Weekend na Ziemi Cieszyńskiej z zapachem strudla w powietrzu

Co w ramach trówły?
Przekazywana z pokolenia na pokolenie bogato zdobiona skrzynia, w której znajdują się rzeczy o dużej wartości dla rodziny, to właśnie trówła. Wczoraj jej wieko zostało symbolicznie uchylone w Czeskim Cieszynie. Ale na tyle szeroko, by każdy mógł cieszyć się bogactwem tradycji Śląska Cieszyńskiego. Wystarczy przyjechać choćby na chwilę - do Cieszyna, Wisły, Koniakowa, Skoczowa lub Bren-nej. Uwierzcie, ten wyjazd pozwoli Wam nabrać oddechu i "podładować akumulatory".

Wenecja nad Młynówką

Bogactwo trówły kumuluje się w Cieszynie. To miasto nad Olzą ma w sobie coś niezwykłego. Poza Wzgórzem Zamkowym i jego słynnymi zabytkami (Rotundą i Wieżą Piastowską, która aktualnie remontowaną), ewangelickim kościołem Jezusowym oraz legendarną Studnią Trzech Braci, Cieszyn ujmuje klimatem brukowanych uliczek, parków i Cieszyńskiej Wenecji, którą koniecznie trzeba odwiedzić będąc w Cieszynie. To miejsce, w którym od XVI wieku wzdłuż dzisiejszego potoku Młynówka, osiedlali się rzemieślnicy - tkacze, garbarze, sukiennicy, białoskórnicy i kowale - wykorzystujący do swej działalności wodę tego cieku. Dzielnica była bardzo malownicza - z wiejskimi, niedużymi domkami zbudowanymi na skarpie nad potokiem. Patrząc na położenie domków tuż przy lustrze wody i na szereg mostków oraz kładek przecinających wąski kanał, nie sposób nie skojarzyć tego miejsca właśnie z Wenecją. Nieprzypadkowo właśnie tam cieszyniacy najchętniej randkowali. Dziś, dzięki rewitalizacji, dzielnica powoli odzyskuje część dawnego blasku.

Jesień w Cieszynie swój wyjątkowy urok zawdzięcza także strudlowi, najsłynniejszemu i najsmaczniejszemu smakołykowi z wielopokoleniową tradycją na Śląsku Cieszyńskim, którego smakowity zapach jesienią nad Olzą często unosi się w powietrzu.
Historycy często przypominają, że strudel, czyli legumina, był ulubionym deserem samego cesarza Franciszka Józefa! O walorach tego wypieku najlepiej przekonać się samemu np. odwiedzając urządzone w dawnych pomieszczeniach stajni pałacu Larischów Cafe Muzeum, które serwuje te smakołyki. A na koniec warto przysiąść, choćby na chwilę, w Parku Pokoju.

Według Gustawa Morcinka Ziemia Cieszyńska powstała z uśmiechu Boga. Ale czy można nawet dziś inaczej pomyśleć rozglądając się wokół ze szczytu Ochodzitej w Koniakowie? Albo przejeżdżając przysiółkami Trójwsi Beskidzkiej ? W tak pięknych okolicznościach przyrody odradzają się obecnie tradycje pasterskie, nad czym pieczołowicie pracuje baca Piotr Kohut z Koniakowa i jemu podobni. Widok stada owiec na hali to już nie tyko element folkloru i tradycji, ale dobrze rozumianego biznesu - pogłowie owiec rośnie z roku na rok, a bacowie zwracają uwagę nie tylko na popularność jagnięciny, ale i walory wełny, która zaczyna przeżywać renesans.

W Centrum Pasterskim, jakie całkiem niedawno powstało w Koniakowie, można przekonać się, jak wygląda przeróbka runa owczego i wełny dawnymi metodami, zobaczyć sprzęty wykorzystywane w dawnych i współczesnych bacówkach (m.in. czerpaki, puciery, ferule, kotły, formy drewniane na sery), a także typowe karpackie zwierzęta hodowlane - owce, kozy i krowy.

Bogate tradycje tego malowniczego regionu można znaleźć także w Chacie Regionalnej "U Kawuloka" w Istebnej, Chacie "Kopyrtołka" w Koniakowie czy w Muzeum "Na Grapie" w Jaworzynce.

Ciekawostką, dla której warto zapuścić się na przysłowiowy "koniec świata" , jest wizyta w odległej Wyrchczadeczce - grzbiecie na terenie Jaworzynki, gdzie od kilku lat Nadleśnictwo Wisła konsekwentnie pracuje nad przywróceniem głuszców do lasów Beskidu Śląskiego. Te okazałe ptaki każdy bezpłatnie może zobaczyć w pokazowej wolierze, jaka znajduje się na terenie nadleśnictwa. Wystarczy wcześniej umówić się telefonicznie.

Dawna posiadłość Kossaków w Górkach Wielkich (tak blisko drogi S-1 Bielsko-Biała - Cieszyn, że grzechem jest ominąć to miejsce), w której dziś znajduje się pomysłowo i starannie urządzone Centrum Kultury i Sztuki "Dwór Kossak", emanuje silną aurą historii. Bardzo lubię to miejsce, w którym tworzył Wojciech Kossak i w którym rodziły się zalążki Szarych Szeregów (tuż obok jest stanica harcerska, którą prowadził Aleksander Kamiński, a w której swe ostatnie wakacje spędzili Aleksy Dawidowski, Jan Bytnar i Tadeusz Zawadzki, czyli "Alek", "Rudy" i "Zośka", bohaterowie "Kamieni na Szaniec"). Zaglądając do kolejnych pomieszczeń dawnego dworu, dziś efektownie zaadaptowanych i wypełnionych zdjęciami i multimedialnymi dodatkami, można dotknąć historii niemalże czując nadal obecność domowników tej posiadłości. A wyobraźnia podpowiada, że skrzat Kacperek, bohater baśni Zofii Kossak, czai się gdzieś za ścianą.

Tradycje Śląska Cieszyńskiego spotkamy niedaleko Dworu Kossaków, w Chlebowej Chacie. To miejsce to tak naprawdę dawna wieś w pigułce, tyle że jakby... ożywiona. Chleb pieczony jest dokładnie tak, jak sto lat temu, w podobny sposób wyrabiane jest masło. Wszystko odbywa si e w przestrzeni, która znakomicie wprowadza w klimat tamtych czasów. Dobrze pokazać dzieciom, jak kiedyś oświetlało się dom i co było w nim najważniejsze, jak wyglądał prysznic oraz ile dzieci mogło zmieścić w niewielkiej izbie.

To tylko niektóre skarby tradycji Śląska Cieszyńskiego. Pozostałe rozsiane są po innych częściach tego regionu. Każdy może je znaleźć.

Kolorowy świat introligatora
(Książnica Cieszyńska g. 11.00, 12.30, 14.00)
Warsztaty wykonywania papierów marmurkowych dla dzieci i dorosłych.

Cieszyńskie Spotkania Literackie (Cafe Muzeum g. 15.00)
Cieszyńskie Spotkania Literackie są połączone z finałem konkursu poetyckiego "Cieszyńska mozaika. Strofy Cieszynem pisane".

Tutaj jesteśmy. AntresolanZamku Cieszyn (g. 16.00)
Otwarcie wystawy prac uczniów i studentów Szkoły Malarstwa, Rysunku, Fotografii i Myślenia w Cieszynie.

Czytómy po naszymu.
II Cieszyński Maraton Czytania Tekstów Gwarowych (Książnica Cieszyńska 10.00-16.00)
W programie m.in.: występy laureatów X edycji Konkursu Gwary Śląska Cieszyńskiego "Po naszymu po obu stronach
Olzy", otwarty maraton czytania tekstów gwarowych.

Cieszyński Jarmark Rzemiosła Amfiteatr pod Wieżą Piastowską (11.00-17.00)
Pokazy tradycyjnego rzemiosła związanego z drewnem, m.in. snycerstwo, rzeźba w drewnie, tworzenie zabawek, warsztaty
zdobienia tróweł. Oprócz tego kuchnia regionalna,kowalstwo, ceramika, biżuteria.

Cieszyński konkurs pieczenia strudla im. Kingi
Iwanek-Riess (Amfiteatr pod Wieżą Piastowską, 15.00-16.00)
Pokaz pieczenia strudla w wykonaniu rodziny Riess.

Ojcowski dom - wspólne śpiewanie (Amfiteatr pod Wieżą Piastowską, 16.30-17.30)
Wspólne śpiewanie z Zespołem Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. J. Marcinkowej.

*Pod Wałbrzychem odkryto podziemne miasto. Złoty pociąg będzie wydobyty ZDJĘCIA
*Nowy Supersam w Katowicach zaprasza na wielkie otwarcie
*Uchodźcy z Syrii już na Śląsku. Rodziny mieszkają w Chorzowie
*Tak się okrada w sklepie. Uważajcie na zakupach WIDEO Z MONITORINGU