Madonna z poziomką wyjechała z Żywca do Muzeum Narodowego w Krakowie ZDJĘCIA

- „Madonna z poziomką" to nasz najcenniejszy obiekt depozytowy. To także wspaniały, unikalny, średniowieczny obraz. Dzisiaj wyjeżdża do Muzeum Narodowego w Krakowie, oddziału Europeum i ponad miesiąc będzie można go oglądać właśnie tam - powiedziała Dorota Firlej z Muzeum Miejskiego w Żywcu. Dodała, że na wyjątkowość „Madonny z poziomką" składa się wiele rzeczy, m.in. to, że jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku myślano, że jest to obraz barokowy i dopiero podczas pierwszej konserwacji okazało się, że jest znacznie starszy. - To była rewelacja - powiedziała Dorota Firlej.

Jak przypomina krakowskie MN, „Madonna z poziomką" to pochodzący z końca XV wieku gotycki obraz tablicowy przedstawiający Marię, subtelną, jasnowłosą kobietę, która jedną ręką przytula Dzieciątko, a w drugiej trzyma kwiat i owoc poziomki. Na rączce małego Jezusa przysiadł zielony ptaszek. I roślina, i ptak mają szersze znaczenie symboliczne.

- Poziomka, na której występują równocześnie kwiat i owoc, oznacza zarówno czystość Dziewicy, jak i rajski ogród lub pokarm zbawionych występujący właśnie w Raju - mówi kurator pokazu Filip Chmielewski. - Roślina ta w związku ze swym kształtem odnoszona była także do Trójcy Świętej. Ptaszek, który może uchodzić za szczygła wijącego gniazda w cierniach, przywołuje przyszłą ofiarę, a zarazem zmartwychwstanie Chrystusa.

Co ciekawe, te symboliczne akcenty przez wiele lat pozostawały ukryte. „Madonna z poziomką" została namalowana temperą na desce prawdopodobnie w krakowskiej pracowni przez nieznanego mistrza cechowego, działającego u schyłku średniowiecza, być może pomiędzy 1465 a 1477 rokiem. Nie wiadomo, co działo się z obrazem do początku XVII wieku, kiedy to trafił do kościoła farnego w Żywcu. Znalazł się tam za sprawą krakowskiego kanonika katedralnego Andrzeja Kozatiusa, który polecił domalować dwie klęczące postaci: siebie i swego patrona św. Andrzeja oraz napis „Żywiec" i datę 1625. Około sto lat później kolejni darczyńcy żywieckiej świątyni zlecili następne „poprawki".

Jak podaje MN w Krakowie w katalogu do wystawy, z gotyckiego malowidła pozostało niewiele, obraz był znany w lokalnym środowisku jako dzieło barokowe. Madonna trzymała w ręku pęk róż, a mały Chrystus -świat. W roku 1980 obraz został poddany konserwacji przez Annę Harmanowicz-Hajto i prof ASP Mariana Paciorka. Konserwatorzy szybko zorientowali się, że obraz jest dużo starszy niż pierwotnie sądzono. Badania, m.in. zdjęcia rentgenowskie, pozwoliły ustalić, że obraz składa się z siedmiu warstw. Zapadła decyzja o odsłonięciu tej najcenniejszej, poźnośredniowiecznej. Spod barokowych przemalówek wyłoniła się pełna wdzięku, ale i majestatu gotycka Madonna. W latach 2011-2014 kolejnej konserwacji obrazu podjęły się specjalistki Wydziału Konserwacji i restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie prof. Marta Lepmart-Geratowska i dr Barbara Budziaszek.

Po konserwacji obraz powrócił do Żywca. Teraz do 10 września będzie można go oglądać w krakowskim Europeum. Pokazowi towarzyszy szereg wydarzeń organizowanych przez Instytut Dziedzictwa.

Dorota Firlej zdradziła, że w zamian za udostępnienie „Madonny z poziomką" do krakowskiego MN na wystawę w Krakowie do Żywca przyjedzie w tym lub przyszłym roku cenny obraz polskiego malarza. Na razie nie zdradziła o jakie dzieło chodzi.

Tych przestępczyń szuka policja. Poznajecie? Oto nazwiska

Podwyżki w Biedronce, Lidlu, Auchan. Ile zarabiają?

KLIKNIJ W OBRAZ I ZOBACZ JAK PRAWIDŁOWO WYPEŁNIĆ WNIOSEK W PROGRAMIE RODZINA 500 PLUS

Wielka woda 1997. Zobacz niezwykły dokument multimedialny, który przygotowaliśmy z okazji 20-rocznicy wydarzeń z lipca 1997 roku. Archiwalne filmy, zdjęcie i teksty. Zachęcamy, by oglądać w trybie pełnoekranowym komputera.