Prawo pracy. Co się należy za pracę w niedziele i co to znaczy umowa cywilnoprawna

Nasi Czytelnicy zadawali pytania dotyczące przepisów z zakresu prawa pracy i przepisów BHP (badania lekarskie, czas pracy, itd).

Na pytania Czytelników odpowiadał Michał Podsiedlik, rzecznik prasowy Państwowej Inspekcji Pracy w Katowicach. Oto najczęściej pojawiające się problemy.

Jak rozliczać czas pracy w soboty i niedziele?
"Jestem zatrudniony w instytucji kultury. Pracuję 40 godzin w tygodniu. Od czasu do czasu pracuję też w soboty i niedziele, zwykle po 5 – 6 godzin. Mój kierownik rozlicza moją pracę w weekendy w ten sposób, że dostaję godzinę za godzinę. Czyli mogę w tygodniu odebrać np. 5 godzin przepracowanych w niedzielę. Czy nie powinienem według Kodeksu pracy mieć wolnego całego dnia za pracę w niedzielę? Mój kolega pracuje w innej firmie i odbiera cały dzień wolny" - z takim problemem zwrócił się do nas Czytelnik z Dąbrowy Górniczej.

Ekspert wyjaśnia:
Przepisy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie przewidują żadnych odmiennych uregulowań odnośnie zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Niestety, nie wiadomo, w jakich dniach Czytelnik wykonuje swoje obowiązki od poniedziałku do piątku, wówczas praca w sobotę lub niedzielę jest równoznaczna z pracą w godzinach nadliczbowych. W przypadku soboty jedynym sposobem rekompensaty będzie udzielenie w zamian innego całego dnia wolnego, niezależnie od liczby godzin przepracowanych w taki dzień. W przypadku niedzieli pracodawca może rekompensować to albo poprzez udzielenie całego dnia wolnego, albo wypłatę wynagrodzenia powiększonego o dodatek w stosownej wysokości.

Warto natomiast podkreślić, że pracodawca może ustalić harmonogram (rozkład) czasu pracy w ten sposób, że pracownik swoje obowiązki będzie wykonywał np. od środy do niedzieli, a poniedziałek i wtorek są dniami wolnymi. W takiej sytuacji pracownikowi nie przysługują żadne dodatkowe uprawnienia.

Jak długi będzie okres wypowiedzenia?
Mam teraz otrzymać pierwszy raz umowę na czas nieokreślony. Czy automatycznie będzie w niej zapis, że okres wypowiedzenia wyniesie trzy miesiące, a nie dwa tygodnie? - pyta Czytelnik z Katowic.

Odpowiedź eksperta:
To zależy od tego, jaki Czytelnik ma staż pracy w obecnym miejscu zatrudnienia. Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony jest uwarunkowany tylko od długości trwania zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Bez wiedzy odnośnie długości trwania zatrudnienia w firmie nie jest możliwe wskazanie długości okresu wypowiedzenia.

Jakie trzeba zrobić badania?
Czy przed podjęciem pierwszej pracy obowiązkowe są badania lekarskie? Czy badania laboratoryjne są obowiązkowe, czy firma może zapłacić tylko za zwykłą wizytę u lekarza? - spytała kolejna Czytelniczka.

Ekspert wyjaśnia:
Tak. Przed dopuszczeniem do pracy pracownik ma obowiązek przejść wstępne badania lekarskie wykonywane przez lekarza medycyny pracy. Koszt takich badań ponosi pracodawca, a przeprowadzane są na podstawie pisemnego skierowania pracodawcy.

O zakresie przeprowadzanych badań decyduje lekarz, który je przeprowadza. Lekarz ten może ponadto poszerzyć ich zakres o badania specjalistyczne bądź dodatkowe.

Co to za umowa?
Córka znalazła ogłoszenie o pracę, że firma daje umowę cywilnoprawną. Czy jest to umowa o pracę, a nie umowa zlecenia? - pyta Czytelniczka z Będzina.

Odpowiedź eksperta:
Nie. Umowy cywilnoprawne regulowane są przez przepisy Kodeksu cywilnego. Najpopularniejsze umowy cywilnoprawne to umowa o dzieło i właśnie umowa zlecenie. Warto pamiętać, że zgodna z prawem będzie przy tych umowach dowolna forma ich zawarcia (także ustna), dowolnie kształtowane wynagrodzenie, brak występowania godzin nadliczbowych czy urlopu wypoczynkowego, chyba, że strony w treści umowy postanowią inaczej.

*Matura 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI + PRZECIEKI
*Elementarz: Bezpłatny podręcznik POBIERZ PDF
*Weź udział w quizach Dziennika Zachodniego. SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ
*Prawo jazdy kat. A. Egzamin na motocykl [PORADNIK WIDEO, ZDJĘCIA PLACU]