Teatr przeciw agresji

Teatr i zapobieganie przemocy są od siebie dość odległe. Jak można by wyjaśnić ich związek? Dlaczego teatr miałby zmniejszać przemoc?

Wizyta w teatrze jest pewnego rodzaju świętem i wspólnym przebywaniem, na przykład z rodziną, znajomymi, a także przeżywaniem problemów bohaterów. To prowokuje następnie wspólne rozmowy, analizę wydarzeń na scenie, a co za tym idzie zbliżenie emocjonalne.

A czy nie jest tak, że mimo wszystko dobór repertuaru może zwiększać bądź zmniejszać agresję tkwiącą w człowieku?

Oczywiście, że tak jest. Agresywny, negatywny bohater, który często stosuje przemoc, może wzbudzać agresję także u widzów. Jednakże obserwowanie jego postępowania jest swoistym przeglądaniem się w zwierciadle. Ważne jest i to, czy jest to czynna, czy raczej bierna "rola" w teatrze. Jeżeli angażujemy się w teatr amatorski, kabaret lub inny występ, mamy możliwość swoje złe emocje przelać na bohatera i wyładować je na scenie.

Ale jak możemy to robić w swojej szkole, skoro większość szkolnych teatrów jest cenzurowana przez wychowawców?

Dobrze byłoby, żeby opiekunem szkolnego teatru stała się osoba odważna, która nie boi się poruszania kontrowersyjnych tematów na scenie. Nie każdy zatem ma predyspozycje do bycia opiekunem takiego teatru.
Jeśli w młodych aktorach tkwi potencjał, to z pewnością znajdą sposób, żeby pokazać go światu i nawet zareagować na agresję.

Czy teatr może być terapią?

Oczywiście, że może być terapią. W teatrze można wcielić się w różnego rodzaju role, grać agresywne zachowania i oczyszczać się z nich.

A jeśli jest się tylko widzem?

Uważny widz może wyciągnąć wiele pozytywnych wniosków. Teatr to nie tylko aktor. Tworzy go tak samo widz, jak i artysta, który ma do spełnienia jakąś misję. Być może jest to zwrócenie uwagi widzów na panującą na świecie przemoc i powszechną agresję.

Co sądzi pani o pomyśle decydowania przez publiczność o zakończeniu sztuki?

Czy nie jest to śmierć tragedii? Wyobraźmy sobie na przykład współczesnych widzów przegłosowujących zakończenie Antygony, by był to happy end...
Koncepcje reżyserskie na zrealizowanie spektaklu są bardzo różne i jeśli preferuje eksperymentalne podejście do budowy, tempa, długości spektaklu i taką decyzję pozostawia widzowi, warto się temu poddać, aby zobaczyć, jakie będą efekty.

Czy teatr można traktować jako profilaktykę przeciwko przemocy?

Sama wizyta w teatrze jest już spotkaniem z innymi ludźmi: bohaterami , którzy mają konkretne cechy charakteru. Dobry bohater jest przez nas dopingowany, wczuwamy się w jego położenie, kibicujemy mu i utożsamiamy się z nim emocjonalnie. Dobre cechy bohaterów są nam bliższe, ale nie pozostajemy obojętni na zachowania negatywnych bohaterów. Wizyta w teatrze jest oderwaniem się od rzeczywistego świata , ale emocje, jakie w nas wywołuje, mogą zostać przeniesione do
naszego prywatnego życia. Lecz by nie przeceniać roli teatru: człowiek, który ma prawdziwy problem z agresją i przemocą, nie pozbędzie się jej całkowicie w teatrze. Potrzebuje fachowej pomocy.

Jakie zadania na scenie są wykorzystywane do próby tłumienia agresji?

Jest ich wiele. Typowa, która ma na celu uświadomienie, a potem stłumienie agresji, to scenka pt. "Rodzina w czasie świąt Bożego Narodzenia". Okazuje się, że prawie w stu procentach dzieci i młodzież kojarzą te święta nie ze szczęściem, rodzinną atmosferą, prezentami i radością, ale głównie z kłótniami, piciem alkoholu, obgadywaniem innych członków rodziny itp. To zadanie ma uświadomić, że często normy panujące w domu i środowisku są po prostu patologiczne, a co za tym idzie, przyczyniają się do rozwoju agresji i przemocy.

Czy można grę dziecka wykorzystać jako element analizy jego środowiska i kłopotów wewnętrznych?

Jeżeli mowa o roli teatralnej, w której reżyser narzuca konkretne zachowania i cechy charakteru, nie zawsze można traktować ją jako analizę realnych kłopotów. W zadaniach, które mają służyć ana-lizie świata wewnętrznego, uczestnik zostaje specjalnie poddany takim zabiegom, aby dowiedzieć się o jego świecie wewnętrznym jak najwięcej. Takie zadania sprawdzają się najlepiej w przypadku osób zamkniętych w sobie, które niechętnie opowiadają o własnych problemach, a odegranie roli bardzo im w tym pomaga.

Od jakiego wieku mogę posłać dzieci na zajęcia teatralne?

To indywidualna decyzja rodziców. Pamiętajmy, że właśnie taniec, deklamowanie wierszy to też teatr, a dla maluchów wstęp do teatru pop-rzez zabawę.