Oratorium Bachledowiańskie „Równoj ku Górze”: Wyjątkowe dzieło inspirowane nauczaniem Prymasa Tysiąclecia

Oratorium „Równoj ku Górze” przygotowywane zostało dla wyjątkowego miejsca na Podhalu, jakim jest Bachledówka. Tam czczona jest Matka Boska Jasnogórska, którą jak na Jasnej Górze, opiekują się Ojcowie Paulini.

- W latach 1967-73 na Bachledówkę - do ówczesnej pustelni paulińskiej – na wakacje przyjeżdżał kardynał Stefan Wyszyński. Ojcowie Paulini jakoś go namówili, by pofatygował się – wtedy na koniec świata – i spędził tam swój miesięczny urlop. Działo się to na przełomie lipca i sierpnia. Przyjeżdżając na Bachledówkę zazwyczaj witany był przez kardynała Karola Wojtyłę i razem spacerując, dyskutowali o sprawach wiary. Kiedy przybywał na Bachledówkę, górale chcieli go przywitać. Organizowali tak zwane wieczornice, czyli spotkania górali z okolicznych wiosek. Przychodzili ze swoją kulturą: z tańcem, śpiewem. Kardynał siadał między nimi i nawiązywał się swego rodzaju dialog. Górale przygotowywali specjalne utwory na te spotkania, pisali wiersze, nowe pieśni, tworzyli muzykę. On dzielił się swoim słowem, opowieściami, czasem żartem. To były czasy, gdy nie było internetu, mediów społecznościowych, ale oni czuli, że to jest ktoś z innego świata, z innej półki. Widzieli z nim człowieka wielkiej wiary, osobowość. Kogoś naprawdę niezwykłego. Tak go zapamiętali - opowiada Jan Mrowca, inicjator Oratorium.

- Górale byli wdzięczni za ten czas. Chcieli doświadczenie tych spotkań i rozmów ponieść dalej. Uważamy, że wszystkie jego nauczania, myśli w ostatnich czasach są jeszcze bardziej aktualne. Zastanawialiśmy się w jakiej formie - przy pomocy jakiego nośnika - możemy podzielić się tym dziedzictwem. Doszliśmy do wniosku, że to co mamy najcenniejszego, a zarazem najbardziej ulotnego to nasza kultura. Pojawił się zatem pomysł, by przy użyciu muzyki, słowa, spróbować zebrać jego myśli, ubrać w nie naszą kulturę i przekazać dalej. Czuliśmy, że rozmawiamy z kimś wyjątkowym. Powstała idea, by na obraz tamtych spotkań, stworzyć utwór, który w swojej formie będzie miał postać dialogu - dodaje Jan Mrowca.

Jedną z osób, które uczestniczyły w tych spotkaniach była pani Zofia Truty, podhalańska poetka. To ona jest autorką tekstów.

- Długo szukaliśmy kompozytora, który chciałby wykonać takie dzieło. Bartek Gliniak zgodził się od razu. Lubi muzykę folkową, góralską. Studiował w Krakowie, często bywał w górach w Zakopanem - opowiada Jan Mrowca.

Bartłomiej Gliniak to uznany kompozytor muzyki filmowej.

Czterokrotnie nominowany do Polskich Nagród Filmowych – Orłów w kategorii najlepsza muzyka: w 2005 za film „Mój Nikifor”, w 2006 za film Komornik, w 2007 za film „Palimpsest” i w 2017 za film „Na granicy”. W 2016 roku na 35 Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych otrzymał Jantara za muzykę do filmu „Na granicy”.

Członek Polskiej Akademii Filmowej i Europejskiej Akademii Filmowej.

To również autor muzyki do trzech oratoriów z tekstami Zbigniewa Książka: „Siedem Pieśni Marii” (2007, platynowa płyta), „Listy z Placu Zgody” (2009) oraz „Oratorium Kalwaryjskie” (2009, złota płyta).

- Postawiliśmy mu za zadanie, by przekazał w formie muzycznej rozmowę dwóch światów, gdzie każdy świat zachowuje swoje piękno, odrębność i tradycję, ale zarazem z szacunkiem się przenikają - opowiada inicjator Oratorium.

Bartłomiej Gliniak w udany sposób połączył te dwa światy.

Część podhalańską wykonują członkowie zespołów regionalnych z gminy Czarny Dunajec, grupy śpiewacze, soliści, kapela. Językiem utworu w tej części jest gwara podhalańska. Wprowadzone zostały instrumenty regionalne takie jak: trombity, piszczałki pasterskie, drumla, dudy podhalańskie. Muzyka góralska jest wierna tradycji. Część klasyczną wykonała orkiestra symfoniczna z chórem.

Utwór składa się z 12 pieśni i 10 narracji zainspirowanych nauczaniem kardynała Stefana Wyszyńskiego.

- Oratorium jest hołdem dla tego wszystkiego, co nosi w sobie Bachledówka, miejsce uświęcone wizerunkiem Najświętszej Panny Jasnogórskiej i nasycone obecnością wielkich Polaków. Ewangeliczne przesłanie, które z Bachledówki rozeszło się na całą Polskę stając się dla tego miejsca na górze i górali - iskrą, wciąż woła: „Równoj ku Górze”. Pragniemy, aby Oratorium „Równoj ku Górze” było nie tylko artystycznym i kulturalnym wydarzeniem, ale wyrazem naszej odpowiedzialności za pozostawione dziedzictwo przez świętych: Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego - podkreślają twórcy.

Oratorium Bachledowiańskie „Równoj ku Górze” miało swoją premierę 30 września 2022 roku w kościele św. Katarzyny w Krakowie na zakończenie Jubileuszu 550-lecia obecności Paulinów na Skałce. Z kolei w grudniu ubiegłego roku wykonano je w parafii Świętego Krzyża w Zakopanem.

Są plany, aby zostało zaprezentowane na Śląsku.

Oratorium „Równoj ku górze” zostało ponadto wydane w formie płyty CD lub na pendrivie. Kupując je (za pośrednictwem strony internetowej www.rownojkugorze.pl) można jednocześnie wesprzeć budowę domu pamięci bł. Stefana Wyszyńskiego.