Prof. Symonides: Zbrodnia katyńska to nie ludobójstwo

Zbrodnia katyńska nosi znamiona ludobójstwa lecz nie można jej uznać za ludobójstwo sensu stricte - mówi Gazecie Wyborczej specjalista od prawa międzynarodowego prof. Janusz Symonides. Jego zdaniem Polska nie powinna nalegać na uznanie Katynia za taką zbrodnię, utrudni to bowiem domagania się odpowiedzialności od Rosji.

- W obiegowym pojęciu ludobójstwo ma miejsce wtedy, gdy zamordowano dużą liczbę ludzi. Ale w definicji prawnomiędzynarodowej ważne jest co innego - to, że ofiary należą do jednej grupy etnicznej, a przynależność ta jest głównym motywem zbrodni, tak jak w przypadku Rwandy - mówi prof. Symonides.

Jak przypomina profesor, określenia ludobójstwo pierwszy raz użył wobec Katynia rosyjski prokurator Rudenko, który w czasie procesu norymberskiego próbował zrzucić winę za tę zbrodnię na hitlerowców. Sędziowie w Norymberdze nie obarczyli jednak niemieckich przywódców tym zarzutem. Także dzisiaj międzynarodowe trybunały wymagają udowodnienia wyraźnych intencji zabicia ofiar z uwagi na ich przynależność narodową.

Zdaniem prawnika, w polskim interesie leży, aby mord katyński został zaklasyfikowany jako zbrodnia wojenna lub zbrodnia przeciw ludzkości. Uznanie zbrodni za ludobójstwo paradoksalnie ograniczy bowiem możliwości dochodzenia odpowiedzialności od władz rosyjskich. Na gruncie prawa rosyjskiego ludobójstwo ulega przedawnieniu, czego nie można powiedzieć o pozostałych typach zbrodni.

Profesor Janusz Symonides to jeden z najwybitniejszych specjalistów z zakresu prawa międzynarodowego. Jest autorem ponad 530 publikacji naukowych, materiałów, dokumentów, monografii zarówno w języku polskim, jak i wielu językach obcych, a także autorem wielu podręczników akademickich. "Prawo międzynarodowe publiczne" doczekało się ośmiu wydań i kilku dodruków i zostało szeroko wprowadzone do nauczania prawa międzynarodowego w większości szkół wyższych. Na specjalną uwagę zasługują wydane monografie "Human Rights: Concept and Standards, International Protection, Monitoring, Enforcement", które uzyskały szerokie uznanie międzynarodowe, stając się standardową pozycją krajowych i międzynarodowych programów nauczania praw człowieka.

PS, PAP