Żeby lepiej działać, trzeba rozmawiać. Debata Dziennika Zachodniego

Gośćmi w studiu „Dziennika Zachodniego” byli:

• Bogumił Sobula wiceprezydent miasta Katowice
• Mateusz Rykała wiceprezes Zarządu Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
• Henryk Borczyk wiceprzewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
• Tomasz Delowski członek Zarządu Oddziału Śląskiego Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

Problematyka mieszkaniowa jest jednym z najważniejszych tematów debaty publicznej. Warunkiem, by komfortowo żyć i pracować jest posiadanie mieszkania, które w przypadku lokalu na własność jest dla wielu osób lokatą kapitału. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia opracowała strategię polityki mieszkaniowej, która w dużej mierze definiuje kierunki rozwoju mieszkalnictwa w regionie.

Zapytaliśmy wiceprzewodniczącego GZM - Henryka Borczyka, o efekty realizacji tej strategii.

- Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia to nie jest jedno miasto, tylko 41 miast i gmin. W całej metropolii to jest potencjał ponad 2 milionów mieszkańców. To jest potencjał ogromny. Staramy się uczulać firmy deweloperskie, żeby tak postrzegać nasz region. Podejmując działania urbanistyczne trzeba widzieć te 41 gmin, choć są one różnorodne. Do Metropolii należą zarówno Katowice, które mają prawie 300 tys. mieszkańców, jak i np. Kobiór - 4 tys. mieszkańców. To zróżnicowanie rodzi szereg problemów. Staramy się pomagać postrzegać Metropolię jako miejsce sprzyjające mieszkaniu, sprzyjające uczeniu się, sprzyjające pracy. Niemniej kompetencje Metropolii są inne niż kompetencje gmin. My staramy się pokazywać doświadczenia gmin, którym się udało i rozszerzać je na całą Metropolię. Z drugiej strony staramy się sprzyjać i wspierać rozwój i postrzeganie Metropolii jako miejsca, w którym warto mieszkać, warto pracować – powiedział Henryk Borczyk.

Istotnym elementem dyskusji był punkt spojrzenia przedstawiciela branży deweloperskiej.

- Specyfika śląska jest inna. Mamy tutaj więcej wyzwań, ale jesteśmy po to, aby rozmawiać o rozwoju tej wspólnej przestrzeni jaką jest region. I my chcemy być w tym zakresie aktywni. Cieszy mnie również, że wszyscy zaczynamy mówić jednym głosem. Dostrzegamy, że jakość życia na Śląsku bardzo się zmienia, ludziom dobrze się tutaj żyje, ale aspiracje mamy znacznie większe. Potrzeba jednak szeroko rozumianej spójności. Zmagamy się na przykład z planowaniem przestrzennym, to jest duże wyzwanie. Razem wypracowujmy rozwiązania, to jest nasz wspólny interes – mówił Tomasz Delowski.

Poruszone powyżej zagadnienia skomentował wiceprezydent Katowic Bogumił Sobula, który stwierdził, że w Katowicach jak w soczewce skupiają się wszystkie tematy związane z mieszkalnictwem:

- Deficyt mieszkaniowy w naszym kraju jest różnie określany. Jedni mówią o milionie, inni o 3 milionach. To ogromne wyzwanie dla wszystkich, także dla samorządów. W Katowicach w ostatnich kilku latach, oddano do użytku około 10 tys. mieszkań. Mamy 280-290 tys. oficjalnych mieszkańców, a realnie mamy 330-350 tys. użytkowników miasta, czyli takich, którzy wynajmują te mieszkania, nie meldując się w mieście. I to jest charakterystyczne dla wszystkich większych miast – mówił prezydent Sobula, który zauważył, że w ostatnich latach słowo „deweloperzy” nabrało pejoratywnego znaczenia.

- Znajdźmy coś pozytywnego w tym określeniu – ci, którzy budują i sprzedają mieszkania – ich aktywność w Katowicach jest bardzo duża. Przechodzą do nas przedsiębiorcy z Wrocławia, z Krakowa i tu inwestują. Przekłada się to na podaż, ale także koszty pracy i materiałów przekładają się na koszt 1 m kwadratowego. On dzisiaj przekroczył już 10000 zł w tych oddawanych do sprzedaży realizacjach, a nie wszystkich na to stać. W związku z tym segmentacja rynku i zapotrzebowanie na różne poziomy oferty mieszkaniowej jest bardzo duże – stwierdził prezydent Sobula, który zwrócił także uwagę, że zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych uboższej części społeczeństwa muszą wziąć na siebie samorządy poprzez budownictwo komunalne i socjalne.

- To trudny temat dlatego, że przy poziomie czynszów, jakie jesteśmy w stanie uzyskać od tych klientów, jest to przedsięwzięcie od strony opłacalności zdecydowanie deficytowe. Liczymy tutaj na wsparcie rządu – dodał Bogumił Sobula.

Jak powiedział, wsparcie rządu dla budownictwa komunalnego w ostatnich latach się pojawiło, dzięki czemu w Katowicach buduje się obecnie ponad 300 mieszkań komunalnych, gdzie dofinansowanie rządowe przekracza 70%. Jak powiedział, bez wsparcia rządowego, żadna gmina by sobie z tym zadaniem nie poradziła.

Zapytany o to, ile nowych mieszkań rozwiązałoby problem miasta Katowice stwierdził, że potrzeby ocenia na 10-15 tys. Równocześnie wskazał na inny problem, który dotyka niemal całej Metropolii, a mianowicie starość substancji mieszkaniowej – bardzo duża część budynków mieszkalnych w regionie ma ponad 100 lat i nie spełnia współczesnych wymagań. Większość powinna przejść kompleksową termomodernizację, co wymagałoby czasowego przeniesienia mieszkańców, a to z kolei ogromny problem logistyczny i finansowy.

Wiceprezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Mateusz Rykała zapytany o ocenę dynamiki rozwojowej Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej w skali od jeden do sześć stwierdził, że zaproponowana skala ocen nie wytrzymuje dynamiki z jaką rozwija się Województwo Śląskie.

- W ostatnich latach widać nieprawdopodobną dynamikę zmian. To jest efekt bardzo dobrej współpracy pomiędzy wszystkimi partnerami, wszystkimi graczami na tym boisku, którzy zmieniają ten region, począwszy od Metropolii, poprzez samorządy czy instytucje takie właśnie jak Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Wszyscy razem powodujemy, że przestrzeń wokół nas się zmienia i to pod każdym względem – mówił prezes Rykała. - Dzisiaj rozmawiamy o problematyce mieszkaniowej a ona jest ściśle powiązana z różnymi innymi aspektami, które decydują o jakości życia na tej przestrzeni. Co dla nas, dla strefy, która ma przyciągać inwestorów, jest nie bez znaczenia, bo musimy pamiętać o tym, że w walce o różnego rodzaju inwestycje zagraniczne, ta jakość życia, jakość mieszkania i jakość spędzania wolnego czasu, dostępność do różnego rodzaju usług ma ogromne znaczenie. I ta jakość w ostatnim czasie zmieniła się ogromnie.

Reprezentujący organizację zrzeszającą około 300 firm deweloperskich Tomasz Delowski, członek Zarządu Oddziału Śląskiego Polskiego Związku Firm Deweloperskich, poza omówieniem specyfiki i potrzeb branży, zadeklarował jednoznacznie chęć współpracy z samorządem i instytucjami odpowiedzialnymi za rozwój regionu.

- Chcemy wspólnie budować miasta i miasteczka. Jesteśmy partnerem, chcemy wspólnie tworzyć lepszą przyszłość dla mieszkańców Śląska. Pomożemy doświadczeniem, wesprzemy w partycypacji społecznej, która nie zawsze jest łatwa. Razem możemy rozwijać Śląsk – zaznaczył Delowski.

Wśród cech wyróżniających Śląsk od innych regionów wskazał konieczność zmagania się z terenami poprzemysłowymi, których rekultywacja często bardzo podwyższa koszty inwestycji, co przy cenach mieszkań niższych niż na przykład w Krakowie sprawia, że marża, z której firmy deweloperskie żyją, jest tu znacznie niższa.

W podsumowaniu paneliści wyrazili zadowolenie z możliwości wymiany poglądów i uznali spotkanie za niezwykle wartościowe. Prezydent Sobula stwierdził, że takie rozmowy są niezbędne dla wspólnego działania i w przyszłości warto tę praktykę utrzymać.