedynie żur, żur jest nasz - zupa z mąki, energetyczna bomba, która śląskim robolom miała dawać energię do pracy. Cała nasza śląska kultura jest jak żur. Tani zapychacz plebejskiego podniebienia.

Odwoływanie się do kultury niemieckiej, jako naszej, to dziś smutna fantasmagoria. Tyle z tego zostało, co z przedwojennych kamienic - odrapane, obszczane, popękane pustostany zasiedlone elwrami.
Faktem jest, że wraz z powojennymi wywózkami wygnano ordnung i etos pracy, czyli wszystko to, co ma być „naszą” dumą, i o czym biadolą warszawscy emisariusze, gdy przybywają z wizytą, by nas połechtać, jacy to jesteśmy wyjątkowi - jacy ważni! Widać, nikt ich nie wysłał do Bytomia i Szopienic.

O! I jeszcze ten megalomański „wielokulturowy Śląsk”. Coś co dziś nie sposób objąć rozumem, opisać. Bo gdzie on jest ? Tam gdzie stoją sosnowieckie witacze? Czy tam gdzie sprzedają kebaby i ruskie pierogi z Będzina? A może w tym naszym języku? Tym śląskim eksperymencie, okopanym w panicznej ucieczce przed totalnym spolonizowaniem; w szlaczkach, ptaszkach, konstrukcjach gramatycznych, nie używanych „w realu” przez nikogo, z wyłączeniem autora.

Jesteśmy na Śląsku mitomanami z prawdziwego zdarzenia. A środowiska regionalne, także te z politycznymi ambicjami, zamiast budować nowoczesną optykę, bazują na tym swojskim żurze. I będą znów zgrzytać zębami, gdy poleci śląski chłop do urny i odda głos na warszawskich populistów, którzy wcześniej popłyną sprawdzonym sznytem: jesteście wyjątkowi, jacy ważni, etos, porządek, kultura, język, żur...
Ten nieszczęsny żur