Kolej Plus w Śląskiem: Odbudowa połączenia kolejowego Jastrzębie-Zdrój - Katowice. PLK zamówiły dokumentację

Dwa z sześciu projektów realizowanych w ramach programu Kolej Plus dotyczą Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, a osiem z nich skupia się na województwie śląskim. W dniu 4 sierpnia bieżącego roku została podpisana pierwsza umowa dotycząca opracowania dokumentacji inwestycji Kolei Plus w regionie. Ta umowa odnosi się do przywrócenia połączenia pasażerskiego między Bytomiem a Rudą Chebziem.

W czwartek, 10 sierpnia reprezentanci Polskich Linii Kolejowych podpisali kolejne dwie umowy związane z projektem. Pierwsza umowa dotyczy przygotowania dokumentacji odnowienia linii kolejowej między Jastrzębiem-Zdrojem a Katowicami. Za kwotę 11,9 mln złotych (bez wliczonego nadzoru autorskiego) konsorcjum, na którego czele stoi firma Fonon, będzie odpowiedzialne za przygotowanie tej kluczowej części zamówienia.

Druga umowa dotyczy odtworzenia alternatywnego połączenia kolejowego z pasażerskimi możliwościami podróży między Katowicami a Tychami. Konsorcjum składające się z Mostów Katowice oraz spółki Arcadis zostanie wynagrodzone kwotą 8,4 mln złotych brutto za sporządzenie odpowiedniej dokumentacji.

Podczas uroczystości w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim, wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel podkreślił, że program Kolej Plus stanowi narzędzie mające na celu przeciwdziałanie problemom związanym z komunikacją, a jest realizowany przez Polskie Linie Kolejowe (PLK) we współpracy z samorządem, który jest inicjatorem projektu. Wiceminister Bittel zaznaczył, że pierwszy z dwóch projektów ogłoszonych w czwartek ma na celu przywrócenie połączenia kolejowego do Jastrzębia-Zdroju, natomiast drugi projekt ma poprawić warunki przewozów kolejowych na trasie alternatywnej Tychy – Katowice.

Wiceprezes PKP PLK Arnold Bresch zapewnił, że działania Kolei Plus są prowadzone zgodnie z harmonogramem: po podpisaniu umów o dofinansowanie poszczególnych przedsięwzięć spółka przygotowała materiały przetargowe i wyłoniła wykonawców dokumentacji projektowych, które powinny być gotowe w 2026 r. przeredaguj

Jastrzębie-Zdrój jest obecnie największym miastem w Polsce, które nie posiada dostępu do sieci kolejowej. Projekt "Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie kolejowe Jastrzębia-Zdroju z Katowicami", realizowany w ramach programu Kolej Plus, jest koordynowany przez samorząd województwa śląskiego, który pełni rolę lidera tego przedsięwzięcia. Przetarg na opracowanie dokumentacji dotyczącej odbudowy połączenia do Jastrzębia-Zdroju został ogłoszony jako pierwszy w regionie, jeszcze pod koniec grudnia ubiegłego roku.

Umowę dotyczącą realizacji tego projektu podpisali przedstawiciele urzędu marszałkowskiego oraz Polskich Linii Kolejowych (PLK) na początku listopada poprzedniego roku. Według informacji przekazanych przez kolejarzy w tamtym okresie, przewidywana wartość całego przedsięwzięcia (obejmującego prace projektowe i budowlane) wynosi 475 mln złotych netto. Prace budowlane planowane są na lata 2026-2029.

Zgodnie z założeniami projektu, województwo śląskie ma zapewnić ofertę 12 par pociągów na dobę na trasie Jastrzębie-Zdrój – Żory – Katowice. Czas przejazdu z Jastrzębia-Zdroju do Katowic ma wynosić prognozowane 72-74 minuty. Prace obejmują około 35 km linii kolejowych, w tym budowę nowych odcinków o długości około 20,6 km, wykorzystując istniejącą infrastrukturę (według trasy linii nr 159).

Realizacja tego projektu przewiduje budowę nowego odcinka linii kolejowej oraz odbudowę istniejącej części linii 159 w obszarze Jastrzębia-Zdroju. Ponadto, planuje się rewitalizację istniejącego odcinka LK159 między Jastrzębiem-Zdrojem a Żorami, a także odbudowę fragmentu linii 159 między Żorami a Orzeszem. W ramach projektu zakłada się również konstrukcję 10 nowych punktów obsługi podróżnych, obejmujących przystanki kolejowe oraz stacje.

Finansowanie inwestycji zostało podzielone w następujący sposób: 85% kosztów kwalifikowanych będzie pokryte ze środków Polskich Linii Kolejowych (PKP PLK) w ramach programu Kolej Plus, a pozostałe 15% zostanie sfinansowane ze środków samorządów. Należy jednak zauważyć, że podatek VAT od kosztów kwalifikowanych będzie rozliczany przez PKP PLK. Samorządy będą odpowiedzialne za pokrycie wydatków niekwalifikowanych (brutto), jeśli takowe się pojawią.

Całkowite wydatki kwalifikowane dla projektu szacuje się na 475,1 mln zł netto. Województwo śląskie przewiduje udział 15% w finansowaniu tego projektu, co stanowi 71,3 mln zł. Podział finansowania jest następujący: 40% województwo śląskie (28,5 mln zł), 25% Jastrzębie-Zdrój, 10% Pawłowice, 17,5% Żory i 7,5% Czerwionka-Leszczyny.

Pierwsze postępowanie w ramach programu Kolei Plus, ogłoszone przez PLK w obszarze GZM, dotyczy dokumentacji projektowej oraz nadzoru autorskiego dla projektu "przygotowania alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota linią kolejową nr 142". Projekt koncentruje się na przebudowie istniejącej linii kolejowej nr 142 Katowice Ligota – Tychy, obejmującej budowę trzech skrzyżowań dwupoziomowych w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu kolejowo-drogowego oraz utworzenie mijanki w Katowicach Murckach.

Odtworzenie połączenia pasażerskiego między Katowicami Ligotą a Tychami ma przynieść korzyści mieszkańcom południowych dzielnic Katowic, takim jak Ochojec, Murcki, Kostuchna i Podlesie. Szacowany czas podróży Tychy – Katowice przez tę trasę wynosi 29 minut.

Zakres zamówienia obejmuje przygotowanie koncepcji przestrzenno-programowej, szczegółowej dokumentacji projektowej, projektu budowlanego oraz raportu oddziaływania na środowisko. Całkowity czas na opracowanie dokumentacji wynosi 32 miesiące od podpisania umowy. Wartość projektu dotyczącego linii nr 142 szacowana jest na około 143 mln zł netto.

Współbieżnie z pracami nad dokumentacją projektową dla linii 142, PKP PLK planuje budowę czterech przystanków pasażerskich: Katowice Kostuchna, Katowice Ochojec, Katowice Murcki i Katowice Podlesie Saska. Te przystanki są istotne z uwagi na planowaną modernizację głównej linii nr 137 z Katowic Ligoty do Tychów, gdzie również przewiduje się ruch pasażerski. Poprzednia modernizacja linii nr 142, która została zakończona w 2019 roku, miała na celu zwiększenie przepustowości dla ruchu towarowego oraz odciążenie zatłoczonej linii nr 139, głównej trasy E65 między Katowicami a Tychami, na obszarze GZM.