Marszałek woj. śląskiego zabierze kolei nowe pociągi

Nowego przewoźnika zamierza stworzyć marszałek Bogusław Śmigielski, który jest też... współwłaścicielem Przewozów Regionalnych.

Ten alternatywny wariant ma być swoistym wentylem bezpieczeństwa na wypadek, gdyby przeżywająca trudne chwile spółka splajtowała.

- Musimy być przygotowani na taką awaryjną sytuację - podkreśla Aleksandra Marzyńska, rzeczniczka marszałka. Zastrzega jednak, że rozpoczęcie działalności przez nowego przewoźnika nie jest uwarunkowane likwidacją Przewozów Regionalnych. Obie spółki mają działać równolegle, wzajemnie uzupełniając swoją ofertę.

- W żadnym razie nie powinny stanowić wobec siebie konkurencji - zapewnia Marzyńska i dodaje, że podpisana w październiku 2007 roku 5-letnia umowa z Przewozami Regionalnymi wciąż pozostaje aktualna.

100 mln złotych rocznie marszałek dopłaca Przewozom Regionalnym

Oznacza to, że kolejarze do 2012 roku dostawać będą z budżetu marszałka ok. 100 milionów złotych rocznie na obsługę przewozów regionalnych. Nie otrzymają natomiast ośmiu zamówionych niedawno przez marszałka nowoczesnych pociągów klasy ELF. Niepewny jest również los czterech użytkowanych przez Przewozy Regionalne "Flirtów" oraz kolejnych pociągów, których możliwy zakup marszałek Śmigielski sygnalizował. Jeśli cały nowoczesny tabor trafi do marszałkowskiej spółki kolejowej, to Przewozom Regionalnym pozostaną wyłącznie stare składy, których średnia wiek sięga 31 lat. A z taką flotą kolejom trudno będzie raczej przyciągnąć klientów.

Decyzję o utworzeniu marszałkowskiej spółki kolejowej podjął we wtorek zarząd województwa. By pomysł wszedł w życie, muszą go zaakceptować radni sejmiku wojewódzkiego. Temat ma trafić pod obrady najpóźniej w marcu. Jeśli radni dadzą "zielone światło" dla nowego przewoźnika, można będzie rozpocząć zabiegi o jego rejestrację i uzyskanie licencji na świadczenie usług przewozowych.
- Spółka będzie musiała wykazać, że jest wiarygodna finansowo, ma dobrą reputację, odpowiedni tabor i wykwalifikowany personel, a także dokonać ubezpieczenia swojej działalności - wylicza Mirosław Antonowicz, wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego, który to organ wydaje licencje na usługi przewozowe.

Mając taki dokument, spółka będzie mogła wystąpić o unijny certyfikat bezpieczeństwa i rozpocząć rozmowy z zarządcami infrastruktury kolejowej (głównie Polskimi Liniami Kolejowymi) o zasadach i kosztach korzystania z niej. Marszałkowskie pociągi mogłyby przewieźć pierwszych podróżnych w naszym regionie nie wcześniej niż w przyszłym roku.
Śląskie idzie w ślady Mazowsza, Wielkopolski i Dolnego Śląska. W tych województwach już istnieją, bądź niebawem powstaną samorządowe spółki kolejowe. Tamtejszym marszałkom najwyraźniej nie wystarczyły śladowe udziały w przekazanej rok temu na garnuszek samorządów spółce Przewozy Regionalne (woj. śląskie dostało 9,2 procent udziałów). Szybko sprawdziło się zresztą to, przed czym przestrzegali eksperci - każdy region ciągnął w swoją stronę, co komplikowało organizowanie transportu kolejowego w obrębie województw.

- W tej formie Przewozy Regionalne nie mają racji bytu. Wcześniej czy później zostaną podzielone na mniejsze spółki, w których pełnię udziałów będą miały poszczególne województwa - prognozował podczas wtorkowej rozmowy z nami Adrian Furgalski z Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.
Marszałek woj. śląskiego Bogusław Śmigielski nie zamierza czekać na ziszczenie się takiego scenariusza. We wtorek zarząd województwa podjął decyzję o stworzeniu własnej spółki, odpowiedzialnej za funkcjonowanie osobowej komunikacji kolejowej w regionie. Fakt, iż Przewozy Regionalne balansują na krawędzi upadłości (z powodu opornego regulowania opłat za wynajem kas na dworcach i energię elektryczną PKP SA wypowiedziały im umowę na dzierżawę miejsc zaplecza technicznego) tylko przyśpieszył taką decyzję.

- Da ona możliwość organizowania przewozów według własnej koncepcji, na zlecanie ich wykonywania w trybie bezprzetargowym dla wewnętrznego podmiotu. Powołanie spółki będzie oznaczało uściślenie rzeczywistych kosztów i przychodów tej działalności na terenie województwa, wpłynie także na poprawę jakości przewozów kolejowych - tłumaczy marszałek Śmigielski.
Na przełomie lutego i marca propozycja zarządu trafi na forum sejmiku wojewódzkiego. Jeśli radni podzielą argumenty marszałka, będzie można rozpocząć rejestrację spółki, a następnie wystąpić do Urzędu Transportu Kolejowego o przyznanie licencji na świadczenie usług przewozowych. Jednym z warunków jej udzielenia jest posiadanie przez wnioskodawcę odpowiedniego taboru.

Dlatego właśnie marszałkowska spółka ma przejąć osiem, zamówionych niedawno w bydgoskiej firmie PESA nowoczesnych, niskopodłogowych pociągów typu ELF. Niewykluczone, że podobny los spotka też dwanaście zmodernizowanych składów, jakie marszałek chce kupić jeszcze w tym roku. Przewozy Regionalne liczyły, iż pociągi te trafią właśnie do nich, pozwalając na odmłodzenie starego (średni wiek jednego EZT-u to 31 lat) i notorycznie psującego się taboru. Teraz przyjdzie im się obejść smakiem. Co gorsza, niepewna jest nawet przyszłość kursujących z Katowic do Tychów i Częstochowy Flirtów - ich właścicielem pozostaje Urząd Marszałkowski.
- Ewentualne zabranie ich z tej linii pogorszyłoby naszą ofertę przewozową. Myślę jednak, że do tego nie dojdzie. Linia Katowice - Tychy Miasto została reaktywowana przy założeniu, że będą ją obsługiwać właśnie Flirty - mówi Renata Rogowska z działu marketingu śląskich Przewozów Regionalnych.

Kwestia tego, kto użytkować będzie nieliczny, nowoczesny tabor nie zamyka listy potencjalnych punktów zapalnych. Co prawda rzeczniczka marszałka Aleksandra Marzyńska zapewnia, iż obie spółki będą się uzupełniać, a nie ze sobą konkurować, to trudno uwierzyć, iż przy układaniu rozkładu jazdy nie dojdzie do walki o pasażera. Nowy przewoźnik będzie chciał mocnym uderzeniem wejść na rynek, a Przewozy Regionalne pewnie nie zechcą łatwo oddać najbardziej uczęszczanych linii. Pytanie skąd nowy przewoźnik weźmie maszynistów i resztę personelu? Jeśli zaproponuje lepsze warunki finansowe, może rozpocząć się masowy exodus pracowników z Przewozów Regionalnych. Pocieszeniem dla tej spółki może być to, że przez najbliższe trzy lata nie zmieni się wysokość pobieranej z budżetu województwa dotacji. Podpisana w październiku 2007 roku umowa między Urzędem Marszałkowskim a Przewozami Regionalnymi opiewa na 510 mln złotych, które przewoźnik ma otrzymać w ciągu pięciu kolejnych lat.

- Utworzenie nowej spółki przewozowej w żaden sposób nie koliduje z treścią tej umowy - deklaruje Marzyńska.

Kiedy pierwsi pasażerowie będą mogli przekonać się o jakości usług świadczonych przez marszałkowską spółkę kolejową? Jak przyznaje Mirosław Antonowicz, wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego, zabiegi o licencję na świadczenie usług przewozowych mogą trwać równie dobrze trzy miesiące, jak i pół roku. Kolejnymi formalnościami, jakie dopełnić będzie musiała spółka, nim wypuści w trasę swoje pociągi, jest uzyskanie unijnego certyfikatu bezpieczeństwa oraz podpisanie z zarządcami kolejowej infrastruktury umowy o prawie do korzystania z niej. W przypadku Kolei Dolnośląskich między podjęciem uchwały o utworzeniu spółki, a faktycznym rozpoczęciem przez nią działalności minął rok.

Od 1 stycznia obowiązuje w Polsce tzw. trzeci pakiet kolejowy.
To unijne przepisy, dające wszystkim przewoźnikom możliwość równego dostępu do infrastruktury kolejowej. Pozwalają one, by zagraniczni przewoźnicy w ramach połączeń międzynarodowych mogli również wozić podróżnych w obrębie jednego kraju - oznacza to, że pasażer chcąc dojechać z Warszawy do Katowic będzie mógł to uczynić pociągiem należącym do zagranicznego przewoźnika i docelowo jadącym do Pragi czy Budapesztu. Z nowych przepisów zamierza korzystać w Polsce niemiecki Deutsche Bahn.