Wypatrując Andersa. Konspiracja niepodległościowa w województwie śląskim 1945–1948 [FILM]

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza 1 marca 2022 roku do obejrzenia materiału popularnonaukowego zatytułowanego „Wypatrując Andersa. Konspiracja niepodległościowa w województwie śląskim 1945–1948”.

Film prezentuje podstawowe treści związane z podziemiem niepodległościowym na Górnym Śląsku po 1945 roku. Został stworzony w oparciu o wykorzystanie bogatej ikonografii, w prosty i przyjemny wizualnie sposób. (bezpośredni odnośnik do filmu TUTAJ).

- Zbliżający się koniec II wojny światowej rozwiewał nadzieje na odbudowę suwerennej i demokratycznej Polski. Latem 1944 r. Polską zaczął administrować stworzony w Moskwie i wasalny wobec niej rząd. Większość mieszkańców Polski nie chciała się pogodzić z narzucanym siłą ustrojem i uzależnieniem od ZSRS, choć tylko mniejszość czynnie przeciwstawiła się nowym porządkom i kontynuowała aktywny opór przeciwko sowieckiej dominacji - tłumaczy Bogusław Nikonowicz z IPN w Katowicach.

19 stycznia 1945 r. Armia Krajowa została rozwiązana, a podziemie poakowskie i związane z nim do niedawna narodowe podążyły odtąd własnymi drogami. Później podziemie narodowe, podzielone na Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i Narodowe Siły Zbrojne, w zasadzie uznawało zwierzchnictwo rządu na uchodźstwie, ale działało też w warunkach dużej samodzielności.

Podziemie poakowskie i narodowe na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim wpisywało się w nurty konspiracji ogólnopolskiej, ale miało jednak i cechy specyficzne, wynikające z charakteru województwa śląskiego – regionu w dużej części zurbanizowanego i uprzemysłowionego.

Powojenne podziemie działające w ówczesnych realiach geopolitycznych i wewnętrznych skazane było na porażkę. Nadzieje na szybki wybuch konfliktu pomiędzy ZSRS a aliantami zachodnimi rozwiały się, podobnie jak wiara w odebranie władzy komunistom drogą aktu wyborczego. Jednak należy podkreślić, że aktywność konspiracyjną cechował głęboki sens. Odsunęła w czasie proces całkowitego uzależnienia Polski od ZSRS i osłabiła podatność społeczeństwa na komunistyczną propagandę, przyczyniając się do zakorzenienia się w nim postaw niepodległościowych i antykomunistycznych.