Dobrze, że szkoły, gminy i pracodawcy współpracują. Efekty już są

Śląskie to bez wątpienia region przemysłowy. Załamanie szkolnictwa zawodowego nasi przedsiębiorcy mocno odczuli?
Na początku transformacji gospodarczej Polska chciała dokonać skoku, jeżeli chodzi o zmianę niekorzystnej struktury wykształcenia. Problem ten był widoczny szczególnie u nas. Tradycyjny przemysł nie wymagał wykwalifikowanych pracowników. Dodatkowo w rodzinach zakorzenione było dziedziczenie tradycyjnych zawodów. Zmieniając w latach 90. strukturę szkolnictwa, udało się ten trend przełamać. Problemem było to, że w porę nie zaczęto reagować na wyzwania, jakie stawiała modernizująca się gospodarka wobec szkolnictwa zawodowego. W rezultacie nastąpił przerost liceów profilowanych. Zmiany te zaczęli odczuwać absolwenci tych szkół, nie mogąc znaleźć pracy, oraz pracodawcy szukający przyszłych specjalistów. Dobrze, że obecnie trzy strony - firmy, władze oświatowe oraz samorządy zaczynają współpracować, aby systemowo zmienić tę sytuację. Dlatego też wypracowaliśmy „Program rozwoju szkolnictwa zawodowego województwa śląskiego na lata 2014-2020”.

W ramach tego programu chcecie, by do 2020 roku szkolnictwo zawodowe było dostosowane do potrzeb rynku pracy i gospodarki. Mając na uwadze zaległości, można powiedzieć, że jest to spore wyzwanie.
To bardzo duże wyzwanie, jednak możliwe do zrealizowania. Program promuje m.in. rozwój staży i praktyk dla uczniów, płatne szkolenia dla nauczycieli w firmach, tworzenie klas i kierunków na potrzeby konkretnych pracodawców oraz zakładanie nowoczesnych pracowni do nauki zawodu. Jest nakierowany także na współpracę szkół zawodowych z uczelniami oraz środowiskami gospodarczymi i przedsiębiorstwami. Pamiętajmy też, że obecnie głównym wyzwaniem w organizacji systemu szkolnictwa zawodowego jest podniesienie jego rangi. Problemem są niestety niekorzystne trendy demograficzne. Liczba mieszkańców regionu spada. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast zakorzeniona u nas tradycja zdobywania wykształcenia zawodowego, otwarta na innowacje kadra dydaktyczna, doświadczenia gmin w organizowaniu współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorcami oraz zróżnicowana oferta kształcenia.

Mówicie m.in. o tworzeniu klas i kierunków na potrzeby konkretnych pracodawców. To znaczy, że uczniowie będą mile widziani w zakładach pracy?
Jeszcze kilka lat temu firmy traktowały praktykantów ze szkół jak zło konieczne, a wiele odmawiało szkołom zawodowym współpracy, zasłaniając się nadmiarem obowiązków. Z kolei praktykanci skarżyli się na brak zajęć podczas praktyk w firmach. Takie sytuacje odchodzą już do przeszłości. Dziś obydwie strony - i firmy, i szkoły widzą konieczność współpracy.

Trzy lata temu uruchomiliście program „Mam zawód - mam pracę w regionie”. Przyniósł już jakieś efekty?
Głównym celem projektu było zwiększenie atrakcyjności, jakości oraz prestiżu szkół i pla-cówek kształcenia zawodowego. Z oferowanego wsparcia skorzystało 258 szkół, które otrzymały nowoczesne materiały dydaktyczne. Doposażono też 185 pracowni praktycznej nauki zawodu. Uczestnicy projektu mieli możliwość zdobycia dodatkowej wiedzy i doświadczenia w ramach wybranego kierunku kształcenia i zawodu. Dzięki temu uzyskali lepsze kompetencje umożliwiające zaplanowanie kariery zawodowej, a w przyszłości zdobycie pracy. Doradcy zawodowi opracowali dla każdego ucznia indywidualny plan rozwoju zawodowego uczestnika projektu, w którym zostały zdiagnozowane jego predyspozycje, potrzeby oraz oczekiwania. Zaproponowano uczestnikom udział w kursach certyfikowanych, zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych oraz w pozalekcyjnych praktykach zawodowych, wizytach studyjnych u pracodawcy, a także uczestnictwo w platformie e-learningowej.

Rozmawiała:
Katarzyna Domagała-Szymonek