Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Światowe Dni Młodzieży: Jasna Góra, czyli nasz narodowy skarb

Janusz Strzelczyk
Wieżajasnogórska jest pierwszym obiektem sanktuarium jasnogórskiego, który widzą pielgrzymi zbliżajacy się do Jasnej Góry. Chętnie wchodzą na wieżę, aby popatrzeć na Częstochowę.
Wieżajasnogórska jest pierwszym obiektem sanktuarium jasnogórskiego, który widzą pielgrzymi zbliżajacy się do Jasnej Góry. Chętnie wchodzą na wieżę, aby popatrzeć na Częstochowę. Janusz Strzelczyk
Jasna Góra to miejsce, gdzie najczęściej, poza Watykanem i Castel Gandolfo, w XX i XXI wieku przebywali papieże. Jan Paweł był tu sześć razy, Benedykt XVI raz.

Jasną Górę odwiedza rocznie ok. 4 milionów pątników i turystów. Tu nie sprzedaje się biletów, nie ma kas, tu splatają się wartości religijne, kulturowe i historyczne. Jasna Góra ma swoją misję, a ta wpisana jest w dzieje Kościoła katolickiego nie tylko w Polsce. Jasna Góra to dziedzictwo narodowe, a paulini są jego stróżami - podkreślał były przeor klasztoru, o. Roman Majewski.

Jak pisał w swoich kronikach Jan Długosz: „Zewsząd zbiegał się tutaj lud z powodu zdumiewających łask i cudów, jakie działy się za przyczyną Najświętszej Marii Panny Królowej Nieba i Naszej”.

Henryk Sienkiewicz w klasztornej Księdze Pamiątkowej napisał o Jasnej Górze: „Tu bije nieśmiertelne serce polskiego ludu”, a święty Jan Paweł II podczas pierwszej pielgrzymki do ojczyzny powiedział: „Jasna Góra jest sanktuarium Narodu. Trzeba przykładać ucho do tego świętego miejsca, aby czuć, jak bije serce narodu w Sercu Matki. Trzeba usłyszeć echo całego życia narodu w sercu jego Matki i Królowej”.

Turystyka religijna kwitnie

W Europie większą popularnością wśród sanktuariów maryjnych cieszą się tylko francuskie Lourdes i portugalska Fatima.

- Kiedy oprowadzam pielgrzymów po sanktuarium, często odnoszę wrażenie, że nie są świadomi roli, jaką odegrała Jana Góra w dziejach narodu, nie znają jej historii i obojętnie przechodzą obok symboli walki o zwycięstwo, nawet jeśli są tu już kolejny raz - mówi siostra, przewodniczka wycieczek po sanktuarium. - Jestem z Częstochowy, ale wielu rzeczy dowiedziałam się dopiero przygotowując się do oprowadzania pielgrzymów. Wiedza wzmacnia wiarę. Gdy oprowadzam ludzi po najbardziej znaczących miejscach, mówią „Dziękujemy, bo teraz otworzyły nam się oczy”. Mówi się tutaj, że pielgrzymi zapominają o Bożym świecie, patrząc w oczy Matki Bożej, bo one są oknem na niebo - dodaje.

W ostatnich latach w branży turystycznej, pojawił się nowy trend - „turystyka religijna”. Według szacunków Zakładu Geografii Religii Uniwersytetu Jagiellońskiego w różny sposób pielgrzymuje co roku ok. 7 mln Polaków - to około 20 proc. europejskich pątników i około 5 proc. na całym świecie. Powstały nawet sprofilowane kierunki studiów na uczelniach katolickich, które kształcą specjalistów w tej dziedzinie. Przy wielu zakonach i innych instytucjach kościelnych działają biura pielgrzymkowe. Jasna Góra jest żelaznym punktem pielgrzymek.

Specyfiką Jasnej Góry jest to, że spośród milionów przybywających tu pątników około 150 tys. przychodzi pieszo. Najwięcej w sierpniu, na święto Wniebowzięcia Matki Boskiej, przypadające 15 sierpnia. Większość pielgrzymów to młodzież - licealiści i studenci. Wyruszają w zorganizowanych grupach z całej Polski, od Władysławowa i Świnoujścia, po Przemyśl. Na przejście drogi, przeznaczają od kilku do dwudziestu kilku dni i nie uważają tego za czas stracony. Co więcej, to właśnie ów okres poświęcony pielgrzymowaniu jest dla nich szczególnie owocny. Potrzeba bowiem czasu na wewnętrzne wyciszenie, pokutę, modlitwę, odbudowanie właściwych relacji z Bogiem i z ludźmi.
Pątnicy od stuleci

Ale tak było od wieków. Już od XIV wieku Jasna Góra była miejscem kultu. Tu przybywali pielgrzymi, aby pokłonić się przed cudowną ikoną Matki Bożej. Ikonę przywiózł z Rusi książę Władysław Opolczyk w 1382 roku i podarował ją paulinom sprowadzonym do Częstochowy z Węgier.

O wyjątkowości Jasnej Góry decyduje jej miejsce w polskiej historii. Niezwykłość Jasnej Góry zawsze podkreślał Prymas Tysiąclecia - kardynał Stefan Wyszyszyński. Uznawał ją wręcz za znak jedności Kościoła w Polsce, za naszą duchową stolicę. Zaś Matka Boża Częstochowska znalazła się w centrum prymasowskiego programu obrony narodu przed ateizacją. Na szczególne miejsce tego sanktuarium zwracał uwagę również św. Jan Paweł II mówiąc, że tu właśnie bije serce naszego narodu.

Twierdza twierdz

Dlatego na Jasnej Górze pielgrzym powinien nie tylko się modlić w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej, ale też odwiedzić jasnogórskie muzea.

Jasna Góra to twierdza i to w sensie militarnym. Prawdopodobnie już od XIII w. miała charakter obronny. Właśnie z myślą o przypomnieniu wojskowej tradycji Jasnej Góry odrestaurowane wnętrza bastionu św. Rocha przeznaczone zostały na cele muzealne. Jest w nich stała ekspozycja zatytułowana „Bogurodzica. Splendor Rzeczypospolitej Obojga Narodów”. Zgromadzono tam zabytkowe sprzęty powstałe do końca XVIII w., w tym oczywiście militaria oraz cenne wyroby orientalne, m.in. trofea z bitwy pod Wiedniem ofiarowane klasztorowi przez rodzinę króla Jana III Sobieskiego.

W centrum, obok wspaniałej monstrancji umieszczono siedem wyjątkowych zabytków, m.in. dwie szable - jedna według tradycji należała do króla Stefana Batorego, druga do hetmana Stanisława Żółkiewskiego (paulini wręczyli ją przed bitwą wiedeńską Janowi III Sobieskiemu). Są też buławy hetmańskie z XVII i XVIII w. Całości dopełniają dzieła rzemiosła artystycznego, malarstwa i rzeźby, naczynia liturgiczne, plakiety wotywne oraz cenne tkaniny i gobeliny.

Pozostała część ekspozycji poświęcona jest dziejom walki i martyrologii Polaków w okresie zaborów i w XX wieku. Organizowane są tu również wystawy czasowe.

Nowoczesne fortyfikacje bastionowe wzniesiono w I połowie XVII w. Pełniły swą funkcję do XIX w., umożliwiając odpór ataków Szwedów, Rosjan i Austriaków. Gdy w XIX w., po upadku Napoleona twierdzę zajęli Rosjanie, rozebrano mury. Odbudowano je w 1843 r., ale w mniejszej skali. Odwiedzając Jasną Górę, warto przy okazji zwiedzić Muzeum 600-lecia, Skarbiec, Salę Rycerską i Arsenał.
W Muzeum 600-lecia są m.in. dary złożone przez Ojca Świętego Jana Pawła II, Nagroda Nobla Lecha Wałęsy i jego wysokie odznaczenia, które jako prezydent RP otrzymał od władz kilkudziesięciu państw. Duże wrażenie robią również oryginalne dokumenty fundacji klasztoru z pieczęciami księcia Władysława Opolczyka i króla Władysława Jagiełły. W Arsenale widać najwyraźniej jak potężną twierdzą był kiedyś klasztor jasnogórski.

Papieskie wota

Jan Paweł II podczas swoich wizyt na Jasnej Górze pozostawił w sanktuarium liczne wota i pamiątki. Najcenniejszym darem jest papieski pas, przestrzelony w czasie zamachu 13 maja 1981 r. na Placu św. Piotra. Jan Paweł II pielgrzymował po świecie przez cały swój pontyfikat, ale nigdzie nie był tak częstym gościem jak na Jasnej Górze. Przybywał tu regularnie od czasów okupacji, a potem tajnych pielgrzymek w latach komuny. Za każdym razem przynosił do Kaplicy Cudownego Obrazu dary wotywne.

Najważniejszy swój dar - ów przestrzelony i zakrwawiony pas sutanny, tragiczną pamiątkę z zamachu - Ojciec Święty przekazał jako wotum za ocalenie życia podczas wizyty na Jasnej Górze 19 czerwca 1983 r. Przez lata pas był schowany w sejfie, nie wolno go było oglądać nawet miejscowym zakonnikom. W 2004 r. za zgodą papieża pokazano go pielgrzymom. Umieszczony jest w srebrnej, przeszklonej szkatule w ołtarzu jasnogórskim, tuż przy ikonie Czarnej Madonny. Po drugiej stronie ołtarza jest Złota Róża - najwyższe odznaczenie papieskie przekazane Jasnej Górze przez Jana Pawła II w 1979 roku. Zawieszono na niej inny dar Ojca Świętego - złoty różaniec.

Jasna Góra Monastery was founded in 1382 by Pauline monks who came from Hungary at the invitation of Władysław, Duke of Opole. The icon, depicting the Mother of God with the Christ Child, is known as the Black Madonna of Częstochowa or Our Lady of Częstochowa, which is widely venerated and credited with many miracles. Among these, it is credited with miraculously saving the Jasna Góra monastery during a siege that took place at the time of The Deluge, a 17th-century Swedish invasion. The event stimulated the Polish resistance. The Poles could not immediately change the course of the war, but, after an alliance with the Crimean Khanate, they repulsed the Swedes. Shortly thereafter, in the cathedral of Lviv, on April 1, 1656, Jan Kazimierz, the King of Poland, solemnly pronounced his vow to consecrate the country to the protection of the Mother of God and proclaimed Her the Patron and Queen of the lands in his kingdom.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!