Tarnowskie Góry po I wojnie światowej. Tak górnośląskie miasto wyglądało sto lat temu. Zobacz ZDJĘCIA w kolorze

Tarnowskie Góry powstały w średniowieczu, prawa miejskie otrzymały w XVI wieku. Miasto zawdzięcza swoją nazwę wsi Tarnowice. Zaś staropolskie słowo „gory” oznacza kopalnie, tarnowickie kopalnie. Mieszkańcom miasta nazwa Tarnowice słusznie kojarzy się z jedną z jego dzielnic. Historia Tarnowskich Gór związana jest z rozwojem przemysłu górniczego. Wydobywano tu rudy srebra i ołowiu, a później także cynku. Legenda głosi, że pierwszą bryłę srebronośnego kruszcu wyorał z ziemi chłop Rybka. Miało się to stać ok. 1490 roku.

Jak podają historycy, pierwszym rynkiem w mieście był obecny plac Gwarków. Szybki rozwój miasta związany z wydobyciem kruszców sprawił, że zaistniała potrzeba wyznaczenia nowego, większego rynku – tego, który znamy do dziś. Płyta rynku w Tarnowskich Górach ma nietypowy, trapezoidalny kształt. Ma 108 metrów długości, 75 m szerokości od strony zachodniej i 52 metry od strony wschodniej. Jego nieregularny kształt wynika z faktu, że prace górnicze prowadzono kilka stuleci temu nawet w ścisłym centrum miasta. Gwarkowie budowali swoje domy bezpośrednio obok szybów, bez ustalonego porządku. Zasoby rud wyczerpały się na początku XX wieku, tym samym zakończyło się tu wydobycie kruszcu.

W plebiscycie po I wojnie światowej prawie 85 proc. mieszkańców Tarnowskich Gór opowiedziało się za przyłączeniem miasta do Niemiec. Z kolei większość mieszkańców powiatu wybrała Polskę. Ostatecznie, w 1922 roku, miasto zostało włączone do Polski. W 1927 r. rozpoczyna się budowa żeńskiego gimnazjum, a dwa lata później rusza biologiczna oczyszczalnia ścieków w Lasowicach będących dziś dzielnicą Tarnowskich Gór.

Spacerując po rynku w Tarnowskich Górach łatwo zauważyć liczne zabytkowe budowle otaczające plac – pochodzący z XIX w. ratusz i XVIII-wieczny ewangelicki Kościół Zbawiciela. Rynek otoczony jest wieloma domami wybudowanymi w XVI wieku, w jednym z nich (Dom Sedlaczka) swoją siedzibę ma Muzeum w Tarnowskich Górach.

Wychodząc z rynku i idąc na południe w stronę wspomnianego placu Gwarków szybko dojdziemy do Kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła. Jego historia sięga początków XVI wieku. W tym miejscu w w 1529 r. wybudowano drewnianą świątynię, którą już 2 lata później przebudowano na murowaną. Wchodząc do kościoła warto zwrócić uwagę na ambonę rozciętą na stół ołtarzowy oraz podstawę i baldachim dla figur patronów świątyni. W kościele uwagę przykuwają również 42-głosowe organy z 1927 r. oraz witraże z początku XX wieku, które uchodzą za jedne z najpiękniejszych na Śląsku.

W Tarnowskich Górach znajduje się wiele więcej zabytków. Jednym z nich jest dworzec kolejowy z 1888 roku. Można tu również znaleźć liczne kościoły oraz bodaj najważniejszy zabytek miasta – wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO kopalnię rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi.