Wielka Niedziela, czyli Wielkanoc to pamiątka zmartwychwstania Chrystusa i Jego tryumfu nad śmiercią, złem oraz ludzkimi grzechami

Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego nieprzerwanie, każdego roku upamiętnia prawdę o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią, złem oraz grzechami ludzkimi, które zostały przez Niego odkupione poprzez męczeństwo i śmierć na krzyżu. Wielkanoc przypomina zatem o Jego tryumfie, który jednak został osiągnięty po złożeniu przez Jezusa ogromnej ofiary oraz wypełnieniu ziemskiej misji, okupionej niewyobrażalnym cierpieniem. Stanowi najważniejsze w Kościele święto, do jakiego wierni przygotowują się przez cały Wielki Post. Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego poprzedza bezpośrednio Wielki Tydzień, rozpoczynający się Niedzielą Palmową. Jego kulminacją jest Triduum Paschalne, podczas którego katolicy na całym świecie celebrują misterium paschalne, czyli wydarzenia męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Świętowanie Wielkiej Nocy wiąże się z udziałem w procesji rezurekcyjnej oraz uczestnictwem we mszy świętej, a także ze spożywaniem uroczystego śniadania i odpoczynkiem.

Chociaż Wielkanoc przypada w niedzielę, to zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią świętuje się już w Wielką Sobotę, w czasie liturgii Wigilii Paschalnej. Rozpoczyna się ona po zmroku i składa z liturgii światła, liturgii słowa, liturgii chrzcielnej oraz liturgii eucharystycznej. Wśród praktykowanych w jej trakcie obrzędów szczególne znaczenie mają poświęcenie ognia i wody oraz odnowienie chrztu świętego. Wierni uczestniczą w rozbudowanej liturgii słowa, a także procesji rezurekcyjnej. Jeśli ta nie odbywa się na zakończenie Wigilii Paschalnej, to zazwyczaj przenoszona jest na rano. Poprzedza ona wówczas pierwszą niedzielną mszę świętą, określaną jako rezurekcja. Warto przypomnieć, że procesja zazwyczaj obchodzi kościół z jego zewnętrznej strony albo podąża pobliskimi ulicami, oznajmiając prawdę o zmartwychwstałym Jezusie. Towarzyszy temu bicie dzwonów, a także śpiew pieśni wielkanocnych, na przykład „Wesoły nam dzień dziś nastał”. Na czele procesji niesiony jest krzyż, przepasany czerwoną stułą, a za nim figura zwycięskiego Chrystusa. Dalej podąża celebrans z monstrancją, w której znajduje się Najświętszy Sakrament. Za nim z kolei kroczą wierni.

Podczas mszy wielkanocnej wielokrotnie można usłyszeć słowo „alleluja” i odśpiewuje się sekwencję wielkanocną „Victimae Paschali Laudes”, zaczynającą się od słów „Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary/Składają jej wierni uwielbień swych dary”. Ponadto, w Wielką Niedzielę rodziny wspólnie spożywają uroczyste śniadanie, a biesiadowanie rozpoczynają od dzielenia się jajkiem oraz wzajemnego składania życzeń. Na wielkanocnym stole nie powinno zabraknąć poświęconych w Wielką Sobotę pokarmów, czyli jajek, chleba, soli, chrzanu, wędliny, babki wielkanocnej oraz baranka. Wielka Niedziela to również czas odpoczynku, w którym nie należy pracować. Słychać też huk od wystrzału petard, jaki symbolizuje radość wielkanocną i wiosenne przebudzenie świata do życia. W poszczególnych regionach Polski miejscowe społeczności mają również swoje oryginalne zwyczaje, które kultywują z pokolenia na pokolenie.