Związkowcy, prezesi górniczych spółek i śląscy europarlamentarzyści będą rozmawiać o losach górnictwa. Chodzi o unijną dyrektywę metanową

Określana mianem największego zagrożenia dla polskich kopalń, unijna dyrektywa metanowa będzie tematem spotkania, które w najbliższą sobotę, 25 marca odbędzie się w Katowicach. Jego organizatorami są związkowcy Śląsko-Dąbrowskiej Solidarności. Chcą oni debatować na temat rozwiązań, które pozwolą przeciwstawić się unijnym planom.

- Celem spotkania jest omówienie i przyjęcie planu wspólnych działań mających na celu zablokowanie szkodliwych zapisów unijnego rozporządzenia metanowego - informuje Śląsko-Dąbrowska Solidarność.

W spotkaniu w Katowicach, oprócz przedstawicieli "S", udział mają wziąć też szefowie górniczych spółek, w których zrzeszone są śląskie kopalnie - PGG i JSW - jak również śląscy europarlamentarzyści wszystkich opcji politycznych. Jak zaznaczają związkowcy, spotkanie jest o tyle istotne, że unijna dyrektywa ma znaczenie dla całego regionu.

- To nasze być, albo nie być. Kwestia tego rozporządzenia jest kluczowa dla gospodarczej przyszłości Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, dla przyszłości całej społeczności tego regionu - podkreśla Dominik Kolorz, szef Śląsko-Dąbrowskiej Solidarności, który ma nadzieję, że eurodeputowani będą w tej sprawie działać ponad podziałami.

Na to samo liczą również w Ministerstwie Aktywów Państwowych. - Zjednoczenie się wokół tego celu (zmiany zapisów dyrektywy na mniej restrykcyjne - przyp. red) to jest polska racja stanu. Nie wyobrażam sobie, żeby jakiś polski polityk przyłożył rękę do tego, żeby zabić nie tylko Śląsk, ale całą polską energetykę - mówi sekretarz stanu w MAP, wiceminister Marek Wesoły.

Przypomnijmy, zgodnie z zapisami unijnego rozporządzenia, od 2027 roku na każde wydobyte tysiąc ton węgla do atmosfery mogłoby być emitowane maksymalnie 5 ton metanu. W kolejnych latach zapisy dyrektywy zostałyby jeszcze bardziej zaostrzone, przez co na tysiąc wydobytych ton, emisja metanu mogłaby wynieść najwięcej 3 tony.

Normy zawarte w rozporządzeniu dotknęłyby zarówno kopalń węgla energetycznego, jak i koksowego, co oznacza, że konieczność ich spełnienia ciążyłaby zarówno na kopalniach należących do Polskiej Grupy Górniczej, jak i Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Jednocześnie niespełnienie warunków wynikających z dyrektywy - a to, jak zewsząd słychać jest nierealne - wiązałoby się z karami finansowymi, które mogłyby sięgnąć nawet 1,5 miliarda złotych rocznie.

Jak wskazują związkowcy, unijne rozporządzenie mogłoby spowodować zamknięcie aż 80 procent polskich kopalń. Jednocześnie, co także podkreślają związki zawodowe, stoi ono w sprzeczności z zawartą w 2021 roku umową społeczną, zgodnie z którą górnictwo w Polsce miało funkcjonować do 2049 roku.

Na razie nie ma jednak żadnych oficjalnych planów co do projektu dyrektywy metanowej. Nieoficjalnie mówi się natomiast, że Polska będzie chciała podwyższenia limitów lub wydłużenia czasu, do którego będzie ona musiała zacząć wypełniać zawarte w rozporządzeniu normy.

Ku temu drugiemu rozwiązaniu skłania się ekspert górniczy prof. Jerzy Markowski, którego zdaniem jego zrealizowanie da poczucie sukcesu obu stronom. - Z jednej strony Unia Europejska będzie realizowała swoją politykę klimatyczną, a z drugiej Polska zyska kilka lat na uporanie się z tym problemem - mówi prof. Jerzy Markowski. - Potraktujmy to jako wyzwanie technologiczne - dodaje ekspert górniczy.

Równocześnie, jak zaznacza Jerzy Markowski, gdyby skłaniano się ku podwyższeniu ilości metanu, który może być uwalniany do atmosfery, jego limit musiałby wynosić kilkanaście ton, bo nawet tyle emituje się w silnie metanowych kopalniach.

Natomiast, jeśli rozporządzenie weszłoby w życie w obecnym kształcie, w ocenie Jerzego Markowskiego, będzie to dla nich oznaczało ich koniec. - To spowoduje radykalny wzrost kosztów wydobycia węgla, które stanie się nieefektywne - zauważa prof. Markowski, dodając, że do 2027 roku niemożliwe jest wprowadzenie rozwiązań technologicznych, dzięki którymi w tak znacznym stopniu udałoby się ograniczyć ilość emitowanego metanu.