Orzeczenie TK ws. wyrobisk gorniczych: Kopalnie odetchnęły z ulgą, gminy zawiedzione

To orzeczenie może być przełomowe w sporach kopalń z gminami górniczymi, ale tego sporu pewnie nie zakończy. Co to oznacza dla górnictwa?

- Kompania Węglowa liczy, że odzyska 111,3 mln zł już zapłaconego podatku i odmrozi około 500 mln zł rezerw, jakie utworzyło na poczet tych zobowiązań, a niezapłacone decyzje podatkowe będą uchylone - mówi Zbigniew Madej, rzecznik spółki.

Rezerwy utworzyła także Jastrzębska Spółka Węglowa.

Trybunał rozstrzygał o konstytucyjności przepisu ustawy podatkowej, który z jednej strony nie odnosi się do podziemnych wyrobisk, ale może odnosić się do usytuowanej w nich infrastruktury górniczej.
Z pytaniem o konstytucyjność tego przepisu zwrócił się do Trybunału Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który rozstrzygał spór pomiędzy Jastrzębską Spółką Węglową oraz gminą Ornontowice. Spór dotyczył właśnie opodatkowania podatkiem od nieruchomości podziemnych wyrobisk i zlokalizowanej w nich infrastruktury.

Gliwicki sąd uzasadniał, że przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest niejednoznaczny, bo nie wiadomo, do jakiej konkretnie regulacji prawnej prawodawca się odsyła. Tymczasem przepis ustawy podatkowej winien być na tyle jasny, by przeciętny podatnik mógł samodzielnie ustalić wielkość obciążających go danin.

*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera
Trybunał stwierdził , że niejasnych regulacji podatkowych nie wolno interpretować na niekorzyść podatników. Niedopuszczalne jest też rozszerzające interpretowanie tych regulacji, gdy mają one na celu zwiększenie obowiązków podatkowych. Choć wyrobiska górnicze nie są budowlami i nie podlegają opodatkowaniu, to zdaniem Trybunału nie wyklucza to możliwości opodatkowania obiektów i urządzeń w nich zlokalizowanych. Jest jeden warunek - muszą to być budowle wymienione expressis verbis w ustawie Prawo budowlane.

Chodzi, na przykład, o: obiekty liniowe, tunele, przepusty, sieci techniczne, konstrukcje oporowe, sieci uzbrojenia terenu, urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym. Trybunał pozostawił sądom rozstrzygnięcie, co jest obiektem budowlanym pod ziemią, a co nie i które można obciążyć podatkiem od nieruchomości. Praktyka pokaże, czy w ogóle takie obciążenia będę możliwe, bo trudno doszukać się będzie podobieństw z budowlami naziemnymi. Otworzy to nową dyskusję.

Gminy górnicze mogą czuć się zawiedzione. Spór o to, czy od podziemnej infrastruktury kopalń gminom należy się podatek, trwa od kilkunastu lat. Wyszacowano, że rocznie chodzi o 1,4 mld zł, które mogłyby zasilić kasy gminne, gdyby Trybunał Konstytucyjny opowiedział się po ich myśli. Ale orzekł inaczej.

Już w 2002 roku Sąd Najwyższy uznał, że podziemne wyrobiska górnicze oraz zlokalizowane w nich budowle nie można obciążyć podatkiem od nieruchomości. Jednak zmieniły się przepisy i gminy górnicze doprowadziły do rozszerzającej wykładni pojęcia budowli. Postawiły spółki górnicze na baczność. Rocznie Kompania Węglowa musiałaby płacić gminom 70 mln zł. Odetchnęła więc z ulgą.

*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera