Zjazd Wolnego Sojuszu Europejskiego w Katowicach. RAŚ zaprosił autonomistów z całej Europy

Przyszłość Europy po Brexicie, autonomia dla Śląska oraz wyzwania współczesnego regionalizmu – to kilka tematów, które mają zostać podjęte podczas ruszającego dziś zjazdu Wolnego Sojuszu Europejskiego. Gospodarzem trzydniowego kongresu w Katowicach jest należący do WSE Ruch Autonomii Śląska. Gośćmi będzie ok. 200 delegatów z 46 ugrupowań regionalnych z całego kontynentu – wśród nich również tych, które walczą o niepodległość, np. dla Katalonii czy Szkocji.

Zjazd odbędzie się pod hasłem „Silesia deserves autonomy”, czyli „Śląsk zasługuje na autonomię”.

Marsz Autonomii w Katowicach

– To okazja, by pokazać, że w świecie zachodnim autonomia regionalna oraz prawa mniejszości to normalność – mówi lider RAŚ Jerzy Gorzelik.

– Obie te zasady są w Europie czymś powszechnie respektowanym. Więc pod tym względem zjazd to będzie istotny głos. Tym bardziej że w Polsce prezentuje się autonomię jako postulat radykalny, nie na miarę Europy.
Sojusz European Free Alliance ma niemal 30-letnią historię. W Parlamencie Europejskim tworzy wspólną grupę z Zielonymi. Wchodząca w skład Wolnego Sojuszu Europejskiego np. Szkocka Partia Narodowa od 1979 roku ma swoich przedstawicieli w euro-parlamencie, jest też główną siłą w parlamencie szkockim i największym szkockim ugrupowaniem w parlamencie brytyjskim.

CZYTAJ TAKŻE: Ruch Autonomii Śląska bohaterem „Magazynu Śledczego Anity Gargas"
Marsz Autonomii kontra manifestacja obrony polskości ZDJĘCIA + WIDEO

Z kolei Nowy Sojusz Flamandzki współrządzi Belgią. Dziś w Katowicach zjawią się także przedstawiciele regionalnych formacji z Hiszpanii, Włoch, Niemiec, Francji czy Holandii. Wiele z nich, tak jak RAŚ, dąży do uzyskania lub poszerzenia autonomii w danym państwie. Ale są też takie, których celem jest uzyskanie niepodległości: oprócz Szkotów to Republikańska Lewica Katalonii, Solidarność Basków czy Partia Bawarska.
– W WSE jest też Rosyjski Związek Łotwy (nie jest pełnoprawnym członkiem, a członkiem-obserwatorem), który coraz mniej kryje się z tym, że chciałby widzieć Łotwę w Rosji – zauważa Piotr Spyra.
Lider Ruchu Polski Śląsk uważa, że impreza WSE służy podgrzewaniu sytuacji konfliktowej w relacji Śląska z Polską. Wolny Sojusz porównuje do ONR.

– Gdybym był prezesem spółki dysponującej pomieszczeniami konferencyjnymi, bałbym się wyrazić zgodę na ten zjazd. WSE uznaję za obóz skrajny z punktu widzenia pewnego ładu politycznego w Europie – mówi Spyra.

Tego typu zarzuty odpierają nawet regionaliści, którzy nie są bezpośrednimi stronnikami RAŚ i z dystansem wypowiadają się np. o idei śląskiej autonomii.

CZYTAJ TAKŻE: Ruch Autonomii Śląska bohaterem „Magazynu Śledczego Anity Gargas"
Marsz Autonomii kontra manifestacja obrony polskości ZDJĘCIA + WIDEO

– Ten zjazd co roku odbywa się w innym miejscu Europy, członkowie WSE działają legalnie, są demokratycznie wybierani w wyborach – podkreśla Grzegorz Franki, prezes Związku Górnośląskiego. – Sojusz ma wspólny mianownik – dążenie do samostanowienia, ale nie ma wspólnego celu – RAŚ nie pomaga Katalonii w uzyskaniu niepodległości i odwrotnie. Jak zawsze, obawy są w naszym kraju rozdmuchiwane przez media prawicowe jako zagrożenie dla niepodległości naszego kraju.
Zresztą, sprawa niepodległościowych dążeń niektórych uczestników WSE wcale nie jest już tak oczywista, jak jeszcze kilka lat temu. Dziś, co zaznacza Gorzelik, Szkocka Partia Narodowa jest najwierniejszym sojusznikiem Zjednoczonej Europy w Wielkiej Brytanii po Brexicie.

– Ten przypadek powinien doprowadzić do przewartościowania pewnych priorytetów w UE – mówi Gorzelik.

Można spodziewać się, że – oprócz podjęcia wewnętrznych spraw WSE – zjazd w finale przedstawi zdecydowane stanowisko dotyczące śląskich dążeń do uzyskania statusu mniejszości etnicznej czy języka regionalnego.
– Zignorowanie przez polski Sejm obywatelskiego projektu ustawy, pod którym podpisało się 140 tys. osób, nie jest faktem, którym moglibyśmy się chwalić – mówi dr hab. Małgorzata Myśliwiec, politolog z Uniwersytetu Śląskiego. Według niej, rzetelna debata o decentralizacji państwa, którą podejmuje w Europie WSE, wciąż nie toczy się w Polsce.
– Dyskusja między politycznymi centrami i regionami zawsze jest trudna. Ale to nie znaczy, że należy ją lekceważyć – mówi Myśliwiec. Według niej, polityczny sukces RAŚ dowodzi, że Ruch wprowadził do polskiej polityki tematy, na które partie ogólnopolskie nie zwracają uwagi.

Pierwszym wydarzeniem w ramach rozpoczynającego się dziś kongresu Wolnego Sojuszu Europejskiego, będzie seminarium naukowe na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Jego tytuł to „Zagadnienia regionalizmu we współczesnej Europie”.
Oprócz naukowców z Uniwersytetu Śląskiego, w tym członków powołanego w ubiegłym roku Centrum Badań nad Kulturami Mniejszymi, w sesji wezmą udział goście z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Centre Maurits Coppieters, think tanku współpracującego z European Free Alliance.

CZYTAJ TAKŻE: Ruch Autonomii Śląska bohaterem „Magazynu Śledczego Anity Gargas"
Marsz Autonomii kontra manifestacja obrony polskości ZDJĘCIA + WIDEO

– Kwestie regionalne są w Europie tematem trudnym. Problem Katalonii czy Szkocji, która opowiedziała się za przynależnością do UE, wymaga poważnego namysłu – mówi dr hab. Małgorzata Myśliwiec, politolog z Uniwersytetu Śląskiego. – Zjazd WSE to cenna sposobność do porozmawiania o europejskim regionalizmie – dodaje.

Dziś o godzinie 15 goście kongresu zwiedzą salę Sejmu Śląskiego. O godzinie 19 w hotelu Best Western (ul. Bytkowska 1a) w Katowicach odbędzie się debata pod hasłem „Wizje Śląska. Pytania o autonomię” z udziałem samorządowców i organizacji pozarządowych.

Na jutro zaplanowano zamknięte posiedzenie delegatów WSE oraz panele dyskusyjne. W sobotę zjazd zostanie podsumowany sesją rozpoczynającą się o godz. 12.30.