IPN w Katowicach przygotował wystawę o pisarce Zofii Kossak; jest dostępna w internecie

"Zofia Kossak była nie tylko wybitną pisarką, ale także odważną konspiratorką, więźniarką KL Auschwitz i Pawiaka, gdzie została skazana na śmierć. Była wierna wyznawanym wartościom, gotowa ryzykować życie dla ratowania innych. Ten rodzaj materiału edukacyjnego można wykorzystać na lekcjach języka polskiego, historii czy godzinie wychowawczej. Wystawę można pobrać bezpłatnie do samodzielnego wydrukowania" – oznajmiła Kobylańska.

Wystawa dostępna jest na stronie IPN: ZOBACZ

Zofia Kossak urodziła się 10 sierpnia 1889 r. Była córką Tadeusza Kossaka, bliźniaka malarza Wojciecha, wnuczką Juliusza i kuzynką Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Studiowała malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie i rysunek w Genewie. Wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego, z którym gospodarowała w majątku na Wołyniu. Tam zastała ich rewolucja bolszewicka. Udało się im wydostać z Wołynia i dotrzeć do Krakowa, gdzie pozostawali bez środków do życia.

Wówczas Zofia wydała wspomnienia z ogarniętych rewolucją Kresów. Ukazały się w 1922 r. pod tytułem "Pożoga" i stanowią jej debiut literacki. W jej późniejszym dorobku są m.in. powieści "Krzyżowcy" i "Bez oręża".

Po śmierci męża Stefana Szczuckiego w 1923 r. zamieszkała w dworze w Górkach Wielkich. Dwa lata później ponownie wyszła za mąż, za Zygmunta Szatkowskiego.

Przed wojną w wypowiedziach pisarki pojawiały się akcenty antysemickie. Jej postawa diametralnie zmieniła się podczas okupacji niemieckiej. Założyła wówczas konspiracyjne organizacje Front Odrodzenia Polski i Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom im. Konrada Żegoty, który zastąpiła Rada Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu na Kraj. Po wojnie Żegota została uhonorowana przez izraelski instytut Yad Vashem medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata".

Była więźniarką Auschwitz. W obozie straciła drugiego syna Tadeusza. W 1944 r. Niemcy przewieźli ją z Auschwitz do więzienia na Pawiaku i skazali na śmierć. Dzięki staraniom władz podziemia udało się doprowadzić do jej uwolnienia. Pisarka uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim.

W 1945 r. wyjechała do Londynu. Po powrocie z emigracji zamieszkała w Górkach Wielkich w domu ogrodnika, obok dworu, który spłonął. Zmarła 9 kwietnia 1968 r. w Bielsku-Białej. Spoczywa na góreckim cmentarzu.

W 2018 r. prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Zofię Kossak Orderem Orła Białego.

Autor: Marek Szafrański