Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Polska jest już idealnym celem hybrydowej ofensywy. Jak może ona wyglądać?

Witold Głowacki
Władimir Putin w czasie wizytacji kwatery głównej GRU
Władimir Putin w czasie wizytacji kwatery głównej GRU Astakhov Dmitry/SPUTNIK Russia/EAST NEWS
Czołowi polscy politycy oskarżają się nawzajem o udział w hybrydowych działaniach Rosji wymierzonych w Polskę. Już choćby to świadczy o tym, że do dezintegracji naszego kraju, nie trzeba wcale zewnętrznej przemocy.

Polska była i jest oczywistym celem rosyjskich działań z pogranicza wojny hybrydowej i informacyjnej. Ale w ciągu kilku ostatnich lat coś się zmieniło. Teraz nie jesteśmy już tylko celem oczywistym. Staliśmy się celem idealnym. Pogrążona w głębokim, totalnym konflikcie politycznym, targana resentymentami i ksenofobią, coraz bardziej ostentacyjnie izolująca się od Europy Polska daje jedno wielkie zaproszenie do dalszego huśtania wewnętrznymi nastrojami z zewnątrz, do dalszego osłabiania polskiego państwa, także polskimi rękami. W momencie gdy czołowi politycy oskarżają się nawzajem publicznie o rzekome działania w ramach rosyjskiej hybrydowej ofensywy, ta ofensywa naprawdę się toczy. Ale naprawdę nie na demonstracjach pod Sejmem, ani nie w gabinetach MON-u (co zdają się widzieć politycy i publicyści zaangażowani po obu stronach polskiego konfliktu). Ta ofensywa toczy się przede wszystkim w polskich domach bombardowanych panicznym strachem przed obcymi i wizjami przemocy. Toczy się w słabych mediach, także społecznościowych, które nie są w stanie pokonać post-prawd zalewających polskie i globalne kanały informacyjne. Toczy się w naszych umysłach.

Sami własnymi rękami możemy dopomóc w spełnieniu marzenia Władimira Putina o ponownym przesunięciu granicy między Wschodem a Zachodem - tym razem na linię Odry i Nysy. Możemy okazać się w tym tak skuteczni, że nie będzie potrzebna nawet odrobina przemocy pochodzącej z zewnątrz. Wystarczy tylko inspiracja, odpowiednia zatruta przynęta, umiejętne sterowanie nastrojami. Jak może to wyglądać? Przyjrzyjmy się kilku zupełnie teoretycznym scenariuszom.

Zdarzenie: Brunatne ludziki i amerykańska brygada.
W jednym z miast położonych w strategicznym dla Polski, NATO i Rosji Przesmyku Suwalskim dochodzi do zamieszek na tle etnicznym i rasowym. Wszystko dlatego, że w pijacko-bandyckiej bójce pod jednym z barów z kebabem ginie ugodzony nożem przez imigranta młody Polak. Wprawdzie wielokrotnie już notowany przez policję, ale cieszący się szacunkiem wśród miejscowych nacjonalistów. W odwecie nacjonaliści, atakują imigrantów, domagają się linczu na uczestnikach bójki, szturmują prowadzone przez obcokrajowców bary i ich mieszkania. Policja musi reagować brutalnie, są liczne zatrzymania. Tylko do nielicznych obserwatorów dociera fakt, że regionalne struktury narodowców już na długo przed zamieszkami wrzucały do sieci antyimigranckie i antyislamskie cytaty (także fałszywe) z Władimira Putina, nazywając go „mężem stanu”.

CZYTAJ TAKŻE: Putin ma kłopoty, których nie przewidział

Tak, to wszystko się już stało. W Sylwestrową noc i Nowy Rok. W Ełku. Jeszcze przed dwoma tygodniami taki scenariusz rozważano jedynie podczas ćwiczeń wojskowych, teraz stał się faktem.

Wyobraźmy więc sobie, że do podobnych zdarzeń dochodzi w jeszcze kilku miejscowościach regionu. Może w Augustowie, może w Suwałkach, może w Sejnach. Wyobraźmy sobie, że po pozornym uporaniu się z problemem i uspokojeniu nastrojów, fala agresji znów powraca. Jakie byłyby tego skutki? Dla obejmującej rządy w Stanach Zjednoczonych administracji Donalda Trumpa byłby to idealny pretekst, by odłożyć ad acta realizację obietnicy wzmocnienia wschodniej flanki NATO przez dyslokację do Polski większych jednostek wojskowych. Drastycznie pogorszyłoby to położenie krajów bałtyckich - otwierając Rosji historyczne okno do prób realnego opanowania ich terytorium.

W dłuższej natomiast perspektywie Rosja zyskałaby także okazję o zasianiu w opętanym resentymentami i niestabilnym społecznie regionie północno-wschodniej Polski tej kuszącej myśli o zdrowej, bratniej, słowiańskiej sile, która mogłaby wreszcie przywrócić właściwy porządek i pokazać „brudasom” oraz wszelkiemu „lewactwu”, „gdzie jest ich miejsce”.

Zdarzenie: „Odwet za Wołyń”
Południowo-wschodnia Polska. Uporczywie rozsiewana plotka o rzekomym powrocie ukraińskich nacjonalistów do idei etnicznie czystej Ukrainy obejmującej także Przemyśl, oraz dziesiątki zmyślonych „newsów” o rzekomych rabunkach i gwałtach popełnianych na Polakach i Polkach przez przybyszy ze Wschodu robią swoje. Gwałtownie rosną nastroje antyukraińskie. W końcu po wypadku z ofiarami śmiertelnymi spowodowanym przez ukraińskiego kierowcę Tira dochodzi do próby linczu i serii brutalnych ataków na Ukraińców pracujących na podkarpackich budowach. Kijów żąda od Warszawy oficjalnego odcięcia się od tej fali przemocy - Kraj, który uznał za stosowne finansować kolejne zegarki Sławomira Nowaka nie będzie nam dyktował warunków - wyniośle odpowiada jeden z polskich wiceministrów. Kijów reaguje odwołaniem ambasadora na konsultacje. Po drugiej stronie granicy, w zachodnich regionach Ukrainy narastają analogiczne nastroje. Zaczynają się akty przemocy - oczywiście wymierzone w Polaków. Poważnym problemem zaczyna być zwykłe przekroczenie granicy obu krajów. Współpraca na linii Warszawa-Kijów praktycznie ustaje, poważnie zaburzona zostaje też współpraca Unii Europejskiej z Ukrainą. W tym momencie dla Rosji otwiera się kolejne historyczne okno - tym razem do uzyskania kosztem Ukrainy lądowego połączenia z Krymem.
Zdarzenie: Przegapiona szansa
Dopiero kilka tygodni po fakcie jedna z niemieckich gazet ujawnia informacje o serii tajnych spotkań szefów rządów i ministrów obrony państw „starej” Unii Europejskiej. I o zbliżającym się terminie podpisania porozumienia o utworzeniu Europejskiego Systemu Obronnego - struktury o charakterze stricte militarnym, niezależnej zarówno od Unii Europejskiej, jak i NATO a zakładającą ścisłą integrację kilku armii państw Europy Zachodniej, nawet na poziomie wspólnego dowodzenia operacyjnego. To całkowicie zrozumiała odpowiedź na niepewność co do przyszłości Sojuszu Północnoatlantyckiego w erze Trumpa, zarazem rodzaj europejskiej ucieczki do przodu w zakresie bezpieczeństwa. Pierwszy problem w tym, że Polska dowiaduje się o powołaniu ESO dopiero z gazet, a do udziału w tej inicjatywie nie zaprasza nas żaden z zachodnich partnerów. Drugi problem pojawia się chwilę później. Rosyjskie media ujawniają pozyskane w tajemniczy sposób nagranie z kuluarów tych rozmów, na którym czołowi europejscy politycy szydzą sobie z polskich kolegów i wyrażają ulgę, że tym razem nie trzeba tu rozmawiać z „tymi kartoflami”. To tylko kilkadziesiąt sekund nagrania, widać, że poszczególne zdania powyjmowane są z kontekstów, ale wrażenie jest piorunujące. Polski rząd chce zachować twarz. Pilnie zwołane zostaje szczyt krajów Grupy Wyszechradzkiej - szefowie MSZ i MON chcą zaproponować swym kolegom z Czech, Węgier i Słowacji odnowioną koncepcję Międzymorza. Ale zainteresowania brak. Czesi od razu odmawiają, deklarując zainteresowanie udziałem w ESO. Słowacy nie są skłonni do tego rodzaju rozmów od czasu afery z Centrum Kontrwywiadu NATO. Węgrzy po natomiast po prostu zwodzą Polskę. Powoli staje się jasne, że Polska znajduje się nagle znów pomiędzy Wschodem i Zachodem - w sensie najprościej pojmowanego bezpieczeństwa coraz wyraźniej pozbawiona sojuszników. Zupełnie jak pod koniec lat 30.

Zdarzenie: Nowa jakość w polityce
W ciągu zaledwie kilku miesięcy powstaje w przygotowującej się z wolna do wyborów samorządowych Polsce kilkadziesiąt nowych fundacji zorientowanych na politykę na poziomie gmin i powiatów oraz podobna liczba lokalnych politycznych start-upów. Ich główne hasła są dostosowane do regionalnych potrzeb i lęków. Ale wszystkie łączą dwie zasadnicze cechy. Po pierwsze, wszystkie obiecują bezpardonowe „oczyszczenie” Legnicy, Białegostoku czy Warszawy z „islamistów” i „darmozjadów”. Po drugie ich retoryka jest zadziwiająco zgodna w ocenie całej polskiej klasy politycznej. Niezależnie czy chodzi o polityków PiS, .N czy PO - to wszystko są „darmozjady” oraz „złodzieje”, których należy natychmiast „pogonić”. Wszystkie te polityczne start-upy mają znikomy wpływ na kształt lokalnej polityki samorządowej, żaden z nich nie może marzyć o przejęciu władzy choćby w jednym mieście. Ale szybko uwidacznia się ich dewastujący wpływ na i tak już przerażająco niski poziom polskiego kapitału społecznego.

CZYTAJ TAKŻE: Putin ma kłopoty, których nie przewidział

Przyczynia się do tego fakt, że powstają również dwie nowego ogólnokrajowe inicjatywy polityczne - na przykład Alternatywa dla Polski oraz odnowiona polska filia PEGIDY. Ta pierwsza żąda nowej cyfrowej demokracji bezpośredniej, w której „Polacy mogliby wreszcie decydować o samych sobie” bez żadnej Brukseli i „darmozjadów” z Sejmu. Ta druga zachowuje się natomiast dokładnie tak, jak jej niemiecka organizacja-matka: skupia się wyłącznie na podsycaniu resentymentów wobec przybyszy z zewnątrz. Tu także nie ma mowy o masowym poparciu. Ale obie organizacje mają poważny wpływ na temperaturę polskich nastrojów i na wzrost poczucia alienacji klasy politycznej wśród Polaków.

Zdarzenie: Cyberatak na MON
Założone rano twitterowe konto @knowpolishbandits zaczyna partiami publikować dane osobowe i adresy żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej oraz kandydatów do służby w tych formacjach. Do wieczora jawne są już wrażliwe informacje dotyczące ich wszystkich. „Polishleaks” to tego dnia najważniejsza pozycja na globalnych listach trendów w sieciach społecznościowych i wyszukiwarkach.

Do cyberataku na bazy danych Ministerstwa Obrony Narodowej szybko przyznają się dwie grupy hakerów - APT 28 (Fancy Bear) i APT 29 (Cozy Bear) pracujące właściwie jawnie dla rosyjskiego GRU. W 2016 roku to właśnie te zespoły doprowadziły do ujawnienia kompromitujących maili Partii Demokratycznej i tym samym przechyliły wyborczą szalę na stronę Donalda Trumpa

- To było banalnie proste, okazało się Polacy prawie nie mają cyberobrony - chwalą się rosyjscy hakerzy, choć w rzeczywistości pracowali nad tym włamaniem przez całe miesiące. „Kompromitacja największego kraju wschodniej flanki NATO”. „Polski sztab generalny w krótkich spodenkach” - krzyczą nagłówki zachodnich portali i gazet. Tymczasem w całej Polsce żołnierze i kandydaci WOT patrzą z ogromnym niepokojem na swoje żony i dzieci. Przed oczami mają żołnierzy specnazu przed własnymi drzwiami. Sami już dawno podjęli decyzję - są gotowi ryzykować dla kraju walcząc z bronią w ręku. Ale teraz stawką staje się los ich rodzin.
Zdarzenie: Wielkie manewry
Po kilku dniach niepewności alarmujące meldunki zaczynają układać się w skrajnie niepokojącą całość. Wzdłuż zachodniej granicy Białorusi koncentrowane są gigantyczne siły armii obu państw ZBiR. Moskwa i Mińsk milczą, ograniczając się do lakonicznych komunikatów o partnerskiej współpracy. Tymczasem ruch widać także w okręgu kaliningradzkim Przekazy wywiadowcze i meldunki z nasłuchu mówią natomiast o pewnym poruszeniu wśród białoruskich i rosyjskich żołnierzy. To samo słychać w mediach. „W nocy mieliśmy w Saratowie alarm bojowy, wydali nam broń i amunicję, żelazne racje i pełny ekwipunek. Od razu pomaszerowaliśmy na rampę, załadowali nas do wagonów i teraz jesteśmy tu. Nic nie wiemy, czekamy na jakiś specjalny rozkaz” - mówi białoruskim opozycyjnym youtuberom odwrócony tyłem uzbrojony po zęby Sierioża z pułku piechoty zmechanizowanej, który urwał się z posterunku na małe piwko w pobliskim miasteczku. „Na Warszawę” - zdjęcie swojej kamandy z takim podpisem opublikował zaś na vkontakte pewien zadziwiająco nieostrożny żołnierz dywizji powietrznodesantowej przerzuconej w ostatnich dniach do Kaliningradu.

Krańcowe napięcie trwa ponad tydzień, nieoficjalnie wiadomo, że niemal wszystkie jednostki Wojska Polskiego są w stanie podwyższonej gotowości, odwołano urlopy a niektórych oficerów rezerwy poproszono o stawienie się w jednostkach. W polskich mediach społecznościowych pojawiają się zdjęcia przemieszczających się oddziałów, w sklepach natomiast ustawiają się kolejki po mąkę i cukier. Opozycja i rząd prześcigają się nawzajem w oskarżeniach, kto pierwszy ucieknie przez Zaleszczyki.

I właśnie wtedy Kreml ogłasza, że pełnym sukcesem zakończyła się właśnie pierwsza faza wspólnych białoruskich manewrów mająca być testem gotowości bojowej wszystkich rodzajów wojsk. W komunikacie podkreślono, że koszt tej operacji wyniósł równowartość rocznego budżetu na obronę Polski, Czech i Słowacji. Brało w niej zaś udział łącznie 300 tysięcy żołnierzy, 2500 czołgów i 1300 samolotów. Teraz czas na fazę drugą, czyli symulację wielkiej operacji humanitarnej - przyjmowania uchodźców z pogrążonej w wojnie domowej Polski. Russia Today pokazuje godzinami kolejki statystów karmionych zupą i przyodziewanych w ciepłe kufajki. Niektórzy z nich mają na sobie odzież z husarzami i białymi orłami. W kilku globalnie rozpoznawalnych portalach internetowych stażystom wszystko się plącze, nie mówiąc już o zwykłych użytkownikach sieci - a tym bardziej operatorach petersburskich i moskiewskich farm trolli oraz adminach specjalnie w tym celu stworzonych stron. Pojawiają się nagłówki o masowych ucieczkach z Polski do Rosji. Tymczasem w Polsce trwa wielka polityczna awantura wywołana poszukiwaniem winnych braku dostatecznej wiedzy na temat poczynań obu wschodnich armii.

Zdarzenie: „Zapis” rozmowy braci Kaczyńskich
Niszowy rosyjski portal z Rostowa nad Donem, oczywiście całkowicie przypadkowo, trafił na prawdziwy hit. Administratorzy panslavia.ru dzięki ufundowanym dyskretnie przed tygodniem przez FSB potężnym serwerom nie mają jednak żadnego problemu z przyjęciem wielomilionowego sieciowego ruchu o globalnym zasięgu. Najwięcej użytkowników jest z Polski. Nic w tym dziwnego. Przecież panslavia.ru udało się ujawnić zapis legendarnej rozmowy braci Kaczyńskich, która miała odbyć się przez telefon satelitarny tuż przed katastrofą smoleńską. Na nagraniu słychać bardzo wyraźnie Jarosława Kaczyńskiego, który przypomina bratu o znaczeniu lądowania w Smoleńsku.

CZYTAJ TAKŻE: Putin ma kłopoty, których nie przewidział

Nieważne, że nad stworzeniem obu ścieżek tego nagrania pracowali przez całe miesiące najlepsi aktorzy głosowi i najlepsi dźwiękowcy Rosji. Nieważne, że aby zbudować odpowiednią wiarygodność taśmy, obie ścieżki nagrano za pomocą aparatury nasłuchowej i dwóch telefonów satelitarnych, z których jeden znajdował się na pokładzie znajdującego się w powietrzu Tu-154 wypożyczonego na tę okazję od rosyjskiego MON. Nieważne, że oburzony Jarosław Kaczyński wielokrotnie zaprzeczył, by choć jedno słowo z tej rozmowy padło w rzeczywistości. Nieważne, że publicznie zabrał głos nawet rzecznik CIA, który ogłosił, że według wiedzy agencji w 2010 r. rosyjskie służby z całą pewnością nie miały technologicznych możliwości by złamać zabezpieczenia i przechwycić rozmowę polskiego prezydenta. To wszystko nieważne. Nagranie „hula” po internecie. A głos Jarosława Kaczyńskiego brzmi tak bardzo, bardzo prawdziwie. Polska debata publiczna w tym momencie zamienia się w piekło.

***

Nie licząc pierwszego scenariusza, to wszystko nie fakty, ani nawet nie prognozy. To tylko prosta adaptacja powszechnie już znanych metod prowadzenia wojny hybrydowej do polskich warunków - tworzących dziś wręcz idealne środowisko dla takich działań. Nie ma tu nawet - z oczywistych powodów - scenariuszy, których ze zrozumiałych względów najbardziej się boimy, na przykład skutecznego zamachu terrorystycznego w centrum wielkiego miasta, ani ataku „nowego Cyby”, tym razem uzbrojonego po zęby, na antyrządową lub prorządową demonstrację.

Rzecz jednak w tym, że strzec się powinniśmy nie tylko przemocy. W dobie polityki prostych żywiołowych emocji, w atmosferze totalnego konfliktu, przy żenująco niskim poziomie debaty publicznej, jesteśmy niemal bezbronni wobec samych siebie. Ale już z całą pewnością jesteśmy kompletnie bezbronni wobec bardziej subtelnych form zagrożenia zewnętrznego. W ciągu niespełna dwóch lat, które minęły od aneksji Krymu, geopolityczne położenie Polski drastycznie się pogorszyło. Pozostając oszalałymi dziećmi we mgle, które dają się bez większego trudu wodzić za nos, z całą pewnością nie możemy być pewni całkiem nieodległej przyszłości.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Polska jest już idealnym celem hybrydowej ofensywy. Jak może ona wyglądać? - Portal i.pl