Pałac Kępińskich w Żywcu. Wiadomo już w czyich rękach zostanie zabytek

Pałac Kępińskich to jeden z najpiękniejszych zabytków na Żywiecczyźnie. Został zbudowany w latach 1827-1828 przez Ignacego Zielińskiego. W połowie XIX w. właścicielem pałacu i kilkudziesięciu hektarów został Jan Kępiński. To właśnie w majątku Kępińskich przez kilka tygodni przebywał pod koniec swojego życia ciężko chory marszałek Józef Piłsudski. Po II wojnie światowej władza ludowa odebrała majątek właścicielom i utworzyła w nim szkołę rolniczą.

Obecnie mieści się w nim Zespół Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Szkoła w Moszczanicy słynie z klasy jeździeckiej i hodowli koni, w ostatnich latach powstał tam parkur. Starostwo poczyniło także inne wielomilionowe inwestycje, m.in. w 2013 roku zakończyła się rewitalizacja 13 pomieszczeń w południowym skrzydle pałacu.

Kilka lat temu o zwrot majątku wystąpili spadkobiercy Kępińskich, którzy stali na stanowisku, że nieruchomość nie podlegała pod dekret PKWN z 1944 r. To otwierałoby im drogę do starania się o zwrot majątku na drodze cywilnej, np. wpisu do księgi wieczystej, co faktycznie spowodowałoby przyznanie im tytułu do nieruchomości i umożliwiłoby domaganie się odszkodowania. Starostwo w Żywcu uważało jednak, że majątek został odebrany zgodnie z dekretem rolnym z 1944 r. i o zwrocie majątku nie może być mowy.

- W pierwszej instancji wojewoda przyznał rację samorządowi - informowała DZ w sierpniu 2018 r. Agnieszka Kołodziej z Oddziału Orzecznictwa ds. Gospodarki Nieruchomościami w Wydziale Nadzoru Właścicielskiego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

W marcu 2019 r. wojewoda wydał decyzję stwierdzającą, że nieruchomość oznaczona jako trzy działki o powierzchni ponad 2 ha, które przed przejęciem stanowiły zespół dworsko-parkowy, podlega pod działanie dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, co rozstrzygało sprawę na korzyść powiatu żywieckiego.

Jednak decyzję wojewody zakwestionowało ministerstwo rolnictwa. Resort zwrócił się, by zostały uzupełnione materiały dotyczące majątku przez m.in. Wojskowe Biuro Historyczne i Archiwum Państwowe, po czym opowiedział się za zwrotem nieruchomości spadkobiercom. Starostwo zakwestionowało tą decyzję.

- Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 października 2021 r. skarga powiatu żywieckiego na decyzję ministra rolnictwa z 5 stycznia 2021 r. została oddalona - stwierdził na ostatniej konferencji wicestarosta żywiecki Stanisław Kucharczyk. Wyjaśnił, że to oznaczało, iż dekret rolny obejmował tą nieruchomość i roszczenia są zasadne. Jednak 16 września ub. roku weszły w życie nowe przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, czyli pakiet przepisów, który miał przeciwdziałać tzw. dzikiej reprywatyzacji. - One nas także dotyczyły, czyli po wejściu w życie tych przepisów 16 września 2021 r., kiedy jeszcze nie było prawomocnej decyzji ministerstwa rolnictwa, bo zaskarżyliśmy ją do sądu, okazało się, że jeśli mamy prawomocną decyzję komunalizacyjną, to nie można nam odebrać nieruchomości. Całe to postępowanie okazało się zbędne - tłumaczył wicestarosta Kucharczyk.

Dodał, że mimo to zaskarżą w formie skargi kasacyjnej wyrok warszawskiego sądu, gdyż chcą wiedzieć, że mają rację i na ile sąd wyższej instancji ją podzieli.

Tak czy inaczej dla starostwa oznacza to, że powoli może starać się np. o pieniądze na remont zabytkowego pałacu.