Sensacja! Jeden kielich z katowickiego dworca ocaleje [ZDJĘCIA]

Dworzec katowicki jest przeznaczony do wyburzenia. Nie pomogły protesty obrońców "brutala". Za dwa lata na jego miejscu powstanie nowy obiekt. Jednak nie wszystkie kielichy katowickiego dworca zostaną wyburzone. Mało kto wie, ale w mieście znajduje się jeszcze jeden kielich.

Konstrukcje kielichowe, fachowo nazywane hiperboloidami parabolicznymi, których pomysłodawcą był meksykański architekt Felix Candela, budziły w latach sześćdziesiątych duże kontrowersje. Nie inaczej było w Katowicach. Jednym z zarzutów była obawa o wytrzymałość konstrukcji. Dlatego na terenie ówczesnego Zakładu Badań i Doświadczeń Śląskiego Zjednoczenia Budowlanego (obecnie Instytut Techniki Budowlanej) powstał tzw. kielich eksperymentalny, który posłużył do wykonania obliczeń dotyczących naprężeń i stabilności całej konstrukcji.

- Wielkość czaszy kielicha jest identyczna z kielichami znajdującymi się na hali dworca, jedynie jego trzon jest niższy, sięgający około połowy oryginału. Powstał on pomiędzy 1967 a 1968 rokiem. Na dachu kielicha były montowane w różnych konfiguracjach obciążniki. Symetrycznie i niesymetrycznie, tak żeby przetestować konstrukcję na każde możliwe ugięcie - wyjaśnia w rozmowie z NaszeMiasto.pl Kazimierz Konieczny, prezes Instytutu Techniki Budowlanej, który pamięta czasy budowy kielicha, nazywanego w przedsiębiorstwie "grzybem".

- Testowanie trwało około pół roku i nie wykazało żadnych przeciwwskazań w budowie konstrukcji - kontynuuje. Nad całością czuwał ówczesny dyrektor Zjednoczenia Budowlanego - Mieczysław Johan, pomagał mu Bogdan Blachnicki, a kierownikiem budowy był Andrzej Sołdakowski. Sama budowa małego kielicha została zlecona Katowickiemu Przedsiębiorstwu Budownictwa Przemysłowego.

Przez kilka lat "grzyb" stał spokojnie na terenie zakładu, aż do końcówki lat siedemdziesiątych. Postanowiono wtedy zrobić z niego pawilon ekspozycyjny. Budynek pokryto blachą trapezową. Było to pilotażowe użycie blachy trapezowej w Polsce. Technika, ta była potrzebna, aby wspomóc budowę fabryki FSM w Tychach. W ten sposób w jednym, na pierwszy rzut oka, niepozornym budynku spotkały się dwie prekursorskie techniki budowlane: kielichy i polska blacha trapezowa. Mimo przebudowy, pawilon nigdy nie został użyty. Obecnie budynek stoi pusty. Nie wynajmuje go też żadna firma.

- Obiekt ten należy traktować jako eksponat muzealny. Za parę lat, kiedy następne pokolenia zrozumieją, co straciliśmy wraz z wyburzeniem dworca, sam obiekt jeszcze bardziej zyska na wartości. Najlepiej byłoby stworzyć w tym miejscu fajną rzecz, która będzie pewnego rodzaju reliktem przeszłości i będzie przypominać o straconych kielichach - uważa Robert Konieczny, ceniony katowicki architekt, którego zapytaliśmy o "samotny" kielich.