Tydzień z Szybkim PIT-em. Co bierze fiskus z kapitału i saksów

Skąd ten zysk

Dochody kapitałowe - począwszy od 2004 roku - opodatkowane są według stawki 19 procent. Od czego je płacimy? Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

- odsetki od pożyczek i od wkładów oszczędnościowych, a także środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania; wyjątkiem są środki pieniężne związane z wykonywaną działalnością gospodarczą,
- odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych, dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub w spółdzielni,
- przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
- należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
- przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu,
- przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy,
- nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny,
- przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Jak są opodatkowane
Ze względu na sposób rozliczania przychody kapitałowe można podzielić na opodatkowane na zasadach ogólnych, rozliczane ryczałtowo - za pośrednictwem płatnika podatku - lub w dodatkowym zeznaniu podatkowym.

Opodatkowane na zasadach ogólnych są na przykład przychody z udziału w spółkach. W przypadku gdy osoba, która sprzedała takie udziały, dochody z tej sprzedaży (tzn. przychód po odliczeniu kosztów uzyskania) dolicza w zeznaniu rocznym do swych innych dochodów i płaci od nich podatek.

Ile? W zależności od ogólnego poziomu swych dochodów przyzastosowaniu odpowiedniej stawki skali podatkowej. Zryczałtowany charakter podatku oznacza, że przy jego wyliczaniu nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów. Pobór tego podatku należy do podmiotu, który wypłaca odsetki, dywidendę itd. Instytucje te są też odpowiedzialne za prawidłowe pobranie podatku. Oznacza to, że podatnik nie wykazuje tych dochodów (przychodów) w swoim zeznaniu rocznym.

Kwoty zryczałtowanego podatku obliczonego od przychodów (dochodów) z różnych finansowych inwestycji, uzyskanych poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej oraz podatek zapłacony za granicą podatnicy są obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym.

Ważne, gdzie mieszkasz
A co z saksami? Czy musimy składać u naszego fiskusa zeznanie z uzyskanych poza Polską dochodów?
Osoby fizyczne mieszkające na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podlegają tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, że płacą go od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia ich źródeł. Za "mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP" uważa się osobę fizyczną, która posiada na tym terytorium "centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych)" albo przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Te regulacje należy jednak stosować z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Co ważne - umowy międzynarodowe mają pierwszeństwo przed polskimi regulacjami ustawowymi.

Nic dwa razy...
Zawarte przez Polskę umowy międzynarodowe przewidują zasadniczo dwie metody zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu. Pierwsza - wyłączenie z progresją - to opodatkowanie wyłącznie w państwie obcym. Dochód taki jest wolny od opodatkowania w Polsce. Jednocześnie taki dochód - przy obliczaniu podatku od dochodu krajowego - może nas przenieść z niższej na wyższą stopę procentową podatku.
Druga metoda - to odliczenie proporcjonalne. Na poczet podatku dochodowego w Polsce, obliczonego od sumy dochodów (krajowych i zagranicznych) osiągniętych w roku podatkowym, zalicza się podatek zapłacony za granicą od dochodów tam osiągniętych w proporcji odpowiadającej dochodowi uzyskanemu w innym państwie.

To ważne!
Jeśli miałeś dochody ze stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście, z działalności gospodarczej oraz z niektórych kategorii praw majątkowych, w stosunku do których umowa międzynarodowa przewiduje zastosowanie metody odliczenia proporcjonalnego, masz prawo odliczyć od podatku dochodowego (obliczonego według skali podatkowej) kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym z zastosowaniem metody odliczenia proporcjonalnego a podatkiem obliczonym w sposób przewidziany dla metody wyłączenia z progresją.

O czym należy pamiętać, gdy pracuje się za granicą?

Gdy uzyskuje się dochody z tytułu pracy najemnej wykonywanej za granicą, w większości przypadków należy pamiętać o rozliczeniu się z nich także w Polsce.

Nie oznacza to jednak, że dochody osiągane poza terytorium Polski będą opodatkowane dwukrotnie. Przeciwdziałają temu bowiem umowy dwustronne o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierane przez Polskę z innymi krajami, które w szczególny sposób regulują kwestie opodatkowania dochodów uzyskiwanych z pracy najemnej za granicą.

Dochody osiągnięte poza terytorium RP - po przeliczeniu na złote - należy wykazać i rozliczyć (albo tylko wykazać dla celów obliczenia stopy procentowej) w rocznym zeznaniu podatkowym według wzoru PIT-36. Trzeba dołączyć do tego zeznania - odrębnie dla każdego kraju, w którym uzyskano dochód -informację o wysokości dochodów z zagranicy i zapłaconym podatku w roku podatkowym. Służy temu formularz PIT/ZG. W przypadku korzystania z ulg, ich kwotę należy wykazać w załączniku PIT/O.

Obowiązek wykazania takich dochodów nie dotyczy podatnika, który - poza dochodami zagranicznymi -nie zarobił nic w kraju. Dotyczy to także osób, które osiągnęły w kraju wyłącznie dochody niepodlegające opodatkowaniu.

Jednocześnie właściwa metoda unikania podwójnego opodatkowania przewiduje zastosowanie do dochodów zagranicznych metody wyłączenia z progresją. Natomiast podatnik, który uzyskał w roku podatkowym wyłącznie zagraniczne dochody, obowiązany jest do wykazania takich dochodów w zeznaniu PIT-36 (wraz z PIT/ZG). Dotyczy to osób uzyskujących dochody tak ze stosunku pracy, jak i z działalności gospodarczej oraz z niektórych kategorii praw majątkowych.

Jednak w wyniku zastosowania ulgi wykazanej w załączniku PIT/O od dochodów zagranicznych taka osoba nie zapłaci podatku dochodowego w Polsce.