Premier Mateusz Morawiecki: Proste procedury, uczciwe mechanizmy, pieniądze dla wszystkich [ROZMOWA]

Polska gospodarka po 1989 roku przechodziła różne koleje losu, wzloty i upadki. Przeszliśmy etap przyspieszonej transformacji, schłodzenia gospodarki, byliśmy jedną wielką hurtownią, potem montownią. Jak z perspektywy minionych 34 lat ocenia pan premier gospodarczy kształt Polski?

Ostatnie 34 lata to dla polskiej gospodarki rzeczywiście czas pełen wyzwań. To przede wszystkim czas gospodarczej, a także i politycznej odbudowy państwa po zniszczeniach, jakich dokonał w Polsce komunizm. To trzy dekady, w których rzeczywiście przechodziliśmy gospodarcze wzloty i upadki. Dzisiaj z większości problemów, które trapiły Polskę jeszcze za czasów naszych poprzedników, udało nam się gospodarkę podźwignąć, odbudować i nadać jej nowoczesny kształt na miarę wyzwań gospodarczych I połowy XXI w. Mam na myśli przede wszystkim naszą skuteczną walkę z bezrobociem oraz niskimi płacami. Bieda i bezrobocie były systemowymi patologiami III RP, które zmuszały setki tysięcy ludzi do wyjazdu z Polski na wymuszoną ekonomicznie emigrację. Te demony to już dziś na szczęście przeszłość. Jest na pewno jeszcze bardzo wiele problemów do rozwiązania, ale stawiamy przede wszystkim na to, żeby te problemy rozpoznawać i, wspólnie z obywatelami naszego państwa, rozwiązywać. Dzisiaj możemy potwierdzić, że spada polski dług publiczny w relacji do PKB. Są pieniądze na politykę społeczną, na obniżanie podatków, ale jednocześnie też na politykę rozwoju. Naprawione finanse publiczne zwiększyły przychody do budżetu państwa, a to przekłada się na nowe programy wsparcia i rozwoju dla Polski. Bo, często to podkreślam, nie ma Polski A i Polski B – Polska jest jedna. Nie Polska dla milionerów, tylko Polska dla milionów obywateli. I o jej równomierny rozwój musimy dbać. Zwłaszcza gospodarczy.

Rozwój gospodarczy to przede wszystkim inwestycje w nowoczesne zakłady pracy, nowe miejsca pracy…

W ciągu minionych siedmiu lat zbudowaliśmy solidny fundament pod mocny wzrost gospodarczy. Mamy bardzo dobre wyniki w handlu zagranicznym, które świadczą o konkurencyjności polskiej gospodarki. Mamy szybki przyrost wynagrodzeń w porównaniu do innych państw, także wynagrodzenia minimalnego. Mamy wreszcie bardzo solidny wzrost gospodarczy, który służy wszystkim – służy przedsiębiorcom i służy pracownikom. W 2015 r. wpływy z podatków i ceł (w tym środki samorządów) wyniosły 307,7 mld zł. Od 2016 r. wpływy te systematycznie rosły. W 2022 r. osiągnęły poziom 556,8 mld zł. To wzrost o ponad 249 mld zł, czyli o ponad 80 proc. Trzeba być bardzo upartym, aby nie widzieć tego ogromnego postępu, który jest przecież naszym wspólnym sukcesem. Budżet państwa znacząco się zwiększył i to bez wyprzedaży majątku narodowego, który był znakiem rozpoznawczym naszych poprzedników. Gdy im brakowało pieniędzy po prostu sprzedawali jakieś aktywa należące do Skarbu Państwa. My ten proces zatrzymaliśmy, a jednocześnie sprowadziliśmy do naszego kraju tysiące nowych inwestycji. Niemal codziennie rozmawiam z inwestorami. Co mnie szczególnie cieszy, to nie jest już tylko rozmowa tylko o inwestycjach w największych miastach, ale o miastach powiatowych, o Polsce lokalnej, gdzie za naszych rządów naprawdę dużo się zmieniło. To my wyszliśmy z ofertą dla Polski lokalnej, z ofertą inwestycji lokalnych w takim rozmiarze, jakich właściwie nigdy w historii Rzeczypospolitej nie było. Polska z roku na rok staje się coraz bardziej atrakcyjnym partnerem dla zagranicznych firm. Współpraca z międzynarodowymi przedsiębiorstwami jest kluczowa dla rozwoju i unowocześnienia naszej gospodarki. W 2022 r. obroty handlowe między Polską a Stanami Zjednoczonymi osiągnęły rekordową wartość 27,2 mld dolarów. Amerykańskie firmy należą do czołówki zagranicznych inwestorów w Polsce. Zagraniczne inwestycje, takie jak niedawno ogłoszona inwestycja Intela, generują nie tylko nowe, ale przede wszystkim wysokojakościowe i wysokopłatne miejsca pracy. Polską przewagą konkurencyjną przestają być niskie koszty. Stały się nią wysokie kwalifikacje pracowników i dobre warunki prowadzenia biznesu.

Zatem co stoi, za obecnym sukcesem, zrównoważonego rozwoju polskiej gospodarki?

To, przede wszystkim efekt sprawnego zarządzania finansami publicznymi, w tym m.in. walki z mafiami VAT-owskimi. Dzięki uszczelnieniu krajowego budżetu jesteśmy w stanie tworzyć i realizować nowe projekty, które służą wszystkim obywatelom. Inwestycje bliskie ludziom powstają w całej Polsce, dzięki rządowemu dofinansowaniu. Nowe obiekty sportowe, żłobki, przedszkola i szkoły, remonty zabytków, ale również drogi i infrastruktura, która podnosi jakość życia mieszkańców – to przykłady inwestycji w całej Polsce, które w wielu miejscach stały się możliwe dopiero w ostatnich latach. Naprawione finanse publiczne pozwalają nam oferować kolejne programy dofinansowań dla gmin, miasteczek i miast w całym kraju. Dawać im impuls rozwojowy - “pieniądz przyciąga pieniądz”.

Wspomniał Pan o inwestycjach realizowanych dzięki rządowemu dofinansowaniu. Jaka jest skala tych działań?

Już teraz rządowe dofinansowanie objęło ponad 25 tys. inwestycji, czyli modernizowane i budowane placówki medyczne, opiekuńcze dla dzieci, domy dla seniorów oraz drogi, ścieżki rowerowe czy mosty. Mamy kilka takich programów, które intensywnie rozwijamy. Rządowy Program Odbudowy Zabytków – dba o nasze perły architektury. Inny dotyczy specjalnych stref ekonomicznych, czyli przyciągania inwestorów po to, aby generować nowe i coraz lepiej płatne miejsca pracy. Jeszcze kolejny dotyczy terenów popegeerowskich. A kolejny, w ramach którego można występować o: drogi, szpitale, szkoły. Rządowe programy to dziesiątki tysięcy inwestycji w różnych zakątkach Polski, które służą ludziom. Inwestycje te pomagają lepiej i łatwiej żyć. Realizując nasze zobowiązania, podnosimy jakość życia w całej Polsce. Ułatwiamy karierę zawodową mamom, dzięki dostępności do przedszkoli czy żłobków. Nowe drogi oraz posterunki policji czynią życie wszystkich Polaków bezpieczniejszym.

Współpraca rządu z samorządami nie zawsze przebiega w sposób harmonijny. Zwłaszcza w sytuacji rozbieżności politycznych.

Dla nas najważniejszy jest interes narodowy. W takiej perspektywie osobiste poglądy schodzą na dalszy plan. Współpracujemy z włodarzami, którzy są czasami bardzo odlegli od nas ideowo, ale dla dobra mieszkańców potrafią odłożyć na bok animozje polityczne. Pracujemy ręka w rękę, rząd i samorząd, żeby poprawiać warunki życia wszystkich polskich obywateli. Nasze zobowiązania przekuwamy w czyn, poprzez realizację różnego rodzaju projektów. Rządowe programy wspierają samorządy w całej Polsce, a realizowane projekty, co bardzo często powtarzam, pod biało-czerwoną flagą służą wszystkim obywatelom. Już teraz uruchomiliśmy 8. edycję Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. Projekty, które powstają w każdym zakątku Polski, dzięki rządowemu wsparciu można poznać po tablicy z polską flagą i godłem – już dziś jest ich w sumie ponad 25 tysięcy.

Wspomniał Pan o Rządowym programie Inwestycji Strategicznych. Kilka dni temu została uruchomiona kolejna jego edycja.

Proste procedury, uczciwe mechanizmy, pieniądze dla wszystkich: to jest w skrócie nasz program inwestycji z polską flagą. W ramach tego programu środki trafiały do samorządów w maksymalnie elastyczny sposób. Ogłoszony właśnie nabór wniosków do ósmej jego edycji, to kolejna wielka pula środków na spełnienie lokalnych marzeń mieszkańców w całej Polsce. Jednostki samorządu terytorialnego mogą złożyć wnioski do 16 sierpnia 2023 r.

Rządowy Program Inwestycji Strategicznych pozwala na realizację inwestycji w całej Polsce, dzięki bezzwrotnemu dofinansowaniu. Od początku programu przeznaczyliśmy łącznie 63,4 mld zł m.in. na remonty szkół i żłobków, obiekty sportowe, odnowione parki, nowe drogi czy sieci wodno-kanalizacyjne. To konkretne inwestycje tu na Śląsku, jak nowy most w Drogomyślu, modernizacje szkół w Lędzinach, Pyskowicach czy Rudziczce. To nowe remizy, choć bardziej wypadałoby powiedzieć centra kulturalne we Władysławowie i Borowej, albo Ognisko Pracy Pozaszkolnej w Mikołowie.

Wszystkie te inwestycje zwiększają bezpieczeństwo i komfort życia Polaków.

To nie koniec dobrych wiadomości dla samorządów. Już teraz trafi do nich kolejna pula pieniędzy na zadania remontowe w ramach Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Kolejny nabór w ramach Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych jest skierowany do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego i ich związków. Oznacza to, że 3 wnioski może złożyć każda gmina, każdy powiat i każde województwo. To kolejne środki, które samorządy mogą przeznaczyć na inwestycje, które odpowiadają na potrzeby mieszkańców.

Europą wstrząsają jednak poważne kryzysy, jak choćby ten wywołany wojną za naszą wschodnią granicą, czy kolejny związany z nielegalną migracją…

Aby zapobiegać niebezpieczeństwom zagrażającym rozwojowi naszej cywilizacji należy przede wszystkim prowadzić aktywną działalność na arenie międzynarodowej. Ściśle współpracować z sąsiadami, po to, by zapobiegać ewentualnym zagrożeniom. Bezpieczeństwo naszej części Europy jest dziś zapewnione dzięki silnej polskiej armii oraz zaangażowaniu NATO, co potwierdził szczyt Sojuszu w Wilnie. Podkreślamy jednak, że nie ma bezpiecznej Polski bez skutecznej ochrony naszych granic, m.in. przed nielegalną migracją.

Rozwiązaniem problemu nielegalnej migracji nie może być jej legalizacja. Nasze wysiłki muszą się koncentrować na ochronie zewnętrznych granic Unii Europejskiej. Temu chociażby służyły konsultacje polsko-czeskie, które niedawno odbyłem z premierem Czech w Katowicach. To pierwsze spotkanie rządów, które odbyło się właśnie tutaj, na Śląsku. Nasze kraje wiedzą czym jest solidarność. Wiemy również, że problem nielegalnej migracji należy starać się rozwiązać u źródła, a nie ze szkodą dla państw europejskich. Polska jest krajem o dużym znaczeniu regionalnym, a nasza bliskość z Czechami tworzy wiele możliwości współpracy w różnych obszarach. Budujemy siłę naszych krajów i całej Europy Środkowo-Wschodniej – integrujemy region i budujemy oś północ-południe. Polska i Czechy to dwie bardzo silne gospodarki w Unii Europejskiej. To do nas garną się inwestorzy z całego świata, czasami konkurujemy ze sobą, ale nauczyliśmy się nie być rozgrywani przez tych większych.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Jędrzej Lipski