Paweł Smolorz: Górny Śląsk domaga się dostępu do Europy

Narodowość ( i religia) w polityce łatwo staje się zarzewiem konfliktów. Żonglowanie nią to zabawa zapałkami, która nie raz w historii wywoływała gigantyczne pożary. Sto lat temu tak rozbito jedność Górnego Śląska. Podzielono rodziny, domostwa, na te lepsze, te gorsze, wartościując miotłą pod siebie. Wy polaczki, wy folksdojcze, weserpolaki, szkopy. Do dziś, choć już nie ma dawno tamtych granic, bariery tkwią w głowach Górnoślązaków, wpychając ich ostatecznie w rezerwat.

Mój śląskojęzyczny pradziadek, szedł przez życie z niemieckojęzyczną żoną. Dopóki do ich domu nie zapukał nacjonalizm ubrany najpierw w niemieckie mundury, a później w polskie, żyli sobie spokojnie. „Jest pani żoną polaczka – niech się pani lepiej rozwiedzie”, „Jest pan mężem Niemki, nie wypada”. Wpadli w kocioł nacjonalistycznej Europy, która zmiotła ostatecznie wielokulturowy Śląsk. Zbrodniczy scenariusz pisany na potrzeby partykularnych interesów politycznych, w których pojedynczy człowiek staje się, często nieświadomie, pionkiem w brudnej grze – ostatecznie przegrywając na tym najbardziej.

Rodziny na Górnym Śląsku, w różnym stopniu tego doświadczyły. Większość jednak opowiedziała się po jednej ze stron, często ze zwykłej wygody, albo z rachunku krzywd. Polska Republika Ludowa wykonała gigantyczną pracę nad tym, bo ostatecznie postawić kropkę nad wyplenieniem śląskiego indyferentyzmu narodowego. I to się prawie udało.

Te rodziny, które przetrwały komunistyczny pogrom, dziś można wsadzić w wór „śląskiej narodowości”, która stała się formą ucieczki od tożsamości narzucanej przez machiny państwowe. Przyjmuje się, że liczy ona niespełna pół miliona ludzi. I wciąż maleje. Jednak pojęcie „narodowości śląskiej”, pojmowanej przez samych Ślązaków równie mocno jak pojęcie narodowości polskiej czy niemieckiej, jest niebezpiecznym nadużyciem, które sprowadza na śląską grupę etniczną niebezpieczeństwo upolitycznionego nacjonalizmu. Śląski „nacjonalizm” jest równie chory jak każdy inny.

Tożsamości Śląskiej dziś nie jest potrzebna urojona narodowość, ale wielokulturowa, tolerancyjna Europa. W Polsce, w której podnosi się pojęcie narodowości do rangi quasi-religii, wykorzystywanej coraz częściej do wzniecania pożarów, Ślązacy stanowią przeszczep, który prędzej czy później będzie odrzucony. Eurosceptycyzm na Śląsku to akt spektakularnego, niezrozumiałego samobójstwa.