Żory na starych zdjęciach i pocztówkach. Niektóre unikalne fotografie publikujemy po raz pierwszy. Są na nich ludzie i miejsca ZDJĘCIA

Żory to jedno z najstarszych górnośląskich miast, które prawa te nabyło w 1272 roku. Centrum słynie z średniowiecznego, owalnego kształtu, który zachował się do dziś. Wrażenie robią średniowieczne kamienice przy ulicach Murarskiej i Garncarskiej, chętnie fotografowane od końca XIX stulecia. Zdjęcia te umieściliśmy w naszej galerii. Równie dużym zainteresowaniem żorzan i nie żorzan z obiektywem cieszył się Rynek oraz pozostałe ulice obecnej starówki, a wówczas w zasadzie całego miasta.

Jak podaje magistrat, przełomowym momentem w jego dziejach, który zmienił radykalnie wygląd Żor był pożar w 1807 roku. Pozostawił po sobie ogromne pogorzelisko: spaliło się 150 budynków oraz 15 stodół z zapasami zboża. Z pomocą w odbudowie pośpieszyły państwa stanowe w Pszczynie i Wodzisławiu. Po tym pożarze zaczęto budować domy z cegły pochodzącej z rozbiórki murów obronnych, które już wtedy nie miały żadnego znaczenia. Na pokrycie dachów używano gontów a później dachówki.

- Niedostatki wody rozwiązano przez budowę w 1824 roku wodociągu z wydrążonych pni drewnianych, za pomocą których sprowadzono wodę ze źródła "Bagno", znajdującego się w lesie woszczyckim do basenu na rynku. Istnienie tego rurociągu znalazło potwierdzenie w czasie wykopów prowadzonych w mieście w roku 1995 i 1996. Wiek XIX przyniósł przemiany społeczno-gospodarcze i polityczne. Żory weszły w skład nowo utworzonego w 1818 roku powiatu rybnickiego – podkreśla urząd, korzystając z wiedzy historyków miasta i regionu.

_„Zmieniało się również oblicze miasta. Dawne drogi miejskie wykładane balami drewnianymi, uzyskiwały nawierzchnię utwardzoną tzw. "kocie łby". Przystąpiono także do budowy dróg utwardzonych kamieniem do Orzesza, Rybnika i Pszczyny. W 1884 roku Żory uzyskały połączenie kolejowe z Orzeszem a po kolejnych czterech latach linię przedłużono do Gliwic” _– czytamy na stronie www.zory.pl.

4 lipca 1922 roku, Żory po ponad sześciu wiekach zostały przejęte przez administrację polską. W 1922 roku powołano do życia Państwowe Gimnazjum im. Karola Miarki, Sąd Powiatowy oraz powstał nowy zakład wytwórczy "Minerwa", gdzie później produkowano łożyska. W okresie międzywojennym miasto rozwijało się w różnych kierunkach. W związku z rozwojem motoryzacji zbudowano stację benzynową. Finansową obsługą mieszkańców zajmował się Bank Ludowy i Komunalna Kasa Oszczędności. Nowa poczta świadczyła usługi telefoniczne i telegraficzne.

1 września 1939 roku Żory zostały objęte działaniami wojennymi i rozpoczął się okres okupacji hitlerowskiej trwającej 5 lat 6 miesięcy i 23 dni. W okresie tym wielu mieszkańców Żor zginęło w więzieniach i obozach zagłady, a także na różnych frontach II wojny światowej.

24 marca 1945 roku po prawie dwumiesięcznym oblężeniu w wyniku silnego natarcia miasto zostało zdobyte przez wojska radzieckie i jednostkę czechosłowacką. W jeden dzień Żory zostały zniszczone w 80 procentach, a pod gruzami domów zginęło wielu jego mieszkańców. Mocno ucierpiał m.in. kościół parafialny im. ś.ś. Apostołów Filipa i Jakuba, położony w samym centrum miasta, co widać na zdjęciach.