RYNEK PRACY Dobry zawód to podstawa. Jak więc go wybrać?

Praktyka stosowania testów w poradnictwie zawodowym wskazuje na szczególną przydatność tego narzędzia w diagnozie życia zawodowego. Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych powstał z myślą o pomocy osobom w różnych sytuacjach życiowych. Ma na celu głównie pomoc w podejmowaniu jak najlepszych decyzji zawodowych i edukacyjnych.

Test wykonywany jest nieodpłatnie w powiatowych urzędach pracy osobom zarejestrowanym oraz w wojewódzkim urzędzie pracy (również osobom uczącym się i pracującym).

Kwestionariusz spełnia wymogi testu psychologicznego, jest zgodny z polskimi normami technicznymi i został przystosowany do szczególnych warunków panujących na polskim rynku pracy. Stworzony jest na podstawie powszechnie stosowanych teorii poradnictwa zawodowego: Stronga, Supera, Kudera, Hollanda oraz Tracey’a. Kwestionariusz ten jednocześnie odnosi się do innych teorii psychologicznych, w tym teorii pięcioczynnikowego modelu osobowości, zwanego też Wielką Piątką Costy i McCrae’a oraz teorii temperamentu.

Narzędzie posiada wersję konwencjonalną (tzw. papier i ołówek) oraz wersję elektroniczną. Obydwie wersje testu są równoważne ze względu na budowę, tzn. posiadają taką samą instrukcję, liczbę pozycji, sposób udzielania odpowiedzi, standaryzację wyników w oparciu o normy stenowe oraz sposób diagnozy w oparciu o profil zainteresowań zawodowych.

Narzędzie ma podejście profilowe, w którym wynikiem końcowym badania jest profil zainteresowań i związanej z nimi późniejszej aktywności zawodowej. Obejmuje wyniki różnych skal narzędzia diagnostycznego. Skale te odnoszą się do wymiarów głębiej umocowanych w strukturze psychicznej: osobowościowych, temperamentalnych i poznawczych. Szeroki profil uzyskany w ramach badania oznacza także brak konieczności korzystania z innych narzędzi psychologicznych. Uzyskane profile osób badanych mogą być w kolejnym etapie diagnozy odnoszone i interpretowane w kategoriach konkretnych grup zawodowych, odpowiadających danemu profilowi.

Test posiada dwie wersje: dla dorosłych oraz dla młodzieży. Bada się w nim 11 zainteresowań zawodowych: artystyczne, badawcze, handlowe, komunikacyjne, konwencjonalne, mechaniczne, opiekuńcze, perswazyjne, przedsiębiorcze, realistyczne i społeczne. Oprócz skal podstawowych, test zawiera dwie skale kontrolne: aprobaty społecznej oraz reagowania na niepewność. Pierwsza ma na celu pomiar wiarygodności odpowiedzi w całym teście na podstawie odpowiedzi na pytania dotyczące zachowań pożądanych i nieakceptowanych społecznie. Druga z kolei mierzy stosunek do spostrzegania niepewności oraz wywołane przez nią reakcje emocjonalne.

Narzędzie ma formę ankiety z 224 pytaniami w wersji dla młodzieży oraz 209 pytań w wersji dla dorosłych. Wypełnienie Kwestionariusza Zainteresowań zajmuje od 30 do 60 minut w zależności od indywidualnego tempa pracy, następnie doradca zawodowy dokonuje ich interpretacji w oparciu o uzyskany profil, obejmujący wyniki poszczególnych skal. Po dokonaniu interpretacji klient otrzymuje wynik w wersji papierowej.

Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych został opracowany na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przez naukowców - psychologów. Autorami są: prof. Czesław Nosal, dr Beata Bajcar, dr Anna Borkowska, dr Agnieszka Czerw oraz dr Agata Gąsiorowska (pracownicy Zakładu Psychologii Zarządzania i Zachowań Konsumenckich Politechniki Wrocławskiej).