72. rocznica urodzin Andrzeja Rozpłochowskiego, legendarnego przywódcy "Solidarności"

72 lata temu, 7 września w Gdańsku-Oliwie, w 1950 roku urodził się Andrzej Rozpłochowski. W swoim życiu pełnił funkcję sygnatariusza katowickiego (11 wrzesień 1980), był liderem śląsko-dąbrowskiej „Solidarności”, a także członkiem władz krajowych związku. O swoim życiu pisał, że zaczęło się wraz z "Solidarnością":

- Mój prawdziwy życiorys, tzn. coś, co już mogę zapisać, zaczął się 29 sierpnia 1980 r., z chwilą wybuchu strajku w hucie "Katowice". Z tą chwilą moje życie zupełnie się zmieniło. Losy "Solidarności" są nierozerwalne z moimi dalszymi – pisał Andrzej Rozpłochowski w ankiecie socjologicznej, którą wypełniali związkowcy na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” we wrześniu 1981 r.

Jego los został wplątany w losy Śląska, gdy w 1977 roku rozpoczął pracę w Hucie "Katowice" w Dąbrowie Górniczej. Wcześniej odbył zasadniczą służbę wojskową, a w latach 1970-1977 pracował jako pracownik PKP w Inowrocławiu. Z wykształcenia był mechanikiem samochodowym.

Historia PRL-u pamięta wielkie kilkumiesięczne strajki. Na czele jednego z protestów stanął Andrzej Rozpłochowski.

• 29 sierpnia 1980 roku strajki dotarły na Górny Śląsk, gdzie dołączyły do nich kolejne zakłady i kopalnie.
• Od 31 sierpnia stał na czele tamtejszego Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, następnie Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego z siedzibą w HK.
• 11 września 1980 r. został mianowany sygnatariuszem Porozumienia Katowickiego.
• Od 24 września 1980 r. pełnił funkcję przewodniczącego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Katowice.

We wrześniu 1980 r. został delegatem na Ogólnopolskie Spotkanie Przedstawicieli MKZ-ów oraz członkiem Prezydium Krajowej Komisji Porozumiewawczej. W lutym 1981 r. jako współzałożyciel tworzył Krajowy Komitet Obrony Więzionych za Przekonania, od marca 1981 r. został członkiem regionalnych struktur KOWzP. Był też przedstawicielem „S” w Komisji ds. ustawy o związkach zawodowych.

W lipcu i grudniu 1981 r. pełnił funkcję delegata na I i II Wojewódzkim Zjeździe Delegatów Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, został też kandydatem na stanowisko przewodniczącego Prezydium ZR, ale w 3. turze przegrał z Leszkiem Waliszewskim. Był delegatem na I Krajowym Zjeździe Delegatów, członkiem Komisji Programowej, członkiem KK.

Od października do grudnia 1981r. pełnił rolę przewodniczącego Miejskiej Komisji Koordynacyjnej „S” w Dąbrowie Górniczej.

13 grudnia 1981 r. był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Katowicach, następnie w Zabrzu-Zaborzu, Grodkowie i Uhercach, 23 grudnia 1982 r. został przewieziony do Warszawy i oskarżony o „próbę obalenia siłą ustroju PRL”,
W tamtym okresie przetrzymywano go bez wyroku w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów, a następnie zwolniono na mocy amnestii w lipcu 1984 roku.

W latach 1984-1988 był współpracownikiem RKW, współpracownikiem RKK, a od 1985 r. też członkiem Prezydium Polskiej Partii Niepodległościowej. W październiku 1986 r. został członkiem jawnej Tymczasowej Rady „S” w Regionie. Uczestniczył w uroczystości rocznicowych pod krzyżem przy KWK Wujek, 2-krotnie został zatrzymany na kilka godzin.

Od 1988 r. przebywał na emigracji w USA. Pełnił rolę pełnomocnika PPN na zachodzie. Odnajdywał się jako publicysta „Horyzontów”, „Gwiazdy Polarnej” i „Nowego Dziennika”, był członkiem Americans For Independent Poland w Nowym Jorku oraz Instytutu im. Józefa Piłsudskiego.

W 1993 r. otrzymał obywatelstwo USA, a w latach 1998-2006 prowadził własną firmę, od 2006 roku pracował w firmie spedycyjnej DHL. W sierpniu 2010 r. wrócił do kraju.

Po powrocie do kraju pracował jako działacz społeczny, był współzałożycielem i prezesem Porozumienia Katowickiego 1980, Stowarzyszenia na Rzecz Pamięci w Katowicach w latach 2011-2021. Pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej na Rzecz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przewodniczącym Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej do Spraw Działaczy Opozycji i Osób Represjonowanych w Katowicach aż do 2021 roku. Komentował wydarzenia społeczne i polityczne oraz uczestniczył w debatach.

W 2021 roku został wyróżniony tytułem Człowieka Roku "Tygodnika Solidarność". Pozostawił po sobie dorobek w postaci wspomnień: „Postawią Ci szubienicę... NSZZ Solidarność MKZ Katowice 1980-1981. Wspomnienia“, t. 1 (2011), t. 2 (2012), „Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982-1984“ (2019).

W swoim życiu został wielokrotnie odznaczony:

• 1990 - Odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie m.in. srebrnym Krzyżem Zasługi,
• 2010 - Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
• 2015 - Krzyżem Wolności i Solidarności,
• 2017 - Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
• 2021 - Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie).

W 72. rocznicę urodzin tego legendarnego przywódcy i zasłużonego Polaka, 7 września 2022 roku o godzinie 11:00 na cmentarzu w Katowicach, przy ulicy Francuskiej, rodzina zmarłego oraz przedstawiciele Oddziału IPN w Katowicach, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności oraz NSZZ „Solidarność“ złożyli kwiaty na jego grobie, by upamiętnić jego dokonania.