Rok temu rozpoczął się największy w Polsce strajk nauczycieli. Pamiętacie? Dzieci zostały w domach, nauczyciele wyszli na ulice

Równo rok temu, 8 kwietnia 2019, strajk generalny nauczycieli zorganizował Związek Nauczycielstwa Polskiego pod wodzą jego szefa Sławomira Broniarza. Protestujący domagali się podwyżek dla pedagogów, ale i zwiększenia nakładów na oświatę z państwowego budżetu i dymisji ówczesnej minister edukacji narodowej Anna Zalewskiej.

Strajk poprzedziły rozmowy ostatniej szansy toczone pomiędzy przedstawicielami Ministerstwa Edukacji Narodowej, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Forum Związków Zawodowych i Solidarności w sprawie podwyżek dla nauczycieli. Umowę zawarła jedynie Solidarność. Do podpisania porozumienia pomiędzy rządem a stroną społeczną jednak nie doszło, a ZNP ogłosiło oficjalnie, że następnego dnia pracownicy oświaty będą strajkować.

Rozmiar strajku przerósł oczekiwania chyba nawet samego Broniarza. W pewnym momencie protestowało nawet ok. 75 proc. szkół, przedszkoli i placówek - wynika z wyliczeń związku. Tak wielkiej determinacji środowiska dotąd nie było.

Strajkujący, zwłaszcza na początku, mogli liczyć na spore poparcie rodziców i uczniów. Nie poddamy się. Jesteśmy nie do zdarcia - skandowali uczestnicy wieców poparcia dla strajkujących nauczycieli w Katowicach i w Sosnowcu. Znaczna część społeczeństwa zaczęła dostrzegać, że nauczyciele naprawdę niewiele zarabiają, a już z pewnością, że polska szkoła potrzebuje dofinansowania, a może i głębszych zmian i niekoniecznie tych, które wprowadziła ówczesna minister edukacji.

Strajk zbiegł się w czasie z egzaminami – gimnazjalnymi i ósmoklasisty. W związku z tym zmieniono przepisy dotyczące powoływania komisji egzaminacyjnych tak, aby pomimo protestów udało się przeprowadzić testy. Do komisji egzaminacyjnych mogli zgłaszać się emerytowani nauczyciele, jak i pracujący w zupełnie innych zawodach, ale z dyplomem pedagogicznym. Chętni się znaleźli i ostatecznie wszystkie egzaminy się odbyły.

Z czasem jednak poparcie dla strajkujących zaczęło słabnąć i rodzić frustracje. Uczniowie na kilka dni przed maturą nie wiedzieli, czy będą mogli poprawić oceny końcowe, czy zostaną sklasyfikowani, a przede wszystkim, czy przystąpią do egzaminu dojrzałości. Tamte nerwy to jednak drobnostka w porównaniu z tym, co przeżywają dzisiaj uczniowie ostatnich klas szkół podstawowych i średnich. Nauczyciele kolejnych szkół zaczęli bowiem zawieszać protest. A obawom młodzieży nie towarzyszył strach o zdrowie własne i bliskich.

W międzyczasie odbyło się kilka rund negocjacji. Rząd proponował m.in. niemal 15-procentową podwyżkę w 2019 roku (9,6 procent podwyżki we wrześniu plus wypłacona już 5-procentowa podwyżka od stycznia), skrócenie stażu i ustalenie kwoty dodatku za wychowawstwo na poziomie nie mniejszym niż 300 zł, zmiany w systemie oceniania nauczycieli i zmniejszenie biurokracji.

Forum Związków Zawodowych i ZNP odrzuciły propozycje rządu upierając się przy postulowanej wcześniej 30-procentowej podwyżce płac jeszcze w tym samym roku. Z czasem gotowi byli ustąpić na rzecz wdrożenia jej w trzech kolejnych terminach.

Postulaty związkowców jednak ostatecznie nie zostały spełnione, a protest zawieszono 25 kwietnia 2019 roku. Jak poinformował wówczas prezes ZNP Sławomir Broniarz, zdecydowano się na to w trosce o uczniów, których czekały egzaminy maturalne.

Decyzję ogłosił po tym, jak strona rządowa zapowiedziała błyskawiczne prace nad tzw. ustawą maturalną, która miała umożliwić sklasyfikowanie maturzystów nawet w sytuacji strajku nauczycieli. Nowe przepisy zakładały m.in., że klasyfikacji i promocji maturzystów będą mogli dokonywać także dyrektorzy lub nauczyciele wyznaczeni przez samorząd. Nowela w ekspresowym tempie przeszła przez parlament.

Broniarz zawieszenie strajku argumentował troską o uczniów i egzaminy maturalne, które - jak podkreślał szef ZNP - mogłyby się przez strajk w niektórych szkołach nie odbyć, mimo planu awaryjnego rządu. - Proszę być gotowym na wrzesień - przestrzegł Broniarz, sugerując, że akcja strajkowa wróci właśnie wtedy. Tak się jednak nie stało.